Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een langdurige ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm (colon), waarbij kleine zweren ontstaan die zich uiteindelijk ontwikkelen tot abcessen. De perioden met pijnlijke, bloederige diarree en andere verschijnselen kunnen in hevigheid verschillen en afgewisseld zijn met symptoomloze perioden met normale darmfunctie. De aandoening kan zich geleidelijk in verloop van enkele jaren ontwikkelen of plotseling als een acute aanval optreden.

In ernstige gevallen is er het risico van levensbedreigende bloedvergiftiging (door toxinen in ontstoken abcessen) en extreem bloedverlies (als gevolg van bloedige diarree). Andere ernstige complicaties zijn: massieve dilatatie van de dikke darm (toxisch megacolon) en perforatie van de darmwand, waardoor de inhoud van de darmen in de buikholte komt en deze infecteert (buik-vliesontsteking).

Mensen die langer dan 10 jaar aan colitis ulcerosa lijden hebben een verhoogd risico op dikke-darmkanker. De aandoening treft meestal jonge volwassenen, vooral vrouwen.

Diagnose.

Als u verschijnselen van colitis ulcerosa hebt, zal een scopie (kijkonderzoek) worden verricht. Bij dit onderzoek wordt een buigbaar instrument de endeldarm ingebracht en verder opgevoerd waardoor de arts het slijmvlies van de endeldarm en het laatste gedeelte van de dikke darm kan bekijken. Er zullen ook biopsieën (wegnemen van een klein stukje weefsel voor onderzoek) worden verricht.

Röntgenfoto’s met coloninloop en eventueel een kijkonderzoek van de gehele dikke darm (colonoscopie) kunnen ook deel uitmaken van het onderzoek.

Hoe ernstig is colitis ulcerosa?

Zo nu en dan is colitis ulcerosa symptoomloos. Op andere tijden raakt de dikke darm ontstoken en dat geeft bloedige, etterige diarree. Zulke opvlammingen wisselen af met perioden van remissie (zonder klachten).

In ongeveer 15 procent van de gevallen van colitis ulcerosa is het ziekteproces heel ernstig en is de gehele dikke darm ontstoken. De symptomen zijn hevige, bloederige en vaak etterige diarree, koorts en buikpijn. Deze verschijnselen kunnen zelfs tot een medisch spoedgeval leiden wegens de kans op verlamming van de dikke darm (toxisch megacolon) of op perforatie (openbarsten) door de hevige ontsteking.

Colitis ulcerosa kan ook samengaan met verschillende Klachten en verschijnselen op andere plaatsen in het lichaam. Hiertoe behoren pijn of ontsteking in de grote gewrichten, vooral in de knieën, enkels en polsen. Sommige gevallen van ontstekingsachtige verstijving en verkromming van de wervelkolom (spondylitis ankylopoetica) kunnen verband houden met colitis ulcerosa. Ook een oogontsteking kan hierbij optreden of een belemmering van de galafvloed uit de lever.

Daar komt bij dat een geheel of nagenoeg geheel door colitis ulcerosa aangetaste dikke darm een risico schijnt te vormen voor het ontstaan van dikke darmkanker zo’n acht tot tien jaar na het begin van de ziekte. Bij mensen met een colitis ulcerosa van beperkter omvang (bijvoorbeeld alleen van het linker deel van het colon) is dat risico minder en zal eventuele kanker niet eerder dan na vijftien tot twintig jaar optreden. De duur van de ziekte verhoogt de kans op kanker. Die kans is echter niet afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Dat betekent dat kanker kan ontstaan ondanks minimale symptomen van de colitis ulcerosa.

Behandeling.

De behandeling heeft ten doel het ontstekingsproces te beheersen, het door de diarree veroorzaakte voedingstekort te compenseren en complicaties te voorkomen.

Geneesmiddelen.

De voornaamste medicijnen die bij de behandeling van colitis ulcerosa worden toegepast, zijn ontstekingsremmende middelen, zoals sulfasalazine en corticosteroïden. Sulfasalazine wordt in het algemeen gebruikt bij opvlammingen van de ziekte en om remissies (klachtenvrije perioden) te handhaven. Corticosteroïden worden toepast bij hevigere aanvallen met bloederige diarree. Als het ontstekingsproces tot de endeldarm beperkt is, kan een klysma dat een corticosteroïd bevat, helpen de ontsteking te onderdrukken en de symptomen te verlichten.

Mesalazine en olsalazine zijn afgeleiden van sulfasalazine en bevatten het actieve bestanddeel 5-ASA. Deze geneesmiddelen kunnen worden gebruikt als u sulfasalazine niet verdraagt of als sulfasalazine niet werkt. Mesalazine is ook verkrijgbaar in de vorm van zetpillen en klysma’s. Bij hevige diarree is opname noodzakelijk om de behandeling met medicijnen in te stellen, om het vochtverlies intraveneus te compenseren en om de darmen rust te geven door de patiënt niet oraal te voeden.

Middelen voor onderdrukking van het afweersysteem (immunosuppressie), zoals azathioprine, worden ook wel eens gebruikt maar dan onder controle van de arts.

Voeding.

Sommige ernstig zieke patiënten hebben intraveneuze voeding nodig wanneer hun dikke darm te ziek is om zijn rol in het spijsverteringsproces te vervullen. Bij degenen die niet zo hevig ziek zijn, kan een vloeibaar dieet het door de diarree veroorzaakte verlies aan vocht, voedselbestanddelen en mineralen compenseren.

Operatieve behandeling.

Bij ongeveer 20 tot 25 procent van de mensen met colitis ulcerosa is op een gegeven moment een chirurgische behandeling noodzakelijk. Deze mensen reageren niet gunstig op medicamenteuze therapie of hebben ernstige complicaties. Wanneer medicijnen de ontsteking van de dikke darm niet verminderen, is tegenwoordig het streven in een vroeger stadium van de ziekte te opereren in plaats van te wachten, met de kans dat de patiënt te veel verzwakt. De meest gebruikelijke operatie is de totale verwijdering (resectie) van de dikke darm en endeldarm, gevolgd door een ileo-anale anastomose. In tegenstelling tot vroegere operatiemethoden is deze methode niet mismakend, kan ontlasting via de anus blijven plaatsvinden en wordt deze ingreep gewoonlijk door de meeste patiënten goed verdragen.

Aan patiënten met een meer dan acht jaar bestaande, uitgebreide colitis ulcerosa kan door de arts een operatieve verwijdering van de gehele dikke darm worden aangeraden ter voorkoming van kanker. Een alternatief is het periodieke onderzoek van de dikke darm door middel van een colonoscopie. Er wordt dan uitgekeken naar afwijkingen die kunnen wijzen op maligne degeneratie (ontaarding in een kwaadaardig proces) om daaruit stukjes weefsel te nemen voor nader onderzoek.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips