Melatonine: onschuldig slaappilletje of nadelige gevolgen?

Melatonine is een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het slaap-waakritme. Dit hormoon wordt gemaakt vanuit de neurotransmitter serotonine. Soms wordt het hormoon onvoldoende aangemaakt. Hierdoor kom je moeilijk in slaap, slaapt lichter of wordt vaak wakker. Steeds vaker wordt er bij slaapproblemen gebruik gemaakt van melatonine als voedingssupplement. Het is in lage doseringen vrij verkrijgbaar bij de apotheek of drogist. Deze slaappilletjes worden als onschuldig beschouwd, maar zijn ze dat wel?

Werking van melatonine

De productie van dit hormoon vindt in de pijnappelklier plaats. Dit gebeurt onder invloed van blootstelling aan licht. De receptoren in het netvlies registreren daglicht en geven dit door aan de hersenen. Zolang er blauwachtig licht waarneembaar is, vindt er weinig productie van melatonine plaats. Wanneer de schemer valt neemt het blauwachtig licht af en de productie van het hormoon toe. Een hoger niveau zorgt ervoor dat je slaapt krijgt en bepaalde processen in het lichaam op een lager pitje worden gezet.

Kinderen tussen de 5 en 15 jaar oud produceren de meeste melatonine. Rond het 30e levensjaar is de productie hiervan met de helft afgenomen. Ouderen van 60 jaar produceren in vergelijking met kinderen slechts nog een tiende hiervan. Dit verklaart waarom slaapproblemen vaker bij ouderen voorkomen.

De productie wordt ook geremd door blauw licht uit televisie, smartphone of computerscherm. Dit is ook de reden waarom er geadviseerd wordt een uur voor het slapen gaan geen gebruik te maken van deze media en schermen.

Melatonine slaappilletjes

In veel landen waaronder Nederland wordt melatonine als voedingssupplement verkocht. Een dosering van 0,3 milligram is vrij verkrijgbaar bij drogist of apotheek. Hogere doseringen zijn alleen via de huisarts verkrijgbaar. Reden hiervoor is dat overdosering tot slaapproblemen kan leiden. In een lage dosering is dit middel als slaappil veilig te gebruiken. Toch zijn er een aantal gevallen waarbij de stof juist voor verergering van de klachten zorgt. Ook bijwerkingen kunnen voorkomen. Daarnaast mag melatonine niet worden gebruikt bij bepaalde ziekte of aandoeningen.

Niet afbreken van melatonine

Bij inname van deze pilletjes moet het lichaam de stof weer afbreken. In sommige gevallen gebeurt dit onvoldoende. Vaak wordt dit veroorzaakt door een onderliggende ziekte of aandoening. Wanneer melatonine niet goed wordt afgebroken blijft het overdag in het lichaam aanwezig. Dit geeft een vermoeid gevoel en leidt tot matige tot ernstige slaapproblemen. Melatonine die via de huisarts wordt verkregen mag niet langer dan 13 weken achtereen gebruikt worden.

Psychische klachten en hoofdpijn

Het gebruik van melatonine kent een aantal bijwerkingen. Sommige gebruikers klagen over hoofdpijn of duizeligheid. Ook een draaierig gevoel of migraine kunnen voorkomen. Patiënten die al eerder last hadden van migraine kunnen een verergering van deze klachten ervaren. Bij verkeerd of overmatig gebruik kunnen er psychische klachten ontstaan. Ook is dit een van de bijwerkingen van het gebruik van dit hormoon. Psychische klachten bestaan uit angsten, nervositeit, prikkelbaarheid en rusteloosheid. Minder vaak worden geheugenstoornissen, stemmingswisselingen of hyperactief gedrag waargenomen.

Hartkloppingen en pijn op de borst

Bij minder dan 1 op de 100 gebruikers komen hartkloppingen en pijn op de borst voor. Een verhoogde bloeddruk is een bijkomende bijwerking. Bij pijn op de borst is het belangrijk een arts te waarschuwen. Niet altijd worden deze klachten door melatonine veroorzaakt.

Andere bijwerkingen van melatonine

Niet iedereen ervaart bijwerkingen. Waarom de een er wel last van krijgt en de ander niet, heeft vooral met gevoeligheid te maken. Mensen die overgevoelig zijn voor dit middel krijgen mogelijk huiduitslag of galbulten. Zelden ontstaan er klachten als benauwdheid, blaren in de mond of een droge mond. Andere bijwerkingen zijn spierkrampen, gewrichtsontsteking, gewichtstoename, zuurbranden, braken en opvliegers. In de bijsluiter staan alle mogelijke bijwerkingen vermeldt.

Melatonine soms schadelijk

Bij slaapproblemen kan inname van dit hormoon een positief effect hebben. Toch kan het ook averechts werken. Wat veel mensen niet weten is dat de natuurlijke productie hiervan bij iedereen op een ander tijdstip op gang komt. Mensen die normaal vroeg naar bed gaan maken vroeger op de avond melatonine aan. Artsen stellen vast dat melatonine als slaapmiddel gemiddeld 4 tot 5 uur voor de natuurlijke productie van dit hormoon ingenomen moet worden. Op de bijsluiter van deze vrij verkoopbare middelen staat vaak een andere tijdsduur.

Alleen met een speekseltest kan bepaald worden wanneer iemand zelf melatonine aanmaakt. Door op de gok dit slaappilletje in te nemen wordt het bioritme verstoord. Hierdoor ontstaan juist slaapproblemen. Jaarlijks kloppen veel patiënten met slaapproblemen bij hun arts aan. In sommige gevallen blijkt een teveel van dit hormoon juist de oorzaak van hun slaapprobleem te zijn.

Ruim 10% van alle mensen zijn niet in staat om een teveel van dit hormoon af te breken. In deze gevallen zou het middel helemaal niet gebruikt moeten worden. Het programma Radar besteedde hier in oktober 2016 aandacht aan. De inspectie voor de gezondheidszorg bekijkt hoe de gebruiker voorzien kan worden van goede informatie over de werkzaamheid en veiligheid van melatonine. Het gaat hierbij om melatonine boven 0,3 milligram.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips