Menopauze

Klachten en verschijnselen
Opvliegers: plotseling optredende roodheid van het gezicht met het gevoel dat het te warm is.
Pijnlijke geslachtsgemeenschap doordat het slijmvlies in de vagina geleidelijk dunner wordt en de vagina droger wordt. Emotionele problemen zoals nervositeit, depressie, geïrriteerdheid en slapeloosheid.

Op latere leeftijd rugklachten en broze botten door osteoporose. Geen klachten of verschijnselen.
De overgang ofwel menopauze is een natuurlijk onderdeel van het leven. Simpel gezegd is het de overgang van de tijd dat de vrouw menstrueert en kinderen kan krijgen naar de tijd dat er geen menstruaties meer optreden en zwangerschap niet meer mogelijk is. In medische termen: de eierstokken maken niet meer voldoende oestrogeen om de opbouw van de binnenbekleding van de baarmoeder te stimuleren.

Een generatie geleden werd van vrouwen verwacht dat ze onstabiel en ongelukkig waren tijdens de overgang. Tegenwoordig is de weegschaal naar de andere kant doorgeslagen en wordt praktisch van een vrouw verwacht dat ze helemaal geen problemen heeft. Dit is bij veel vrouwen ook het geval. Ongeveer 25 procent van alle vrouwen bemerkt geen veranderingen tijdens de overgang behalve dan het geleidelijk uitblijven van de menstruatie. Vijftig procent bemerkt lichte veranderingen en de resterende 25 procent heeft één of meer van de bovengenoemde klachten.

De overgang komt bij de meeste vrouwen tussen het veertigste en vijfenvijftigste jaar. Een vrouw op middelbare leeftijd merkt dat zij de overgang nadert doordat ze onregelmatig en onvoorspelbaar gaat menstrueren. De menstruatie kan vaker of juist minder vaak komen, een menstruatie kan helemaal overgeslagen worden, de periode van bloedverlies kan korter of langer zijn en het bloedverlies kan zwaarder zijn. Bij ongeveer eenderde van alle vrouwen treden zulke onregelmatigheden niet op; de menstruatie stopt gewoon. Voor de meeste vrouwen is de overgang een geleidelijk proces van steeds dalende oestrogeenproductie. Dit proces duurt maanden tot jaren. Oestrogeen wordt nog wel elders in het lichaam geproduceerd, maar de totale beschikbare hoeveelheid daalt enorm tegen de tijd van de overgang. Tenslotte wordt de hoeveelheid oestrogeen zo weinig dat de binnenbekleding van de baarmoeder niet meer voldoende gestimuleerd wordt om zich te ontwikkelen, de menopauze is dan bereikt.

Menopauze - overgang

Het woord menopauze betekent het einde van de menstruatie. Het woord is afgeleid van de Griekse woorden voor maand (men) en stilstand (pausis). De menopauze is eigenlijk de laatste keer dat de vrouw menstrueert, maar in het dagelijks taalgebruik word het ruimer opgevat. Het verwijst dan naar de hele overgangsperiode van enkele jaren, van de eerste onregelmatigheden in het menstruatiepatroon tot het tijdstip dat het lichaam zich geheel heeft aangepast aan alle hormonale veranderingen.

Bij meisjes in de westerse wereld begint de menstruatie nu op jongere leeftijd dan bij voorgaande generaties. De menopauze komt daarentegen op steeds oudere leeftijd. Het komt nu ook voor dat een vrouw van midden 50 nog menstrueert. De gemiddelde leeftijd voor de menopauze ligt op 50 à 51 jaar. Omdat de levensverwachting voor een vrouw bijna 80 jaar is, speelt eenderde van haar leven zich na de overgang af.

De enorme daling van de oestrogeenspiegel die de menopauze veroorzaakt, is ook verantwoordelijk voor de opvliegers en de veranderingen in de vagina.

Opvliegers worden veroorzaakt doordat bloedvaten gaan openstaan. De ene vrouw heeft lichte opvliegers, maar bij een ander kunnen de opvliegers buitengewoon vervelend zijn. Vrouwen in de laatste groep kunnen ’s nacht badend in het zweet wakker worden. Overdag is de vrouw bang dat ze opvalt en schaamt ze zich voor de opvliegers, omdat ze voelt dat het gezicht rood wordt en ze begint te transpireren. Het is goed om te weten dat de opvliegers slechts een lichte kleurverandering in het gezicht geven en dat de aanval meestal niet door anderen opgemerkt wordt.

Tot op zekere hoogte merken alle vrouwen geleidelijke veranderingen in de vagina tijdens de overgang: de vaginawand wordt dunner en de vagina wordt droger waardoor de geslachtsgemeenschap pijnlijk kan worden. Als seks daardoor vervelend wordt, kan een speciaal glijmiddel dit probleem oplossen. Een ander gevolg van de vaginale veranderingen en de gelijktijdige veranderingen in het urinewegsysteem is dat de vrouw gevoeliger wordt voor vaginale infecties en urineweginfecties.

Osteoporose is een ernstig probleem. Bij deze kwaal worden met het vorderen van de leeftijd de botten poreus en brozer.

Een klein percentage van de vrouwen krijgt last van emotionele problemen tijdens de overgang die in verband lijken te staan met de hormonale veranderingen. Het oorzakelijk verband is echter moeilijk te bewijzen of te ontkennen, omdat de middelbare leeftijd voor zowel vrouwen als mannen moeilijkheden kan opleveren. Voorbeelden hiervan zijn dat de kinderen het huis uitgaan, de partner overlijdt, ouders zijn in slechte gezondheid of overlijden, of het vinden van een andere baan wordt moeilijker. Elk van deze veranderingen kan de aanleiding zijn voor de gevoelens van depressie of angst die worden toegeschreven aan de overgang.

De overgang kan lichamelijke of psychische voordelen hebben, endometrioseklachten kunnen bijvoorbeeld verdwijnen of myomen worden kleiner. Ook hoeft de vrouw zich geen zorgen te maken over eventuele zwangerschap.

Diagnose

Gedurende de overgangsjaren moet u een arts bezoeken als u bloedingen krijgt tussen de menstruaties, bij een langdurige of hevige menstruatie, of als u twaalf maanden geen menstruatie hebt gehad en dan plotseling weer een bloeding krijgt. Al deze veranderingen kunnen normaal zijn in deze periode van het leven, maar omdat het ook verschijnselen kunnen zijn die wijzen op bijvoorbeeld baarmoederhalskanker, is het beter om u te laten nakijken. De arts zal diverse vragen stellen en een inwendig onderzoek doen. Als de arts een vermoeden van baarmoederkanker heeft, zal hij een endometriumbiopsie doen; hierbij wordt een stukje weefsel uit de binnenbekleding van de baarmoeder genomen. Mogelijk wordt een curettage gedaan.

U kunt uw arts ook bezoeken om een oplossing te vinden voor de opvliegers of andere problemen van de overgang of omdat u een menstruatie hebt overgeslagen en zeker wilt zijn dat u niet zwanger bent. De arts zal in deze gevallen enkele vragen stellen, een inwendig onderzoek doen en zonodig een zwangerschapstest.

Omdat er nog steeds een eisprong kan komen, is het nodig om door te gaan met het gebruik van voorbehoedmiddelen, zelfs nadat de menstruaties zijn gestopt. De vuistregel is: na de laatste menstruatie moet er nog tenminste twee jaar een voorbehoedmiddel gebruikt worden (het is beter dat dit niet de pil is).

Hoe ernstig zijn de overgangsklachten?

De meeste klachten van de menopauze worden niet als ernstig beschouwd, omdat ze niet schadelijk zijn en niet erger worden. Als u er niets aan doet, gaan ze toch vanzelf over na een paar maanden of jaren. Osteoporose kan wel invaliderend zijn, vooral als het leidt tot veel botbreuken.

Behandeling

Geneesmiddelen. Oestrogeen vervangende middelen verminderen de opvliegers en het dunner worden van de vaginawand; ze kunnen ook de voortgang van de osteoporose afremmen.

Oestrogeenvervangingsbehandeling was erg populair in de jaren zeventig, totdat er een verband werd ontdekt tussen deze behandeling en een verhoogd risico op endometriumkanker. Tegenwoordig is de behandeling aangepast. Er wordt bijvoorbeeld een zeer lage dosering oestrogeen (bijvoorbeeld 0,625 mg premarin) in combinatie met progesteron voorgeschreven, omdat progesteron het risico op endometriumkanker vermindert. De eerste elf tot vijftien dagen worden oestrogenen geslikt, daarna ongeveer tien dagen een combinatie van oestrogeen en progesteron. Hierna wordt het gebruik van deze middelen gestaakt en volgt een vaginale bloeding van enkele dagen. Vrouwen die deze behandeling krijgen tegen de opvliegers en de vaginale klachten zetten de behandeling meestal enkele jaren voort.

Er zijn deskundigen die vinden dat de oestrogeenbehandeling veel vaker moet worden toegepast om osteoporose te voorkomen, omdat deze ziekte steeds vaker voorkomt. Anderen zijn meer terughoudend in verband met de bijwerkingen van de oestrogenen. Veel artsen schrijven de behandeling voor als de vrouw een verhoogd risico op osteoporose heeft. Een verhoogd risico lijkt er te zijn bij tenger gebouwde vrouwen, vrouwen die roken of alcohol drinken en als een naast familielid, bijvoorbeeld een moeder of tante, osteoporose heeft gehad. Oestrogeenbehandeling wordt ook voorgeschreven bij vrouwen die voor hun veertigste in de overgang zijn gekomen. Dit kan spontaan gebeurd zijn of door een operatieve verwijdering van de eierstokken. Behandeling met oestrogeen heeft een gunstig effect bij het voorkómen van hart- en vaatziekten, omdat het HDL-cholesterolgehalte er door verhoogd en het LDL-cholesterolgehalte er door verlaagd wordt.

Als u al vernauwde kransslagaders hebt, kan behandeling met oestrogeen uw kans op een hartinfarct verkleinen. Bij vrouwen die oestrogeen gebruiken moet regelmatig een mammogram gemaakt worden. Ook moet regelmatig een gynaecologisch onderzoek gedaan worden, waarbij een uitstrijkje gemaakt wordt. De behandeling van de emotionele problemen die in deze periode optreden, hangt af van de aard en ernst van die problemen. Mogelijke behandelingen zijn antidepressiva bij ernstige depressies, slaappillen bij slapeloosheid en psychotherapie als dat nodig is. Oestrogeenbehandeling is meestal niet voldoende om emotionele problemen te bestrijden.

Voeding en lichaamsbeweging

Om osteoporose te voorkomen is een kalkrijke voeding nodig, bijvoorbeeld melk en sommige soorten groente. Voor de menopauze moet een vrouw tenminste 700 mg calcium per dag hebben, na de menopauze 800 tot 1000 mg. Meestal wordt bij de oestrogeenbehandeling om osteoporose te voorkomen ook geadviseerd om kalktabletten te slikken. Verder is bewezen dat regelmatige lichaamsbeweging, bijvoorbeeld joggen of wandelen, het verlies van bot kan vertragen. Door lichaamsbeweging kunt u zich ook gezond voelen.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips