Longontsteking

Een longontsteking, oftewel pneumonie, is een infectie van het longweefsel. De kleine vertakkingen van de longen en de longblaasjes zijn dan ontstoken. Het woord pneumonie komt van het Griekse woord pneuma dat zucht of adem betekent.

Iemand kan een lichte of zware longontsteking hebben. Dit is afhankelijk van de grootte van de ontsteking. Zowel één van de longen of beide longen kunnen ontstoken zijn. Als allebei de longen zijn ontstoken dan wordt er gesproken van een dubbele longontsteking.

Welke vormen van een longontsteking zijn er?

Van een longontsteking bestaan er verschillende vormen:

  • Lobaire pneumonie: bij deze vorm zijn een of meerdere longkwabben ontstoken. Dit is de klassieke vorm van longontsteking.
  • Bronchopneumonie: hierbij verspreidt de ontsteking zich van de kleine bronchiën naar de longblaasjes. Iemand met bronchopneumonie heeft meestal eerst bronchitis gehad.
  • Interstitiële pneumonie: hierbij zijn ook het bind- en steunweefsel van de longen ontstoken.
  • Atypische virus pneumonie: de ontsteking is veroorzaakt door een virus, zoals het influenzavirus, het rinovirus of het para-influenzavirus. Dit type longontsteking wordt niet altijd herkend, omdat het lijkt op griep.

longontsteking
Wat zijn de oorzaken van een longontsteking?

Een longontsteking kan veroorzaakt worden door een virus, mycoplasma of bacteriën. Als je een longontsteking krijgt, zonder dat er sprake is van een slecht functionerende long dan wordt er gesproken van primaire pneumonie. Dit is de klassieke vorm.

Gevolg van een andere ziekte

Vaak ontstaat een longontsteking als gevolg van een andere ziekte. Het kan bijvoorbeeld een complicatie zijn van een zware griep, kinkhoest, malaria of mazelen. Verder kan pneumonie ook ontstaan door een ernstige ziekte, zoals kanker of een immuunstoornis. In dat geval spreekt men van een ‘secundaire pneumonie’.

Wat zijn de symptomen van een longontsteking?

Als je longontsteking hebt, kun je je flink ziek voelen. De ontsteking zelf doet geen pijn, maar door het vele hoesten, kan je last hebben van pijn rond je borstspieren en rug. Heb je koorts, spierpijn of last van benauwdheid? Ben je vermoeid en hoest je veel? Dan kan het zijn dat je een longontsteking hebt. Dit gaat gepaard met symptomen als:

  • Benauwdheid
  • Pijn bij het ademhalen
  • Vermoeidheid
  • Pijn bij de longen
  • Spierpijn bij de longen
  • Verminderde eetlust
  • Verhoogde of verlaagde lichaamstemperatuur
  • Rillen
  • Klappertanden
  • Ophoesten geel- of groen gekleurd slijm
  • Verwardheid (in ernstige gevallen)

Wanneer contact opnemen met de huisarts?

Heb je last van een of meerdere van de bovenstaande klachten? Ga dan snel naar de huisarts. Deze kan vaststellen of je een longontsteking hebt.

Een bacteriële longontsteking gaat meestal gepaard opvallende en aanhoudende klachten, waardoor je vanzelf de huisarts opzoekt. Bij een virale longontsteking zijn de symptomen minder duidelijk aanwezig. Je kunt dan last hebben van een droge prikkelhoest, hoofdpijn, lichte koorts of spierpijn. Ook dan is het verstandig om de huisarts te raadplegen.

Hoe stelt de arts een diagnose?

De arts stelt je gerichte vragen om te achterhalen waar je klachten vandaan komen en hoe lang je deze klachten al hebt. Verder voert hij een lichamelijk onderzoek uit door met een stethoscoop naar je longen te luisteren. Om zeker te weten of je een longontsteking hebt, kan het zijn dat er een röntgenfoto wordt gemaakt. Op de foto is duidelijk te zien of en waar er een ontsteking is en hoe groot deze is. Als blijkt dat het om een niet-bacteriële longontsteking gaat, wordt meestal ook het bloed onderzocht op andere oorzaken.

Dame met longontsteking

Hoe wordt een longontsteking behandeld?

Het is vaak onduidelijk of de longontsteking is veroorzaakt door een bacterie of een virus. Meestal wordt een longontsteking behandeld met antibiotica dat de arts heeft voorgeschreven. Bij zware pneumonie word je soms opgenomen in het ziekenhuis.

Antibiotica helpt tegen bacteriën en niet tegen een virus. Toch schrijft de arts in de meeste gevallen een antibioticakuur voor, omdat het moeilijk te achterhalen is waar de ontsteking door is veroorzaakt. Virale longontsteking gaat vaak vanzelf over en is minder heftig dan bacteriële pneumonie.

Antibiotica helpt vaak snel en goed. Meestal is de ontsteking binnen twee tot drie dagen weg. Je hebt dan ook weer een normale lichaamstemperatuur. Wel kan je nog een paar weken last hebben van hoesten en vermoeidheid. Maak de antibioticakuur altijd af. Ook als je geen klachten meer hebt. Het afmaken van de kuur is heel belangrijk. Als niet alle bacteriën zijn verdwenen, kunnen ze opnieuw een ontsteking veroorzaken.

Hoe verloopt een longontsteking?

Het verloop van pneumonie hangt af van de veroorzaker en de ernst van de ontsteking. Een bacteriële longontsteking is vaak heviger dan een ontsteking die wordt veroorzaakt door een virus of mycoplasma.

Een longontsteking kan gepaard gaan met complicaties als een abces of een ontsteking van het borstvlies. Toch komen deze complicaties niet zo vaak meer voor, omdat een patiënt meestal op tijd wordt behandeld. Van alle infectieziekten, heeft een longontsteking toch nog steeds het vaakst een dodelijke afloop.

Men maakt een onderscheid tussen acute en chronische pneumoniae. Als de röntgenfoto’s na 6 tot 8 weken nog steeds gebieden met ontsteking laten zien, spreekt men van een chronische longontsteking.

Wie hebben er meer kans op een longontsteking?

Iedereen kan een longontsteking krijgen, maar toch zijn er mensen die meer risico lopen. Dit hangt af van bepaalde factoren. Zo spelen de leeftijd en de weerstand een grote rol. Mensen die een grotere kans hebben op een longontsteking zijn:

  • Baby’s jonger dan twaalf maanden
  • Kinderen met astma
  • Volwassenen met astma
  • Diabetes mellitus-patiënten
  • COPD-patiënten
  • Zestigplussers
  • Rokers
  • Mensen die overmatig en langdurig alcohol drinken
  • Mensen met een verminderde weerstand
  • Mensen met hartfalen

Bacteriële longontsteking

Een bacteriële longontsteking wordt meestal veroorzaakt door pneumokokken of stafylokokken.

Pneumokokken longontsteking

Bij de meeste mensen wordt de bacteriële longontsteking veroorzaakt door pneumokokken. Meestal gaat er dan eerst een virale infectie van de bovenste luchtwegen aan vooraf, zoals een verkoudheid. De bacteriën komen dan in de longen terecht en hechten zich aan de luchtwegvertakkingen, de bronchiën. Hier vermenigvuldigen de bacteriën zich en zetten het ontstekingsproces in gang. Zo’n pneumonie begint meestal plotseling met enkele aanvallen van koude rillingen. Daarna volgt koorts, pijn bij de ademhaling en het ophoesten van slijm. De ontsteking wordt met antibiotica behandeld.

Stafylokokken longontsteking

De longontsteking kan ook veroorzaakt zijn door de bacterie stafylokokken. De symptomen zijn vaak hetzelfde als die bij een pneumokokken ontsteking. Deze pneumonie verloopt wel iets heftiger. De longontsteking wordt behandeld met antibiotica.

Virale longontsteking

Een longontsteking kan ook veroorzaakt worden door een virus. Meestal is dit door heamophilus influenza of door meerdere virussen. Een virale longontsteking wordt soms behandeld met een antiviraal geneesmiddel. Verder kan de arts ontstekingsremmers en pijnstillers voorschrijven tegen de koorts en spierpijn.

Pneumonie door het influenzavirus

Longontsteking door het influenzavirus komt bij kinderen regelmatig voor, bij volwassenen maar zelden. Deze bacterie is ook voor andere ziekten verantwoordelijk, bijvoorbeeld meningitis (ontsteking van de hersen en ruggenmergsvliezen).

Viruspneumonie

Verschillende virussen kunnen een longontsteking veroorzaken. De bekendste verwekkers zijn het, het adenovirus, het rinovirus, het respiratoir syncytieel virus en het para-influenzavirus. De virussen dringen in het epitheelweefsel van de bronchiën binnen en veroorzaken een bronchiolitis (luchtweginfectie). Deze infectie kan zich verder ontwikkelen tot een pneumonie.

Schimmels of parasieten

Een longontsteking kan ook veroorzaakt worden door schimmels, parasieten of het inademen van een chemische stof, vloeistof of voorwerp. Als de pneumonie hierdoor is veroorzaakt, neemt de kans op een bacteriële infectie toe. De longontsteking wordt dan behandeld met antibiotica.

Hoe kan je een longontsteking voorkomen?

Heb je koorts, griep of ben je flink verkouden? Dan loop je het risico op een longontsteking. De volgende maatregelen helpen om een longontsteking te voorkomen:

  • Het slijm ophoesten
  • Veel water drinken
  • Voldoende rust nemen
  • Niet roken
  • Rokersruimtes vermijden
  • Je warm aankleden, ook je bovenlichaam
  • Je handen goed wassen. Hiermee voorkom je dat de bacteriën zich verspreiden.
  • Gezond en gevarieerd te eten
  • Hoest of nies in een papieren zakdoekje en was daarna je handen. Hiermee voorkom je dat je anderen aansteekt.

Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips