Gebitsaandoeningen

Tandpijn
Tandbederf (cariës) is bij de meeste mensen de belangrijkste oorzaak van tand- of kiespijn. Tandbederf wordt voornamelijk veroorzaakt door bacteriën en suikers. De bacteriën maken deel uit van een dunne, bijna onzichtbare laag die zich op de tanden bevindt. Dit is de zogenaamde tandplaque. Tandbederf ontwikkelt zich langzamerhand, meestal binnen één tot twee jaar bij een blijvend gebit, maar korter bij een melkgebit. Zuren vormen zich al in de eerste twintig minuten na het eten.

De zuren die het tandbederf veroorzaken, ontstaan in de plaque. Ze tasten de buitenkant van de tanden en kiezen aan. Hierdoor ontstaan kleine gaatjes in het tandglazuur. Als u pijn krijgt bij het eten van iets dat zoet, erg koud of erg warm is, kan dat het eerste teken van tandbederf zijn.

Tot u terecht kunt bij de tandarts, kunt u zelf het volgende doen:

• Probeer door flossen eventuele etensresten tussen de tanden te verwijderen.
• Zuig op een blokje ijs dat u op de zere plek houdt.
• Neem een pijnstiller zoals paracetamol.
• Kruidnagelolie (te verkrijgen bij apotheek en drogist) kan de pijn verlichten.
• Voorkomen is beter dan genezen, ook bij tandbederf en gaatjes.

Waarschuwing
Zwelling, pijn als u ergens op bijt, een vieze smaak en roodheid wijzen op een infectie. Ga zo snel mogelijk naar uw tandarts. Als de pijn samengaat met koorts, moet u onmiddellijk tandheelkundige hulp inroepen.

Verlies van een tand of kies
Als u door een ongeluk een tand of kies verliest, roep dan direct tandheelkundige hulp in. Als u snel handelt, kan een tand of kies soms weer met succes worden teruggeplaatst. Dit is helaas niet mogelijk bij een afgebroken tand of kies.

Eerste hulp

Bewaar de verloren tand of kies en ga meteen naar uw tandarts of (buiten de normale prak-tijkuren) naar zijn waarnemer. Kunt u geen tandarts bereiken, ga dan naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis.

Het succes van een terugplaatsing hangt af van een aantal factoren: de snelheid van handelen (terugplaatsing liefst binnen dertig minuten, niet langer dan twee uur na het verlies) en het op de juiste manier bewaren en vervoeren van de tand of kies. Het is absoluut noodzakelijk dat de tand of kies vochtig wordt gehouden.

Tot u een tandarts hebt gevonden moet u het volgende doen:

• Pak de tand of kies alleen bij de bovenkant vast.
• Wrijf niet over de tand of kies en krab vuil niet weg.
• Spoel de tand of kies voorzichtig af in een glas leidingwater, niet onder de stromende kraan.
• Probeer de tand of kies weer in de tandholte te plaatsen. Bijt voorzichtig op een gaasje of een vochtig gemaakt theezakje om de tand of kies op zijn plaats te houden.
• Als u de tand of kies niet in de tandholte kunt plaatsen, leg hem dan onmiddellijk in melk, uw eigen speeksel of een oplossing van zout in water (een lepeltje zout op een glas water).