Het Hart

Het hart is een holle spier met een gewicht van ca. 300 g en ongeveer zo groot als een gebalde vuist. Het hart heeft de taak het bloed in beweging te houden door middel van ritmische activiteit. De bouw van deze holle spier zorgt ervoor dat tijdens het samentrekken van de kamers (systole) het bloed uitgedreven wordt naar de grote slagaders van de lichaamscirculatie en van de longcirculatie. Tegelijkertijd zorgt deze bouw ervoor dat het bloed vanuit de aders naar de boezems gezogen wordt. Tijdens de daaropvolgende verslapping van de kamers (diastole ) vullen de kamers van het hart zich opnieuw met het bloed uit de boezems. Hart en vaten vormen samen het hart-circulatiesysteem ofwel bloedsomloop, die alle cellen van het organisme voorziet van de noodzakelijke stoffen en door middel van stofwisseling producten afbreekt. De vorm van het hart wordt wel met een kegel, die op zijn kant ligt, vergeleken.

hart

hart

Het hart ligt in de borstholte en is bijna volledig door de longen omgeven. Tweederde van het hart ligt in de linkerhelft van de borstholte en eenderde De binnenbekleding van het hart bestaat uit een dunne laag weefsel (het endocard). Daarna volgt (van binnen naar buiten gezien) de spierlaag (het myocard), die het werk doet.

Het hartzakje zorgt ervoor dat het hart zich zonder wrijving in de borstholte kan bewegen en voorkomt dat de hartwand teveel wordt uitgerekt. Binnenin scheidt een tussenschot (het septum) het hart in het zogenaamde “rechterhart” en “linkerhart”. Elke helft van het hart wordt dan nog ingedeeld in een boezem (atrium) en een zich daaronder bevindende kamer (ventriculus). Het hart wordt verzorgd door een eigen vaatsysteem, de kransslagaders. Tot 70 keer per minuut trekt het hart samen en perst daarbij elke keer ca. 0,075 l bloed uit de longen van het linkerhart in de aorta. Dat is per dag ca. 7.000 liter.

hartspieren

hartspieren

Dit wordt mogelijk gemaakt doordat het hart een speciaal spiertype heeft, met vezels die in de lengte vertakt zijn, en doordat het hart een eigen pacemaker heeft: de sinusknoop. Dit is een verzameling zenuwcellen in de rechter boezemwand, ongeveer ter grootte van een speldenkop. Via de hartzenuwen wordt de sinusknoop tot snellere of langzamere prikkelvorming aangezet.

Het hart is de gespierde motor die het bloed door het lichaam pompt. Tijdens een gemiddeld mensenleven, trekt het hart meer dan 2 miljard keer samen. Bij het uitvoeren van een hartonderzoek, gebruikt de arts observatie-, palpatie- en auscultatie-technieken. Het hart van een gemiddelde volwassenen trekt zich 50 tot 90 keer per minuut samen. Maar tijdens extreme inspanning kan de hartslag oplopen tot 200. De patiënt moet tijdens het onderzoek ontspannen en uitgerust zijn.

Het hart bevindt zich achter en ter linkerzijde van het sternum (borstbeen). De rechterhartkamer strekt zich iets ter rechterzijde van het sternum uit. Het bovenste gedeelte van het hart (beide boezems) liggen naar achteren. De onderste helft (beide hartkamers) liggen voorwaarts. De apex (de top) van de linkerhartkamer raakt de borstwand aan de voorkant. De hartslag is op dit punt duidelijk hoorbaar. Het staat bekend als het punt van maximale impuls (PMI). De apicale impuls kan bij ongeveer 50% van de volwassenen gezien worden en wordt bij de meeste mensen gevoeld. Het is een goede indicatie van de grootte van het hart. Als het hart vergroot is, kan de impuls aan de zijkant van de midclaviculaire lijn gevoeld worden.

De borststreek die over het hart ligt (het precordium), wordt bevoeld op het optreden van abnormale pulsaties of verheffingen. Verscheidene hartgeluiden kunnen met behulp van auscultatie gehoord worden. Auscultatie wordt symmetrisch uitgevoerd, beginnend in de buurt van de aorta, dan naar de pulmonische, de tricuspide en de apicale gebieden. Twee hartgeluiden worden geproduceerd door het sluiten van de hartkleppen. Als de atrioventriculaire (AV) kleppen zich sluiten, ontstaat er een doffe, lage toon, die klinkt als ‘lub’.

Het ‘hart’ van een perfect systeem

Geen enkel mechanisme is te vergelijken met een hart – de krachtcentrale van het menselijk dorp. Hier huist de chef van het vervoerssysteem dat elke cel in het lichaam bereikt, door circa 10000 liter bloed per dag te pompen door een netwerk van slagaders, aders en haarvaten. Als u uw vuist in precies 1 minuut 70 maal zou ballen en ontspannen, dan hebt u er misschien een klein idee van hoe uw hart op de laagste stand, zonder pauze, gewerkt heeft sinds vóór uw geboorte. Deze prestatie is zo wonderbaarlijk dat wij wat vaker stil zouden moeten zitten om naar dat wonderlijke kloppende levensritme te luisteren en het te leren waarderen. Helaas doet bijna niemand dit, erger nog, de meesten trachten het hart te vernietigen.

Slagaders, die in onze jeugd veerkrachtig en elastisch waren, kunnen door slechte voeding, veel verzadigde vetten, te weinig mineralen, verharden of verstopt raken. De bloeddruk verhoogt en veroorzaakt sterke spanningen in de hartspier. Weinig lichaamsbeweging, spanning en roken maken alles veel erger. Hart- en vaatziekten komen steeds meer voor, terwijl we met een beetje voorzorg ons hart gemakkelijk kunnen beschermen, ja zelfs versterken.


Relevante artikelen
4 reacties
  1. martha haazebroek

    mijn partner heeft een hartinfarct gehad en daar zal ik graag het e.e.a. van willen weten?

    1. Hoi Martha, wat vervelend! Hier vind je meer informatie over een hartinfarct:
      https://www.menselijklichaam.nl/algemeen/hartinfarct/

  2. hallo ik sta op de lijst vn harttransplanatie en soms heb ik last van serieuze schrik aanvallen dat ik i lang meer heb en da is zeer moeilijk heb oo nnog nooit iemand gesproken die hetzelfde voor heeft daarom mijn onwetenheid hoe kan ik die schrike en zo oplossen dan zit ik soms hele dagen te wenen bang om alles te verliezen zo ook men zoontje van 6

  3. Beste Peggy,

    Wat een vervelende situatie! Ik kan me uw angst goed voorstellen. Het is een gezonde angst die past bij uw situatie. Het enige advies dat ik u kan geven is dat u er met iemand over praat. Bespreek uw angsten, want u bent echt niet de enige die hier last van heeft. Mijn advies zal zijn om een afspraak met de huisarts te maken en vragen wat hij/zij u kan adviseren. Misschien heeft hij goede contacten binnen zijn netwerk die uw kunnen helpen/ondersteunen.

    Ik wens u het allerbeste toe.

    Met vriendelijke groet,
    Wesley

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips