Atelectase

Atelectase is het samenvallen (collaberen) van een deel van de long of soms van een gehele long (collaps). De oorzaak is verstopping of afsluiting van een bronchus, in de meeste gevallen door een slijmprop, maar soms ook door het inademen van een vreemd voorwerp of door druk van buitenaf door een tumor, aneurysma (verwijde slagader) of een vergrote lymfklier. Soms treedt een atelectase op als complicatie van een operatie, in het bijzonder een buikoperatie, wanneer de patiënt oppervlakkig ademt en delen van de long niet geventileerd worden. Er kan ook een bacteriële infectie bijkomen. Wanneer een bronchus afgesloten wordt, wordt de lucht in het bijbehorende deel van de long opgenomen in het bloed en valt dat deel van de long samen.

Klachten en verschijnselen

– Kortademigheid.
– Koorts.
– Verlaagde bloeddruk en snelle pols.
– Hoesten.
– Pijn aan de kant van de atelectase.
– Shock.
– Snelle hartslag.
– Duizeligheid.
– Blauwe vingers en lippen.

Een atelectase kan geleidelijk ontstaan (zoals bij een groeiende tumor) en slechts geringe symptomen veroorzaken. Als er een massieve, plotselinge collaps van de long optreedt, is er pijn aan de kant van de atelectase, een verlaagde bloeddruk, snelle polsslag, koorts en shock. Atelectase kan een hevige, droge hoest veroorzaken, waarbij geen sputum wordt opgegeven. Bij het stellen van de diagnose zal de arts op de röntgenfoto van de longen zoeken naar een gebied dat geen lucht bevat.

Atelectase Oorzaken

* Ophoping van teveel aan slijm in de luchtwegen kan een verstopping teweegbrengen, waardoor een deel of de hele long inklapt. Meestal is de slijmophoping het gevolg van een zware buik- of thoraxoperatie of een algehele narcose; soms van astma, bronchitis of een andere longontsteking. Een tumor in de longen kan verstopping veroorzaken. Vergrote lymfeklieren, als gevolg van kanker, tuberculose of ander longinfecties kunnen de luchtwegen blokkeren.

Behandeling

Het eerste doel is het verwijderen van de oorzaak van de bronchusafsluiting. Wanneer hoesten, afzuigen of andere therapeutische maatregelen geen resultaat hebben, kan er een bronchoscopie worden verricht. Ampicilline of een ander breedspectrum antibioticum kan worden voorgeschreven om infectie te bestrijden.

Preventie

• Niet roken; vooral als u binnen een week geopereerd moet worden.
• Het risico op atelectase wordt aanmerkelijk groter na algehele verdoving bij een operatie (vooral van buik en thorax) omdat hoesten en diep ademen pijnlijk is. Om het risico na operatie te verkleinen moet men proberen diep te ademen en zo snel mogelijk weer rond te lopen. Meestal wordt wel een hulpmiddel toegepast om krachtig uitademen mogelijk te maken.
• Tijdelijk kan een inhalatie-middel worden gegeven na de operatie om de luchtwegen te verwijden en de longen schoon te houden.
• Gebruik geen kalmerende middelen of andere ‘remmers’, en drink geen alcohol.
• Drink minstens 8 glazen vocht per dag als u last heeft van astma, emfyseem of bronchitis.
• Doe oefeningen om het slijm uit de longen te draineren, waarbij uw hoofd lager is dan uw bovenlichaam, als u last heeft van bronchitis of na een zware operatie.