De voeding voor jouw baby

Een van de belangrijkste beslissingen die u maakt in het eerste levensjaar van uw baby betreft de voeding. Wat is het beste – flesvoeding of borstvoeding? Wanneer stop ik met het geven van borstvoeding? Wanneer kan ik het beste beginnen vaste voeding te geven? Met deze vragen zit iedere ouder. In dit gedeelte behandelen wij het onderwerp zuigelingenvoeding. Als uw baby 1 maand oud is hebt u al besloten of u uw baby zelf zult voeden. Op de voordelen van borstvoeding ten opzichte van flesvoeding gaan wij nu dus niet in. We bespreken welke voedingsstoffen uw kind nodig heeft om te groeien en om gezond te blijven en wanneer het het beste ogenblik is om daarmee te beginnen. Vervolgens besteden we aandacht aan enkele veel voorkomende voedingsproblemen tijdens het eerste levensjaar.

Gedurende het eerste levensjaar van uw baby zal zijn geboortegewicht zich zo ongeveer verdrievoudigen. Het hoeft u dan ook niet te verbazen dat uw kind een belangrijk deel van de dag bezig is met eten.

De eerste paar maanden bestaat de voeding uitsluitend uit borstvoeding of flesvoeding. Gecondenseerde melk en gewone melk zijn niet geschikt als flesvoeding. Geef uw baby liever geen gewone melk te drinken voordat hij 12 maanden oud is. Gewone koemelk bevat namelijk niet de juiste verhouding aan voedingsstoffen voor een jonge baby.

Als het erg warm weer is kunt u uw baby wel een paar keer per dag wat extra water te drinken geven. Verder zal de dokter u het gebruik van bepaalde vitaminepreparaten aanraden. Ook als u borstvoeding geeft is het verstandig uw kind daarbij vitamine D te geven, moedermelk bevat maar weinig vitamine D, en de eerste maanden ook vitamine K. Zowel in borstvoeding als in flesvoeding komen vrijwel alle voedingsstoffen voor maar fluoride zit er niet in. Fluoride (fluortabletjes) is belangrijk voor het voorkomen van tandbederf en is aan te bevelen vanaf de tweede week tot de leeftijd van 12 jaar.

Het aantal voedingen hangt af van de behoefte van uw baby en van de soort voeding.

Een baby die tussen de 1 en 3 maanden oud is wil meestal zes voedingen per dag. Dit betekent om de drie uur een voeding met ’s nachts een langere tussenpoos. Naarmate het kind groter wordt neemt het aantal voedingen af. Een baby van 5 maanden krijgt nog vier of vijf voedingen en op de leeftijd van 9 maanden krijgt een kind nog driemaal per dag een melkvoeding. Denk er echter wel aan dat ieder kind weer anders is. Daarbij doen zich ook verschillen in voedingsgedrag voor die u het beste maar kunt accepteren.

Kinderen die borstvoeding krijgen hebben meestal behoefte aan meer voedingen per dag dan kinderen die de fles krijgen, omdat borstvoeding sneller verteert. Gedurende de eerste drie maanden willen sommige baby’s om de twee tot tweeënhalf uur worden gevoed.

Ouders vragen altijd wanneer ze met vast voedsel moeten beginnen. Dat is een moeilijke vraag, waar heel veel verschillende meningen over bestaan. Vanuit een voedingskundig oogpunt krijgt een baby met borstvoeding of flesvoeding alles wat hij nodig heeft. Daarom is het niet nodig om een zuigeling die goed groeit voor de zesde maand bijvoeding te geven. Toch zijn er veel artsen die adviseren baby’s na de vierde maand vast voedsel te geven. Het tempo waarin ieder kind zich ontwikkelt is zeer verschillend. Het is daarom van belang dat het proces van het invoeren van bijvoeding (de overgang naar gewoon en gevarieerd voedsel) rustig en zonder opdringen verloopt. Als uw flesgevoede kind bijna een liter per dag drinkt en dan nog steeds uitgehongerd is, of als uw baby steeds vaker de borst wil in plaats van minder vaak, zal uw arts u waarschijnlijk het advies geven met vast voedsel te beginnen.

Raadpleeg uw dokter of wijkverpleegkundige voordat u begint met vast voedsel. Zij kunnen u vertellen of uw kind er al aan toe is om vast voedsel te krijgen. De eerste maanden is de hele motorische ontwikkeling van zuigelingen uitsluitend gericht op het zuigen en slikken van vloeibaar voedsel. Pas als een kind in staat is een lepel te herkennen en de motoriek van zijn tong en zijn slikmechanisme ver genoeg ontwikkeld zijn om vast voedsel te verwerken – gewoonlijk tussen drie en zes maanden – mag het voedingsschema daarmee worden uitgebreid.

Met welke voeding moet u beginnen als het besluit genomen is om vast voedsel te gaan geven? Veel artsen raden pap aan. Pap van voorgekookte rijstebloem wordt vaak gebruikt voor de eerste vaste voedingen omdat het licht verteerbaar is. Meng een kleine hoeveelheid pap (een eetlepel) met vier of vijf eetlepels flesvoeding of borstvoeding. In het begin reageren baby’s beter op vaste voeding als de voeding aan de dunne kant is. Neem wat dunne pap op de punt van een lepeltje en voer dat aan uw baby. Wees niet verbaasd als hij het zo weer uitspuugt. Veel baby’s hebben enige tijd nodig om te wennen aan deze nieuwe smaak en aan de dikte van de voeding. Wees geduldig. Doe de pap liever niet in een fles, uw baby kan te veel eten en erin stikken.

Als uw baby gewend geraakt is aan pap, is een fruithapje, zoals fijngeprakte banaan, het volgende dat u kunt geven. Meestal vinden baby’s een fruithapje erg lekker.

Wat de verdere voedingen betreft zijn er twee mogelijkheden: of u koopt kant-en-klare voeding of u maakt het zelf klaar. Kant-en-klare voeding is zeker gemakkelijker, maar ook duurder en er kunnen vulstoffen en suikers in zitten die alleen maar onnodige calorieën toevoegen. Als u kant-en-klare voeding koopt, lees dan goed op het etiket wat er in zit.

Zelf voeding klaar maken is niet moeilijk als u een mixer of een groentemolen hebt. Kook het vlees, de groente en het fruit (banaan hoeft niet gekookt te worden) in een beetje water. Verwijder het vet, de schillen en de pitjes en maak er in de mixer een puree van van een geschikte dikte. Doe er zonodig nog wat water bij. Verse groente en vers fruit zijn erg gezonde voeding. Als u die niet in huis hebt, zijn diepvriesproducten een goede tweede keus.

Op de leeftijd van 8 maanden kunnen de meeste zuigelingen met fijngemaakte groente beginnen en vervolgens vlees. De meeste kinderen kunnen met 8 maanden kleine stukjes vast voedsel eten. Toost, stukjes kaas, een stukje gebakken ei, cornflakes, crackers, aardappelpuree, macaroni en fijngemalen vlees kunnen goed met de vingers gegeten worden.

Geef uw baby niets te eten waarin hij zich gemakkelijk kan verslikken of waarin hij kan stikken, zoals een knakworstje (als u hem toch een knakworstje wilt geven, snijd dat dan eerst in de lengte door en daarna in kleine stukjes), druiven, popcorn, noten (pinda’s!) en rauwe worteltjes.

Enkele algemene regels:

Om uw kind niet te laten wennen aan een zoete smaak en hem niet onnodig met natrium te belasten is het aan te bevelen om geen suiker, zoetstof en zout aan de voeding toe te voegen.

Gluten kan na de zesde maand geïntroduceerd worden.

Doe geen sterke kruiden in het eten.

Dring uw kind geen eten op. Als hij het eten uitspuugt, een hand voor zijn mond houdt, zijn hoofdje wegdraait of heel onrustig wordt, dan zijn dat allemaal aanwijzingen dat hij genoeg heeft gehad.

Nieuwe voedingsmiddelen kunnen het beste geleidelijk en één voor één worden geprobeerd. Geef uw kind ook niet meer dan drie nieuwe voedingsmiddelen per week.

Geef geen pudding en dergelijke.

Hoeveel moet uw baby eten? Als hij tussen 6 en 8 maanden oud is krijgt hij drie hoofdmaaltijden per dag en moet hij bij iedere maaltijd zo’n 75 tot 100 gram vast voedsel hebben (dit is zo’n vijf tot acht eetlepels voedsel per keer). Een goed voorbeeld van een dagmenu van een kind van deze leeftijd is: pap en een fruithapje als ontbijt, vlees en groente als middagmaaltijd en vlees, aardappelen, rijst of macaroni, en groente en fruit als avondeten. De meeste baby’s die zo’n dagmenu krijgen beperken hun melkconsumptie tot ongeveer een halve liter per dag. Veel baby’s hebben daarnaast nog behoefte aan een hapje halverwege de ochtend en halverwege de middag. Daarvoor kunt u een fruithapje of een biscuitje gebruiken.

Behalve deze voedingsmiddelen is het meestal nog nodig bepaalde vitaminen en mineralen te geven. Uw dokter of wijkverpleegkundige kan u dat precies vertellen.

Als uw kind 1 jaar geworden is, eet hij gewoon met het gezin mee.

Een waarschuwing: eten hoort aan tafel gegeten te worden, laat uw kind er niet mee rondlopen. Houd goed in de gaten wat er gebeurt.