Verzorging bij schoolkinderen

Vaccinaties
Omstreeks het negende jaar behoort een kind de verplichte vaccinaties achter de rug te hebben. Hij is dan dus gevaccineerd tegen difterie, kinkhoest, tetanus, polio, bof, mazelen en rode hond.

Regelmatige controle

Op alle scholen ondergaan kinderen regelmatig een medisch onderzoek, waarbij speciale aandacht wordt besteed aan problemen met het gehoor, het gezichtsvermogen, de lengte, het gewicht en de wervelkolom. Als de schoolarts een afwijking ontdekt, zal hij dit aan u meedelen en u adviseren de huisarts te raadplegen.

U moet echter de zorg voor de gezondheid van uw kind niet alleen aan de schoolarts overlaten. Mochten er zich tussen de periodieke controles problemen voordoen, dan kunt u daarover met uw huisarts overleggen om te zien of een bezoek aan het spreekuur gewenst is.

Infectieziekten

Op school komt een kind in aanraking met een groot aantal andere kinderen. Net als in het kleuterdagverblijf kan op school een besmettelijke ziekte gemakkelijk op andere kinderen overgaan, als één kind de ziekte onder de leden heeft. Om verspreiding te voorkomen verdient het aanbeveling een kind thuis te houden wanneer hij een besmettelijke ziekte heeft. Voorbeelden hiervan zijn: verkoudheden, griep, angina tonsillaris en waterpokken.

Als u er niet zeker van bent of u uw kind thuis moet houden, kunt u aan uw huisarts of wijkverpleegster de vraag voorleggen of de ziekte besmettelijk is en hoe lang dat duurt. Het kan best moeilijk zijn als u uw dag ineens anders moet indelen of vrij moet nemen van uw werk, of moet regelen dat iemand thuis op uw zieke kind komt passen. Een dagje thuis blijven kan echter het beste zijn voor de gezondheid van uw kind en van zijn klasgenoten.

Hygiëne

Handen wassen is ongeveer het enige en belangrijkste middel om de verspreiding van infectieziekten, waaronder verkoudheden, te voorkomen. U moet er bij uw kind op blijven aandringen, dat hij goed zijn handen wast, zoals u dat al deed in zijn kleuterjaren. Sta erop dat hij zijn handen wast na het gebruik van de w.c. en voordat hij aan tafel gaat, of dat nu thuis is of op school. Het kind moet zeep en warm water gebruiken en beide handen goed wassen; de handpalmen en tussen de vingers niet te vergeten.

Slaap

Een ander middel om de gezondheid van een kind te bevorderen, is ervoor te zorgen dat hij voldoende slaap krijgt. Een kind heeft meer behoefte aan slaap dan een volwassene. Op zesjarige leeftijd hebben kinderen bijna elf uur slaap nodig om zich op hun best te voelen. Deze hoeveelheid neemt geleidelijk af tot iets meer dan negen uur tegen de tijd dat ze 12 jaar worden.

Gebitsverzorging

Tijdens de schooljaren zullen de blijvende gebitselementen één voor één doorkomen (ongeveer vier per jaar) en het primaire (melk)gebit vervangen. Omdat het blijvende gebit het hele leven mee moet, is het erg belangrijk dit goed te verzorgen. Blijf er bij uw kind op aandringen dat hij zijn tanden na iedere maaltijd poetst, een gewoonte die u hem al in de kleuterjaren hebt geleerd. Dit is ook de aangewezen tijd om te laten zien hoe het tegen bedtijd moet flossen. Bezoek met uw kind regelmatig de tandarts, tenminste tweemaal per jaar.

Zodra de blijvende kiezen zijn doorgekomen, kan de tandarts ze bedekken met een dunne laklaag. Dit beschermt het gebit beter tegen tandbederf.

U kunt uw steentje bijdragen aan het verminderen van de kans op tandbederf door uw kind minder zoetigheid te laten eten. Als de tanden moeten worden rechtgezet, wordt op deze leeftijd vaak een begin gemaakt met orthodontische behandeling.

Ongevallen en letsel

Het normale gedrag van het schoolkind en zijn lichamelijke ontwikkeling verhogen zijn risico op letsel door ongevallen. U kunt dit risico verminderen door het nemen van voorzorgsmaatregelen.

Auto-ongevallen vormen de belangrijkste doodsoorzaak bij schoolkinderen. De kans op deze ongevallen is groot, omdat het schoolkind een natuurlijke neiging heeft te experimenteren met waaghalzerij. Het is uiterst belangrijk dat kinderen ook op de achterbank een autogordel omhebben, hoe lang of kort de rit ook duurt. Geef het goede voorbeeld door ook zelf steeds de gordel om te hebben.

Het schoolkind heeft veel lichaamsbeweging nodig en het moet na schooltijd meer tijd besteden aan actief te spelen dan aan televisie kijken. Lichamelijke activiteit verhoogt echter ook de kans op letsel en daarmee de noodzaak van toezicht. Kinderen in de leeftijd van 6 tot 9 hebben meer controle over hun grote spiergroepen dan over de kleinere. Dit verhoogt de kans op ongevallen met de fiets. U kunt uw kind daarvoor beschermen door hem nadrukkelijk te wijzen op de verkeersregels die voor fietsers gelden (zie Grondregels voor veilig fietsen).

Leeftijdgenoten spelen in toenemende mate een belangrijke rol in het leven van een schoolkind. Het kind zal spelen met een groep kinderen steeds prettiger vinden en hij zal een onwrikbare loyaliteit ten opzichte van de groepsleden ontwikkelen. In situaties waar toezicht ontbreekt, kan hij de (natuurlijke) leider van de groep blindelings volgen, hoe gevaarlijk dat ook kan zijn. De invloed van leeftijdgenoten neemt tijdens de schooljaren vaak toe. Het kan gebeuren dat een groepje kinderen, vooral jongens, van een ander kind verlangt dat hij gedurfde, vaak waaghalzige, ’heldendaden’ volbrengt, eenvoudigweg om tot de groep te worden toegelaten. Dit soort spel kan ontaarden in ongelukken.

Geen enkele ouder kan voortdurend toezicht houden. Maar het is wel mogelijk – zelfs noodzakelijk – een kind besef bij te brengen van wat veilig en onveilig is. Een zekere portie braniegedrag is in de latere schooljaren normaal. Wel kunt u het gevaar voor uw kind zoveel mogelijk beperken door een positief zelfbeeld bij hem te bevorderen, zodat hij zich minder door de groep laat voorschrijven.

Andere fundamentele voorzorgsmaatregelen zijn ervoor te zorgen dat een kind leert zwemmen, dat steek- en vuurwapens, als die er zijn, achter slot en grendel worden gehouden, en dat een kind de veiligheidsregels voor voetgangers in acht neemt.

Het is ook belangrijk dat u plaatsen aan wijst waar het kind zo veilig mogelijk en zo mogelijk onder toezicht kan spelen. Achtertuinen, speelplaatsen, parken en buurthuizen zijn daarvan goede voorbeelden. Anders loopt u de kans dat hij gaat spelen op gevaarlijke plaatsen waar weinig toezicht is, waar de kans op letsel dus groter is en waar minder hulp beschikbaar is in geval van een ongeluk.

Georganiseerde activiteiten zoals jeugdhonkbal en -voetbal, onder toezicht van volwassenen, waarbij de nadruk meer wordt gelegd op het verwerven van vaardigheden en van discipline bij het spelen in teamverband dan op het winnen, zijn uitstekende activiteiten voor jongens en meisjes in de schoolleeftijd.

Een gezonde leefwijze

Schoolkinderen zijn in staat een grotere persoonlijke verantwoordelijkheid te nemen voor hun gezondheid en krijgen meer inzicht in de grondbeginselen van een gezonde leefwijze. Dit is de geschikte tijd om uw kind inzicht bij te brengen in hygiëne, voeding, gebitsverzorging, de gevaren van drank en drugs en het voorkomen van ongevallen.

Ongevallen zijn een belangrijke oorzaak van dood en invaliditeit onder schoolkinderen. Seksuele ontwikkeling en seksualiteit kunnen bij oudere kinderen vragen en problemen oproepen. Meisjes behoren voorbereid te worden op het begin van de menstruatie en zowel jongens als meisjes moeten worden ingelicht over de normale seksuele ontwikkeling.

U moet uw kind helpen in zijn ontwikkeling en bij het aangaan van maatschappelijke contacten. Stimuleer zijn gevoel van persoonlijke verantwoordelijkheid voor taken in huis en op school en voor zijn eigen gedragingen. Leer hem discipline en hoe hij hoort om te gaan met vriendjes en vriendinnetjes.