Concentratie

Concentratie is de mate van aandacht die iemand bij een opdracht kan houden. Concentratie valt onder de cognitieve psychologie. Dit cognitief proces wordt beïnvloed door de verwerking van informatie in de hersenen.

Er zijn verschillende vormen van concentratie, waarbij de gerichte aandacht en de verdeelde aandacht een grote rol spelen. Gerichte aandacht is belangrijk bij het uitvoeren van een opdracht. Bij de uitleg van een bepaalde opdracht is het belangrijk dat gefocust wordt op deze uitleg. Verdeelde aandacht is het uitvoeren van de opdracht waarbij verschillende handelingen nodig zijn. Tijdens het autorijden is het niet alleen belangrijk om goed op de weg te letten, maar ook de snelheid en andere weggebruikers in de gaten te houden. Daarnaast worden diverse handelingen verricht waaronder schakelen, richting aangeven of remmen. Dit gehele proces valt onder verdeelde aandacht, maar vergt wel de nodige concentratie.

Ontwikkeling van de concentratie

De ontwikkeling van de concentratie noemen we ook wel de cognitieve ontwikkeling. Jonge kinderen kunnen hun aandacht nog niet goed verdelen. Ze zijn snel afgeleid en het lukt hen niet om een simpele opdracht te voltooien. Concentratie groeit met het ouder worden en bereikt een hoogtepunt op jongvolwassen leeftijd. Met het ouder worden zwakt de concentratie weer af.

Cognitieve ontwikkeling 0 tot 12 maanden

Bij zeer jonge baby’s kunnen we nog niet spreken van een echte concentratie. De baby ontwikkelt zich in deze periode snel, het leert geluiden en voorwerpen herkennen en werkt aan de coördinatie. Op de leeftijd van 10 tot 12 maanden heeft de baby een concentratie van ongeveer 1 minuut.

Concentratie van 1 tot en met 5 jaar

Bij kinderen van deze leeftijd lijkt het soms alsof ze een hoge concentratie hebben, toch valt dit in de praktijk vaak tegen. Bij vrij spel kan een dreumes, peuter of kleuter zich minutenlang tot soms wel een half uur bezighouden met één ding. Zodra het kind een opdracht of taak krijgt, wordt het een stuk moeilijker. Een kind van 2 jaar oud kan zich gedurende ongeveer twee tot drie minuten op een gerichte opdracht concentreren. Een kind van 4 jaar oud houdt dit ongeveer vier tot zes minuten vol, terwijl een 5-jarig kind een concentratie van zes tot acht minuten heeft.

De aandacht van kinderen tussen 6 en 10 jaar oud

Een 6-jarig kind kan zich ongeveer 10 minuten lang concentreren op een opdracht. Op deze leeftijd beginnen veel kinderen met het leren schrijven. Het is belangrijk dat dit in kleine stappen gebeurt, omdat de aandacht na 10 minuten verslapt. Vroeger werden woordjes er bij het jonge kind ingestampt, tegenwoordig is het onderwijs beter afgestemd op de ontwikkeling van het kind.

Een kind van 8 jaar kan zich gedurende 15 minuten concentreren. De opdracht mag verhoudingsgewijs moeilijker zijn dan bij een 6-jarig kind. Toch moet rekening worden gehouden met de maximale concentratie van het individuele kind.

Kinderen van 10 jaar oud zitten in groep 6 tot en met 8, afhankelijk van de schoolprestaties. Een goede concentratie is erg belangrijk voor het leren. Een 10-jarig kind kan zijn aandacht gedurende ongeveer 20 minuten bij een opdracht houden. In groep 8 wordt een hogere concentratie verwacht dan in groep 6. Dit geeft dan ook aan dat het concentratievermogen van invloed is op het gehele leerproces.

Voortgezet onderwijs, aandacht van een puber

De puberteit begint op ongeveer 11 tot 12-jarige leeftijd en duurt tot de leeftijd van 18 jaar. Op het voortgezet onderwijs wordt er veel van het kind gevraagd. Een 13-jarige heeft een concentratie van ongeveer een half uur.

Bij jongeren van 14 tot 18 jaar verandert er lichamelijk en mentaal veel. De hersenen bereiden zich voor op het volwassen worden. Deze voorbereiding heeft betrekking op een snellere en betere verwerking van informatie. Dit is nodig om lesstof beter op te nemen, maar ook om opdrachten beter uit te voeren. De ontwikkeling in de hersenen veroorzaakt de nodige verwarring bij de jongere. Hierdoor ontstaat er een zekere mate van onrust, verminderde concentratie en een hogere impulsiviteit. Juist in de periode waarin leren zo belangrijk is, verdwijnt de concentratie gedeeltelijk. Dit kan van invloed zijn op de schoolprestaties.

Concentratie op volwassen leeftijd

Op jongvolwassen leeftijd is de concentratie het best. Studeren gaat veel jongvolwassenen dan ook gemakkelijk af. Bij een leeftijd vanaf 30 jaar kan de concentratie weer afnemen. Mensen die op deze leeftijd aan een studie beginnen merken dat het moeilijker is om de stof in zich op te nemen. Bij het vorderen van de leeftijd neemt de concentratie nog verder af, vaak als gevolg van bepaalde aandoeningen.

Verminderde concentratie

Een tijdelijk verminderde concentratie kan ontstaan door stress en spanningen, slaapgebrek of het gebruik van bepaalde medicijnen. Wanneer deze onderliggende oorzaken worden weggenomen, ontstaat er weer voldoende aandacht voor het uitvoeren van een opdracht. Een slechtere doorbloeding van het hersenweefsel veroorzaakt ook concentratieproblemen. Dit zien we bij mensen die roken of te maken hebben met overgewicht of diabetes. Daarnaast zien we concentratieproblemen bij zwangere vrouwen, dit wordt veroorzaakt door hormonale veranderingen. Ook zien we dit in de menopauze optreden. Al deze factoren vallen onder concentratiebelemmeringen, de concentratie is er wel maar kan door omstandigheden niet optimaal benut worden.

Afwijkingen, aandoeningen of ziektes kunnen de concentratie blijvend aantasten. Veel voorkomende oorzaken voor concentratieproblemen zijn ADHD, ADD, dementie of andere problemen met het geheugen en de concentratie. Op hoge leeftijd komen concentratieproblemen vaker voor. Dit heeft te maken met een verminderde doorbloeding in de hersenen, waardoor de hersencellen te weinig zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Bij deze factoren spreken we van een concentratiestoornis, waarbij het concentratievermogen ontbreekt.

Concentratie verhogen

Er zijn manieren om de concentratie te verhogen. Soms is dit vereist bij een belangrijk examen of bepaalde inspanning. Op het moment dat iemand wordt afgeleid duurt het gemiddeld 10 tot 20 minuten voordat die persoon weer de nodige concentratie heeft gevonden. Het voorkomen van afleiding is dan ook een van de belangrijkste punten om de concentratie optimaal te houden. Een opgeruimd bureau zorgt voor een betere concentratie. Daarnaast zijn er supplementen die het geheugen en de concentratie stimuleren.

Concentratieproblemen bij kinderen en volwassenen

Bij concentratieproblemen is het belangrijk dat hier rekening mee wordt gehouden. Zo kan de opdracht in blokken worden uitgevoerd. Afleiding moet zoveel mogelijk worden vermeden. Dit heeft betrekking op achtergrondlawaai, beweging of onderbreking van het werk door derden.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Johan van der Steen

    Ik heb een aandacht en concentratie stoornis en men vermoed dementie. Dit vanwege PTSS opgelopen tijdens mijn politie carrière. Ben nu 1.5 jaar o der behandeling bij centrum45. Ik moet nu stoppen omdat de aandacht én concentratie stoornis en vermoedelijk dementie mij in de weg staat. Balen. Ik ben 62 jaar.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips