Oogletsels

Er zijn verschillende oogletsels en oogaandoeningen die algemeen voorkomen. Hieronder staan de gevallen die u het meest zult tegenkomen. Telkens is aangegeven hoe elk van die spoedgevallen het best kan worden opgevangen en verzorgd.

Beschadiging van het hoornvlies.

Het hoornvlies (cornea) is het doorzichtige vlies in het midden van het oog dat het invallende licht breekt, zodat het op het netvlies (retina) valt. Het netvlies bevindt zich aan de achterzijde van het oog. Daar wordt het visuele beeld opgevangen en naar de hersenen overgebracht. Het hoornvlies wordt gemakkelijk beschadigd; een zandkorrel die in het oog komt of zelfs een contactlens die te lang wordt ingehouden, kan tegen het tere weefsel schuren (abrasie). Dergelijke oogletsels kan ook het gevolg zijn van langdurige blootstelling aan fel licht in de buitenlucht of op een zonnebank. Onmiddellijke pijn op het moment van de kwetsuur en een daaropvolgende aanhoudende pijn en roodheid zijn de voornaamste aanwijzingen van een beschadigd hoornvlies. In sommige gevallen ontwikkelt de pijn zich echter pas na een paar uur. Als de pijn in het oog blijft aanhouden nadat het oog is schoongemaakt en een eventueel vreemd voorwerp eruit is verwijderd, sluit dan het oog en bedek het met een zacht gaasje of een ooglapje. Zorg voor medische spoedhulp om er zeker van te zijn dat het vreemde voorwerp is verwijderd en er geen ernstige schaafwond overblijft die operatief ingrijpen of een andere behandeling vereist.

Bloed in het oog.

Als in de voorste oogkamer bloed te zien is, heet dat hyfemie. Dit kan het gevolg zijn van een klap tegen het oog, van een verwonding waarbij iets in het oog is gedrongen, of van bepaalde medische aandoeningen. In de meeste gevallen wordt het bloed, onafhankelijk van de oorzaak, binnen een paar dagen volledig opgenomen. Maar er kunnen ook ernstiger oogletsels zichtbaar zijn. Ga dan naar uw huisarts of laat de oogletsels door een oogarts behandelen.

Een gescheurd ooglid.

Als een ooglid is gesneden of beschadigd, verbind het oog dan met een schoon gaasverband. Oefen geen druk uit. Zorg voor medische spoedhulp als iemand dergelijk oogletsels heeft.

Loslaten van het netvlies.
Het netvlies (retina) is een dun, doorzichtig membraan dat zich achterin het oog bevindt. Het netvlies bevat cellen die gevoelig zijn voor licht en zit vast aan een laagje kleine bloedvaten die voor zuurstof en de benodigde voedingsstoffen zorgen. Wanneer het netvlies losraakt van het laagje bloedvaten, veroorzaakt dat geen pijn, maar er kunnen klachten zijn als de gewaarwording van lichtflitsen en van heel veel kleine zwevende dingen in het oog. Het slachtoffer kan wazig zien of dubbelzien en er lijkt vaak een schaduw over een deel van het gezichtsveld te liggen.
Een losgelaten netvlies is een medisch spoedgeval dat onmiddellijke behandeling vereist om blijvend verlies van of schade aan het gezichtsvermogen te voorkomen. Zorg voor oogheelkundige spoedhulp. Het is niet nodig om het getroffen oog te bedekken, tenzij de stoornis in het zien erg hinderlijk is en ongemak veroorzaakt.

Afsluiting van de centrale slagader van het netvlies.

Wanneer één of meer bloedvaten die het netvlies van bloed voorzien, geblokkeerd raken (occlusie), kan de getroffene in een deel of het gehele gezichtsveld de dingen plotseling alleen nog maar wazig of helemaal niet meer zien. Dit geldt slechts voor één oog. Als u ineens wazig gaat zien of gedeeltelijk blind bent, zorg dan voor medische spoedhulp. Ga onmiddellijk naar uw huisarts of oogarts.

Acuut glaucoom.

De symptomen van een acuut glaucoom (groene staar) zijn een rood, pijnlijk oog, wazig zien en vaak het waarnemen van halo’s (kringen) rond lichtbronnen. Acuut glaucoom treedt op wanneer de druk van de vloeistof binnen het oog te groot is geworden. Het gaat hier om een medisch spoedgeval dat onmiddellijk behandeling vereist. Neem onmiddellijk contact op met uw huisarts.

Ontsteking van de oogkas.

Een ontsteking van het weefsel in de oogkas, cellulitis van de orbita, kan pijn in het getroffen oog veroorzaken, verminderd zien, koorts, zwelling van het ooglid en een algemeen gevoel van malaise. Als een oog dik en pijnlijk wordt, of als oogbewegingen pijn doen, is dat een medisch spoedgeval waarvoor onmiddellijk medische verzorging noodzakelijk is. Neem onmiddellijk contact op met uw oogarts of huisarts.

Acute iritis.

Een ontsteking van de iris (het regenboogvlies) en de daarmee gepaard gaande aandoening uveitis (ontsteking van de uvea, het druifvlies) kan leiden tot roodheid van het oog, wazig zien en een gevoeligheid voor licht. Vraag om medische spoedhulp.

Acute conjunctivitis.

Conjunctivitis is een ontsteking van het oogbindweefsel het doorzichtige vlies dat het ooglid en de oogbol omgeeft tot aan het hoornvlies. De infectie wordt gewoonlijk door een virus veroorzaakt.
Het gaat hier om een zeer besmettelijke ziekte die algemeen voorkomt bij kinderen en symptomen heeft als roodheid, jeuk en een schurend gevoel rond de ogen, alsof er zand in zit. Er kan ook een afscheiding van slijm of soms etter door het oog zijn dat tijdens de slaap een korst vormt. Wazig zien en gevoeligheid voor licht kunnen ook een gevolg van de infectie zijn. In de meeste gevallen is conjunctivitis irritant en lastig, maar niet gevaarlijk voor het gezichtsvermogen. Maar omdat de infectie buitengewoon besmettelijk is, moeten speciale maatregelen worden genomen om uitbreiding ervan naar anderen te voorkomen. Vermijd het gebruik van het eetbestek van een ander. Was de handen grondig en vaak.

Spoedbehandeling.

Als het rond de ogen rood ziet, er zich slijm of pus verzamelt en u vermoedt dat u een ontsteking van het oogbindweefsel hebt, spoel dan verschillende keren per dag de ogen uit met kunstmatig traanvocht, dat u zonder recept kunt kopen. Dit zal de symptomen verzachten die in het algemeen niet langer dan vijf tot zeven dagen aanhouden. U kunt een koel compres (washandje) over de gesloten oogleden leggen om eventueel jeuken en zwellen te verminderen. Als er in de symptomen geen verbetering komt of als u moeite hebt met zien, vraag dan om medische hulp. In zeldzame gevallen wordt conjunctivitis veroorzaakt door een bacterie, die op een specifieke behandeling zal reageren. Als conjunctivitis op treedt in een oog waarin u een contactlens draagt, ga dan op korte termijn naar uw huisarts.