Bijschildklieren

Twee kleine endocriene klieren, ongeveer zo groot als een erwt, bleekroze of bruin van kleur, liggen direct aan de achterkant van de schildklierkwabben. Ze liggen ingebed tussen het buitenste en het binnenste blad van het schildklierkapsel en steken fel af tegen het weefsel van de schildklier. Het bovenste paar klieren ligt aan het ringkraakbeen, het onderste paar bij de luchtpijp. Door de ligging ervan hebben ze de naam bijschildklieren gekregen. De kliercellen liggen dicht op elkaar en zijn doortrokken van haarvaten. Door het slechts in geringe mate aanwezige bindweefsel lijken ze op dekweefsel, vandaar ook de naam “epitheellichaampjes”.
Het aantal van de epitheellichaampjes wisselt en men kan ook verdwaalde klieren op andere plaatsen in de hals of in de borstkas vinden.

bijschildklier

bijschildklier

Het hormoon van de bijschildklieren, het parathormoon (parathyrine) regelt samen met de antagonisten calcitonine en vitamine D ervan de calciumhuishouding van het lichaam.

Het parathormoon werkt op drie organen:

· op het bot door beïnvloeding van de beenaanmaak en omzetting en afgifte van calcium en fosfaat aan het bloed
· op de nieren door verhoging van de fosfaatuitscheiding
· op het slijmvlies van de darm door bevordering van de opname van calcium en fosfaat. Het hormoon calciferol wordt gevormd uit vitamine D in de lever en nieren

bijschildklieren

bijschildklieren

Een hoge concentratie van parathormoon werkt tegengesteld aan calciferol. Calcium is een mineraal, dat een rol speelt bij het functioneren van zenuw- en spiercellen en bij de bloedstolling. Bij een verhoogde werking van de bijschildklieren ontstaat er botafbraak, afzettingen van calcium in de bloedvaten en nierstenen. Een verlaagde werking veroorzaakt een te lage calciumspiegel in het bloed. De gevolgen zijn foutieve verkalkingen van het skelet en gebit, spiertrekkingen en krampen van het skeletspierstelsel evenals overmatige prikkelbaarheid.

Meer info:

De glandulae parathyreoideae of epitheellichaampjes. Onder de microscoop kan waargenomen worden dat de bijschildklieren bestaan uit celstrengen, die door met bloed gevulde holtes van elkaar zijn gescheiden.

Er zijn twee soorten cellen: de meeste daarvan hebben een helder cytoplasma en een weinig geaccentueerde celkern, terwijl een kleiner aantal rood van kleur is met een duidelijk te onderscheiden celkern. Deze kliertjes produceren het hormoon parathormon. Dit stimuleert het vrijkomen van calcium uit de beenderen door het stimuleren van beenafbrekende cellen (osteoclasten), terwijl tegelijkertijd de uitscheiding van fosfaat door de nieren wordt opgevoerd.

In het lichaam bestaat een wisselwerking tussen de calcium- en de fosfaationen: toename van de een heeft een overeenkomstig afnemen van de ander tot gevolg. Bij een te sterke functie van de bijschildklieren worden calciumfosfaatkristallen vrijgemaakt uit de beenderen. Calcium en fosfaat worden dan in de bloedbaan gebracht en fosfaat wordt uitgescheiden met de urine. Via de nieren gaat ook wat calcium verloren, maar de calciumspiegel in het bloed blijft hoog. Ten gevolge van het verlies aan calciumfosfaat worden de beenderen zacht en broos; zij kunnen breken bij de geringste belasting. Deze verandering van de botten is echter niet het enige gevolg van een te sterke functie van de bijschildklieren: het in het bloed vrijgekomen calcium wordt afgezet in weefsels waarvan het de functie ongunstig beïnvloedt, met name de nieren kunnen hierdoor worden aangetast. Een te geringe productie van parathormon heeft een tegengesteld effect: een vermindering van het calcium in het bloed.

Dit is bijvoorbeeld het geval na verwijdering van één of meer bijschildklieren (als complicatie bij schildklieroperaties); voornaamste symptoom is tetanie (spontaan optredende langdurige krampen en sidderingen in de spieren). Het dalen van de calciumspiegel in het bloed veroorzaakt een sterke prikkelbaarheid van alle spieren, zodat handen, voeten en gezicht pijnlijk kunnen vertrekken. Door een injectie met calcium of bijschildklierextract kan dit worden verholpen.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips