Medische termen en afkortingen: D

Bekijk hier alle Medische termen en afkortingen

De darmen of ingewanden bestaan uit de dunne en dikke darm, de blinde darm en de endeldarm.

Debridement is de chirurgische verwijdering van lichaamsvreemd materiaal of dood en beschadigd weefsel uit een wond of brandwond om gezond weefsel bloot te leggen.

Een decibel is een maateenheid voor de sterkte van geluid. Een decibel is 1/10 van een bel. Bij een toename van 1 bel wordt het geluid twee keer zo hard.

Decubitus (doorligwond) is een aandoening waarbij de huid en de onderliggende weefsels zijn doorgeschuurd als gevolg van een tekort aan bloed. Dergelijke wonden worden ook drukwonden of bedzweren genoemd.

Decussatio is de medische term voor kruisvormig.

Defecatie is een andere term voor ontlasting, het lozen van faeces.

Deglutitie is de medische term voor slikken.

Dehiscentie is een medische term voor opensplijten en scheuren (uitwijken van wondranden).

Dehydratie (uitdroging) is de toestand waarin het vochtniveau in de weefsels beneden een gevaarlijk laag niveau komt.

Delirium is een geestelijke stoornis die wordt gekenmerkt door hallucinaties, hersenactiviteiten, rusteloosheid en onsamenhangend gedrag.

Dementie is een oude term voor de achteruitgang van alle gebieden van de geestelijke vermogens als gevolg van een organische aandoening van de hersenen.

Demyelinisatie is de afbraak van de beschermende mergschede rond zenuwweefsels.

Denervatie is het doorsnijden van alle zenuwen die naar een bepaald orgaan lopen.

Bij een depotinjectie wordt een geneesmiddel ingespoten in een spier. Vervolgens worden de werkende stoffen van dat geneesmiddel langzaam in het bloed opgenomen.

In anatomische zin is een depressie een inzinking in een oppervlak. In de psychiatrie is het een verzamelnaam voor toestandsbeelden waarbij de belangrijkste symptomen bestaat uit: sombere stemming, lusteloosheid, remming van de gedachtengang, onmachtgevoelens, enz.

Dermabrasie is het afschaven van de bovenste laag van de huid waardoor de huid er beter gaat uitzien.

Dermatitis is een ontsteking van de huid.

Een dermatoloog is een arts die is gespecialiseerd in huidaandoeningen.

Een desinfectans is een ontsmettingsmiddel.

Het voornaamste bestanddeel van chromosomen is desoxyribonucleïnezuur of DNA. DNA is een molecuul dat de drager is van de genetische informatie (voor het overdragen van de erfelijke eigenschappen) en bestaat uit patronen van suiker-, fosfaat- en stikstofmoleculen.

De detrusor is de buitenste laag van de tunica musculus vesicae urinariae; de omhullende spierlaag van de urineblaas.

Dextrocardie is een zeldzame, aangeboren aandoening waarbij het hart rechts in de borstkas ligt en de hartpunt naar de rechterkant van het lichaam wijst.

Dextrose (druivensuiker) is een andere naam voor glucose, een enkelvoudig suiker.

Diabetes is de medische term voor suikerziekte en ontstaat doordat de alvleesklier te weinig insuline afgeeft aan het bloed.

Een diabeticus is iemand die lijdt an diabetes mellitus.

Diafyse is de anatomische term voor de schacht van lange botten.

Een diagnose is de vaststelling van de oorzaak van een medisch probleem door een arts.

Dialyse is de scheiding van kristalliserende stoffen uit een gelatineachtige vloeistofsuspensie. Deze term wordt vooral gebruikt bij nierdialyse, waarbij de stikstofafvalstoffen uit het bloed worden gehaald (een suspensie van bloedcellen in plasma). Nierdialyse wordt uitgevoerd tijdens een chirurgische ingreep of bij nierpatiënten, waarvan de nieren het bloed niet zuiveren.

Diapedese is een term voor het lekken van bloedlichaampjes door de wand van bloedvaten.

Diarree is een frequente, waterige ontlasting en een symptoom van bepaalde soorten griep of voedselvergiftiging. Het kan zelfs ontstaan door het eten van gekruid voedsel. Als diarree niet wordt behandeld, kan uitdroging het gevolg zijn.

Diastole is het uitzetten van het hart als de kamers worden gevuld met bloed dat vervolgens door het hart de aorta wordt ingepompt (wat systole wordt genoemd). De bloeddruk wordt gemeten door de diastolische en systolische druk met een opblaasbare band rond de arm op te meten. Dit apparaat heet een sfygmomanometer (bloeddrukmeter).

Een dicrote polsslag is een polsslag met een dubbele slag als gevolg van een overactief hart.

Differentiatie is het proces van het zich ontwikkelen van cellen, weefsels, organen, enz. tot eenheden met bepaalde eigenschappen en eigen karakter.

Diffusie is de verspreiding van deeltjes.

Difterie is een besmettelijke, acute bacteriële infectie die het strottenhoofd, de keelholte en de neuskeelholte aandoet.

De spijsvertering of digestie is het proces waarbij voedsel in het spijsverteringskanaal wordt afgebroken in eenvoudige stoffen die kunnen worden opgenomen door de bloedsomloop.

Digitalis is een krachtig hartstimulerend middel en diureticum. Het wordt gewonnen uit vingerhoedskruid.

Dil is de medische afkorting van: verdunning of oplossing.

Dilatatie is een aandoening waarin een lichaamsholte, vat of opening is verwijderd of uitgerekt ten gevolge van een normale lichaamsfunctie of ziekte.

Dilutie is de medische term voor: verdunning (van een oplossing).

Diplegie is een dubbelzijdige verlamming.

Diplopie is de medische term voor dubbelzien.

De discus nervi optici is de plaats waar de oogzenuw overgaat in het netvlies; het veroorzaakt in het gezichtsveld de blinde vlek.

Discus-hernia is een breuk in het kraakbeen van de tussenwervelschijf waardoor de inhoud naar buiten komt en druk gaat uitoefenen op de ruggenmergzenuwen in de wervelkolom. Deze aandoening staat internationaal bekend als een herniated disk.

Disseminatie is de medische term voor uitzaaiing, uitbreiding, bijvoorbeeld van gezwellen.

Diurese is de vorming van urine door de nieren.

Een diureticum is een urinedrijvend middel

Een diverticulum is een kleine, zakvormige uitstulping van een buisachtige structuur, bijvoorbeeld de slokdarm. In de anatomie verwijst deze term gewoonlijk naar de meervoudige diverticula die zich in de dikke darm bevinden. Deze diverticula kunnen geïnfecteerd raken, bijvoorbeeld door ingedikte ontlasting, waardoor een aandoening optreedt die diverticulitis heet.

Dizygotie is de medische term voor twee-eiige tweeling.

Het voornaamste bestanddeel van chromosomen is DNA. Dit molecuul is de drager van de genetische informatie (voor het overdragen van de erfelijke eigenschappen) en bestaat uit patronen van suiker-, fosfaat- en stikstofmoleculen.

Donders-glaucoom wordt ook wel glaucoma simplex atrophicum genoemd. Het is een eenvoudig glaucoom, met een gestadig harder wordende oogbol zonder acute aanvallen van pijn of ontstekingsverschijnselen. Het is vernoemd naar de Nederlandse fysioloog en oogarts Fransiscus Cornelis Donders (1870-1956).

Dopamine is een van de vele chemische stoffen die zich gedragen als een prikkeloverdrager in de hersenen. Andere stoffen zijn onder andere norepinefrine (adrenaline), serotonin en acetylcholine. Een tekort in een bepaalde prikkeloverdrager is gekoppeld aan zenuwaandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson. L-dopa (levadopa) is de directe voorloper van dopamine en wordt als therapie voorgeschreven aan patiënten met de ziekte van Parkinson.

De dorsale positie is de positie waarbij iemand op de rug ligt met het gezicht naar boven gericht zonder steun voor hoofd of schouders. Deze houding wordt ook wel de rugligging genoemd.

Dorsiflexie is de rugwaartse buiging.

Dorsum is het Latijnse woord voor rug. Het meervoud is dorsa.

Een dosis is de hoeveelheid geneesmiddel die op een bepaald moment wordt toegediend.

Een druiper is de volksbenaming van gonorroe, een seksueel overdraagbare ziekte.

Een dubbelblind proef is een proef waarin men gebruikt maakt van een placebo en waarbij de deelnemers willekeurig in de onderzoeksgroep of de controlegroep geplaatst worden. De onderzoeker weet pas na afloop van het onderzoek welke de controlegroep en welke de onderzoeksgroep was.

Ductie is het draaien van de oogbal.

De ductus arteriosus is een bloedvat in de foetus dat de longslagader en de aorta met elkaar verbindt, zodat het bloed niet door de longen hoeft te gaan. Dit bloedvat sluit zich direct na de geboorte.

De ductus venosus (foetaal bloedvat) is een belangrijke schakel in de voeding van de foetus en voert zeer zuurstofrijk boed van de placenta naar de foetus. Het vat gaat door de lever en verbindt de navel met de holle ader. Vlak na de geboorte sluit dit vat zich.

Een dwangnagel is een nagel die aan de mediale of laterale kant in de nagelwal is gegroeid.

Dysartrie is een lichte vorm van anartrie (onvermogen tot correcte uitspraak door stoornis in de articulatie van letters of lettergrepen).

Dysenterie is een ontsteking van de darmen als gevolg van chemische stoffen, bacteriën of parasieten. Dysenterie komt veel voor bij afwezigheid van goede sanitaire voorzieningen, schoon voedsel of water en wordt gekenmerkt door bloed in de ontlasting, buikpijn en krampen.

Dysesthesie is een vermindering van de gevoeligheid of overgevoeligheid voor bepaalde huidprikkels (pijn, branderigheid, jeuk).

Dysfunctie is een verstoring van de normale werking van een orgaan.

Dysgeusie is de algemene term voor smaakstoornis.

Dysgrafie is een stoornis in het vermogen om te schrijven, bijvoorbeeld bevend schrift.

Dyskinesie is een bewegingsstoornis.

Dyslexie (woordblindheid) is een verstoorde leesvaardigheid die wordt gekenmerkt door het moeilijk kunnen onderscheiden van geschreven symbolen.

Dysmetrie is het niet in staat zijn de juiste maat te schatten, wat nodig is om een beweging correct uit te voeren.

Dysplasie is de medische term voor een abnormale groei. Het heeft betrekking op afwijkingen van cellen (celdysplasie) en van de uiterlijke verschijning, zoals een afwijking in de bouw van de schedel (schedeldysplasie).

Dyspnoe betekent bemoeilijkte ademhaling, kortademigheid of benauwdheid. Het is niet hetzelfde als apnoe (ademstilstand).

Dyspraxie is een lichte vorm van apraxie (het onvermogen om doelbewuste handelingen uit te voeren).

Dysurie is de medische term voor een pijnlijke, ongemakkelijke en moeilijke lozing van de urine.