Geheugen
Door leren, onthouden en zich herinneren kan de mens zich aan zijn omgeving aanpassen. Zonder deze eigenschappen zou het onmogelijk zijn een bepaald resultaat op doelgerichte wijze te behalen of in de toekomst een mislukking te voorkomen.
De verschillende fasen van het geheugen
Er wordt onderscheid gemaakt in drie fasen van het geheugen:
* Opnemen van informatie (inprenten, leren).
* Opslaan van informatie (onthouden).
* Herinneren van informatie (opvragen).
De hersenen van de mens zijn echter niet te vergelijken met een elektronische databank. Slechts een deel van wat we bewust meemaken wordt daadwerkelijk opgeslagen. Een groot deel van de vastgelegde informatie wordt weer vergeten. Bovendien bewaren we niet de afzonderlijke details, maar een algehele indruk, bijvoorbeeld bij het lezen van een boek of het zien van een film. Naar men vermoedt, zorgt dit mechanisme ervoor dat onze hersenen beschermd worden tegen een overvloed aan gegevens.
Mechanisch leren
De geheugenonderzoeker Ebbinghaus deed aan het
einde van de vorige eeuw experimenten bij zichzelf met betrekking tot het leren van zinloze en stereotypische gegevens; dit is te vergelijken met de vaardigheid om woorden of feiten voor een proefwerk erin te stampen.
Hij deed daarbij interessante ontdekkingen:
* De kwaliteit van het leren is rechtevenredig aan de totale tijd die men voor het leren gebruikt.
* Hoe lang duurt het voordat iets dat eens geleerd is, weer kan worden opgevraagd? Hoe vaker het geleerde voorheen is herhaald, des te sneller is dat geleerde weer aanwezig.
* De eerste dagen wordt veel weer vergeten, maar ook na een maand kan nog 20 procent van het geleerde worden opgeroepen.
Waarvan hangt de leerprestatie af?
De snelheid van leren hangt af van de moeilijkheidsgraad, de zin en betekenis van het te leren materiaal. Visuele begrippen worden makkelijker onthouden dan abstracte begrippen.
Stapsgewijs leren geeft een beter resultaat dan alles in één keer te willen leren. De mate van herinneren is groter bij leren met een bepaald doel (voorbereiding proefwerk of examen) dan bij leren als bijkomstigheid (in het dagelijks leven). Het rendement van het leren is natuurlijk ook nog afhankelijk van heel persoonlijke omstandigheden, bijvoorbeeld hoe men zich op een bepaald moment voelt.
Modellen van geheugenopslag
Binnen het geheugenonderzoek zijn er verschillende modellen ontwikkeld, waarvan het drie-fasenmodel het meest verbreid lijkt te zijn. Er bestaan aanwijzingen dat het opslaan van informatie in het geheugen in enkele stappen plaatsvindt:
Inprenting
Visuele en gevoelsmatige indrukken blijven ongeveer tweetiende seconde hangen en worden dan weer vergeten. Daardoor blijft de stroom van nieuwe informatie en de continuïteit van het bewustzijn intact.
Korte termijn geheugen
Het korte termijn geheugen is een eenvoudig opslagsysteem met een beperkte capaciteit; het kan nieuwe informatie ongeveer tien seconden vasthouden. Een nieuw telefoonnummer of een onbekende naam kan men zonder enige moeite zo lang onthouden. Als het echter niet door oefening en herhaling wordt opgeslagen, dan wordt het snel weer vergeten.
Lange termijn geheugen
Door te oefenen, waarbij de informatie binnen het korte termijn geheugen circuleert, wordt deze overgebracht in het langdurende en grote opslagsysteem van het secundaire geheugen. Daar blijft de informatie uren tot jaren aanwezig. Iets kan weer vergeten worden wanneer het geheugen vol zit en het reeds geleerde wordt verdrongen door nieuwe informatie.
Sommige dingen vergeet men nooit meer
Het zogeheten tertiaire geheugen slaat dingen op die nooit meer worden vergeten. Jarenlang oefenen of de praktijk van alledag maakt dat men bijvoorbeeld nooit zijn naam of bepaalde vaardigheden meer verleert.
Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.