Coronairlijden
Coronairlijden is volksziekte nummer één in de westerse wereld. Er is sprake van een vernauwing van de kransslagaderen, de bloedvaatjes die de hartspier van bloed voorzien. Bij inspanning heeft het lichaam meer zuurstof nodig en het hart gaat harder pompen, zodat ook de hartspier meer zuurstof nodig heeft. Door de vernauwde kransslagaderen krijgt de hartspier niet voldoende bloed. Als de vernauwing nog niet omvangrijk is, zullen de problemen alleen bij inspanning ontstaan, als de vernauwde vaten niet kunnen voldoen aan de zuurstofbehoefte van het hart. Als de ziekte echter vordert, krijgt de hartspier bij normale activiteit niet voldoende zuurstof en ook in rust niet.
Coronairlijden is meestal het gevolg van de opstapeling van plaque in de vaatwand (atherosclerose). Plaque bestaat uit cholesterolrijke neerslag van vetten, collageen, eiwitten, en een overmaat aan gladde spiercellen. Atherosclerose ontstaat en verergert geleidelijk aan tijdens het leven, waarbij de bloedvatwanden steeds dikker en nauwer worden en de bloeddoorstroming wordt belemmerd. Op de vaatwanden die ruw zijn door de plaque vormen zich gemakkelijk bloedproppen, die als ze groter worden de vernauwde kransslagader volledig kunnen blokkeren en een hartinfarct veroorzaken. Bloedvaten kunnen ook plotseling nauwer worden door vaatkramp, die meestal het gevolg is van zwaar roken.
De verschijnselen van coronairlijden ontwikkelen zich meestal sluipend. In het begin zijn er nauwelijks verschijnselen. Als de ziekte vordert kan tijdens inspanning of emotionele spanningen pijn op de borst optreden, omdat de vernauwde arteriën niet kunnen voldoen aan de toegenomen behoefte van het hart aan bloed en zuurstof. Angina pectoris gaat meestal bij rust over, maar met verloop van tijd ontstaan de verschijnselen ook bij minder inspanning en kan de aandoening uiteindelijk een massaal hartinfarct veroorzaken. Bij een derde van de patiënten ontstaat echter geheel geen angina pectoris en kan het hartinfarct plotseling zonder voorafgaande waarschuwing optreden.
Hoewel coronairlijden een levensbedreigende aandoening is, is de prognose in veel opzichten afhankelijk van de patiënt. De schade aan de slagaderen kan afgeremd of gestopt worden door verandering van eet en leefgewoonten zoals stoppen met roken, gezond eten, regelmatig trainen, of met medicijnen om de bloeddruk en het cholesterolgehalte te verlagen. Verder kan de behandeling met medicijnen en soms operatief ingrijpen gericht zijn op het verlichten van de verschijnselen, het bevorderen van de bloeddoorstroming en verlengen van het leven.
Symptomen
• In een vroeg stadium geen symptomen.
• Angina pectoris, pijn op de borst, drukkend en beklemd gevoel, brandende pijn, gevoel van zwaarte gedurende 30 seconden tot vijf minuten. De pijn zit meestal in het midden van de borst, vlak onder het borstbeen en kan uitstralen naar de (linker)arm tot in de nek of langs de kaak. De pijn treedt meestal op na inspanning of stress en gaat bij rust over. De hoeveelheid inspanning die nodig is om angina pectoris te veroorzaken is meetbaar en voorspelbaar.
• Kortademigheid, duizeligheid, benauwdheid met pijn in de borst.
• Acuut verergerende pijn, of pijn in de borst bij rust wijst op een instabiele angina pectoris, waarvoor direct medisch ingrijpen nodig is, omdat een hartinfarct dreigt.
Preventie
• Niet roken.
• Weinig verzadigde vetzuren, cholesterol en zout gebruiken.
• Regelmatig lichaamsbeweging nemen, met een matig oefenprogramma. Mensen boven 50 jaar, die een zittend leven hebben gehad moeten eerst een dokter raadplegen alvorens ze beginnen met een trainingsprogramma.
• Vermageren als uw lichaamsgewicht meer dan 20 procent te hoog is.
• Bij verhoogd risico op coronairlijden kan worden aangeraden dagelijks een lage dosis aspirine te gebruiken.
• Aspirine werkt als antistollingsmiddel, waardoor de kans op een hartinfarct minder wordt. Dit mag men echter alleen op doktersvoorschrift doen.
• Vrouwen die in de overgang zijn kunnen de voordelen van een hormoon vervangende behandeling met oestrogenen na de menopauze overleggen met een arts.
ik heb een hartinfarct gehad (2007), heb twee stents, gebruik voldioende medicijnen plus homeopathische middelen om de algehel toestand stabiel te houden. Emotionele stress veroorzaakt, soms langdurige, pijn op de borst. Ik rook niet, val af en fitness twee tot drie keer per week. Dat sporten gaat erg goed, heb altijd en redelijk goede conditie gehad. Is het schadelijk om fanatiek te fitnessen (crosstrainer bv) als ik pijn op de borst heb/is het verantwoord om met Nitroglycerine spray die pijn te onderdrukken tijdens de sport?
Beste Wim,
Het drukkende gevoel op uw borst is een teken dat de hartspier te weinig zuurstof krijgt. Dit kan bijvoorbeeld komen door, zoals u zelf beschrijft, emotionele stress of fysieke inspanning. Zuurstoftekort is niet goed voor de hartspier. Nitroglycerine laat het drukkende gevoel verdwijnen door de bloedvaten te verwijden. Hierdoor hoeft het hart minder hard te werken en verbruikt hierdoor minder zuurstof. Als u door blijft sporten verbruikt u meer zuurstof en doet u het effect van nitroglycerine eigenlijk teniet. Het gevolg is dat er alsnog zuurstoftekort in de hartspier optreedt. En zoals ik eerder schreef, is dit slecht voor het hart. Mijn advies zou dus zijn om rust te nemen en vooral niet actief door te sporten als u een drukkend gevoel op de borst ervaart. Doorgaan met sporten zou schadelijk kunnen zijn.
Ik hoop dat ik uw vraag voldoende beantwoord heb.
Met vriendelijke groet,
Wesley