Orthopedische problemen bij uw kind

Afgezien van een botbreuk van tijd tot tijd of een spierverrekking zullen de meeste kinderen geen ernstige problemen hebben met hun bewegingsapparaat: de spieren, botten en gewrichten.

Toch kunnen er in de kleuterleeftijd verschillen in groeipatronen optreden. Platvoeten of een naar binnen gedraaide voorvoet, O-benen en X-benen zijn stadia die de meeste kinderen doorlopen als een normaal patroon in de beenontwikkeling. Zo zijn bijvoorbeeld de voorvoeten van de zuigeling naar binnen gericht en lijken er platvoeten te zijn vanwege het babyvet. Naarmate het kind afslankt, worden, tegen de leeftijd van 5 jaar, de voetbogen geleidelijk zichtbaar.

Zo zijn gewoonlijk ook de benen vanaf de geboorte tot ongeveer 2 jaar licht gebogen. Daarna zullen de benen van de peuter zich vaak overcorrigeren in de tegengestelde richting waardoor peuters tegen de leeftijd van 3 jaar X-benen lijken te hebben. Tegen de leeftijd van 7 jaar zijn de benen gewoonlijk weer recht geworden.

Ook indien deze variaties tijdens de schooljaren blijven bestaan, vereisen ze slechts zelden behandeling. In zeldzame gevallen worden ze veroorzaakt door een ziekte.

Platvoeten. Uw kind heeft platvoeten als de voetbogen niet zichtbaar zijn. Er is geen reden om bezorgd te zijn over de platvoeten van zuigelingen, bij wie het babyvet de voeten altijd plat doet lijken. Indien echter de bogen tegen de leeftijd van 5 jaar nog niet zichtbaar zijn, heeft het kind waarschijnlijk echte platvoeten, die of flexibel of gefixeerd kunnen zijn.

Flexibele platvoeten zijn alleen plat wanneer het kind rechtop staat. Als hij op zijn tenen staat of als de voet geen gewicht draagt, wordt de boog weer hersteld. Flexibele platvoeten komen soms in bepaalde families voor en worden vaker aangetroffen bij personen van het Joodse of zwarte ras. De voeten zijn hierbij goed beweeglijk en niet pijnlijk en hebben een goede spierkracht. Kinderen met flexibele platvoeten hebben ook vaak een naar binnen gerichte voorvoet (zie Naar binnen gerichte voor voet).

Platvoeten vereisen gewoonlijk geen behandeling. Indien de voeten echter heel erg plat zijn, kan de dokter een steunzool in een stevige schoen voorschrijven. Ofschoon deze maatregel de voetafwijking niet geneest, wordt het mogelijk lange wandelingen te maken zonder dat de voet pijnlijk belast wordt.

De gefixeerde of stugge platvoeten zijn reden tot grotere bezorgdheid omdat ze kunnen voorkomen bij aangeboren botafwijkingen. De dokter zal dan een röntgenonderzoek laten verrichten om uit te maken of dit het geval is. Indien de toestand niet kan worden verbeterd door speciaal schoeisel, kan een operatie nodig zijn.

Naar binnen gerichte voorvoet. De meeste pasgeborenen hebben de voorvoet enigszins naar binnen staan, een overblijfsel van de foetale houding in de baarmoeder. Ze slapen gewoonlijk met de tenen naar binnen gericht. Als ze beginnen te lopen staan de voeten dan ook naar binnen voor een beter evenwicht en als tegengewicht voor afwijkingen zoals platvoeten, o-benen, en x-benen.

De hierboven beschreven afwijking lost zich gewoonlijk vanzelf op omstreeks de leeftijd van 5 jaar. Wanneer de afwijking blijft bestaan, zal de dokter bekijken hoe het kind staat en loopt, en eventueel een röntgenonderzoek aanvragen. De bedoeling is na te gaan of er aandoeningen aanwezig zijn die deze voetstand kunnen veroorzaken, zoals aangeboren skeletmisvormingen waarbij de botten van het bovenbeen, onderbeen, enkel, of voet naar binnen draaien. (Zelden is een neurologische afwijking de oorzaak.)

Een verkeerde houding, zoals zitten of slapen op de naar binnengedraaide voeten, veroorzaakt geen verdere deformering maar kan het probleem wel bestendigen. Als de voet van uw kind flexibel is, zijn strekoefeningen te adviseren. Als de voet gefixeerd is, kan ingipsen nodig zijn.

aan te zitten en te lopen met de tenen recht vooruit of licht naar buiten gedraaid. Laat uw kind liever in de kleermakerszit zitten dan met de knieën bijeen en de onderbenen plat op de vloer en naar buiten gedraaid. Ernstige vormen van de naar binnen gerichte voorvoet vereisen speciaal schoeisel of een beugel die ’s nachts wordt gedragen en bestaat uit een paar buitenwaarts gedraaide schoenen waartussen één staaf is aangebracht. Een onderliggende structurele misvorming kan behandeld worden door de voeten in te gipsen en later orthopedisch schoeisel aan te passen. Indien deze maatregelen geen effect hebben, kan een operatie noodzakelijk zijn, maar deze wordt gewoonlijk niet uitgevoerd voordat het kind 9 is.

X-benen. Als een kind met x-benen rechtop staat, raken de knieën elkaar maar de enkels niet. X-benen komen vaker voor bij meisjes dan bij jongens, deels vanwege hun wijdere bekken. Ze komen ook vaak voor bij te zware kinderen bij wie de botten en gewrichten nog in ontwikkeling zijn, het extra gewicht moeten dragen.

X-benen kunnen na het vierde jaar blijven bestaan, maar bij de meeste kinderen zijn de benen tegen de leeftijd van 7 jaar recht. Wanneer dat niet het geval is of wanneer de afwijking zich pas ontwikkelt als uw kind al op schoolleeftijd is, zal de dokter door middel van een onderzoek aandoeningen van het kniegewricht die X-benen kunnen veroorzaken, zoals juveniele reumatoïde artritis, rachitis, en infecties, willen uitsluiten. Een niet onderkend letsel of een groeistoornis kan asymmetrische X-benen veroorzaken.

Bij zijn onderzoek meet de dokter de afstand tussen de enkels, terwijl de knieën elkaar raken en zal hij röntgenonderzoek laten verrichten om de ernst van de aandoening vast te stellen.

X-benen komen vaak voor, vooral wanneer het in de familie zit. In de meeste gevallen worden de benen weer recht naarmate het kind groter wordt, zodat behandeling zelden vereist is.

Kinderen met erge X-benen hebben vaak platvoeten omdat het gewicht op de binnenzijde van voet en enkel drukt. Wanneer het kind te zwaar is, kan de voet te zwaar worden belast en kan een steunzool nodig zijn om vermoeidheid van de voet te verlichten en te voorkomen dat de binnenrand van de schoen sneller slijt. Erge X-benen kunnen eventueel ook behandeld worden met beugels die ’s nachts worden gedragen. In zeldzame gevallen is een operatie nodig, maar deze mag niet worden uitgevoerd voordat de knieën de kans hebben gehad vanzelf recht te worden – na de leeftijd van 10 jaar voor meisjes, na 12 jaar voor jongens. De operatie moet wel uitgevoerd worden voordat de groei voltooid is.

O-benen. Van O-benen is sprake, wanneer de enkels elkaar raken maar de gestrekte knieën niet. De benen zijn bij de geboorte gewoonlijk gebogen omdat de foetus in de krappe ruimte van de baarmoeder met over elkaar geslagen benen ligt. De benen blijven veelal gebogen tot de leeftijd van 2 jaar. Indien de benen dan nog gebogen zijn of na de leeftijd van 3 jaar de buiging nog verergert, dient een onderzoek te worden verricht door de huisarts.

Deze meet dan de afstand tussen de knieën bij aaneen gesloten enkels en laat een röntgenonderzoek verrichten om de ernst van de buiging exact te bepalen. Soms lijken de benen alleen maar gebogen door de vetverdeling op de benen van het kind. Wanneer één been meer is gebogen dan het andere, kan dat een gevolg zijn van een trauma of een groeistoornis. Toch zijn ook hardnekkige O-benen gewoonlijk zonder behandeling tegen de leeftijd van 8 jaar recht geworden. Af en toe schrijven artsen beugels voor ’s nachts voor. Chirurgische correctie is mogelijk, indien alle conservatieve maatregelen hebben gefaald.

In zeldzame gevallen worden O-benen veroorzaakt door aandoeningen zoals rachitis of de ziekte van Blount. Bij deze laatste aandoening buigt het scheenbeen vlak onder de knie naar buiten en zit het niet stevig aan de knie bevestigd. Er kunnen dan ernstige problemen met het kniegewricht ontstaan. Deze aandoening komt vaker voor bij te zware kinderen of bij kinderen die vroeg zijn gaan lopen. De ziekte van Blount komt vaker bij meisjes voor dan bij jongens en kan verholpen worden door een operatie aan het bovenste deel van het scheenbeen.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Wil graag meer te komen weten over de gevolgen die een aangeboren hakvoet kan hebben.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips