Koolmonoxidevergiftiging

Koolmonoxidevergiftiging of kolendampvergiftiging, ernstige vergiftigingsverschijnselen, soms eindigend met de dood, ten gevolge van een ophoping van koolmonoxide (CO) in het lichaam. Indien er koolmonoxide in de lucht voorkomt wordt dit in het lichaam opgenomen door de binding die het in de longen aangaat met de bloedkleurstof (zie Koolmonoxide). Het kleurloze gas ontstaat meestal door onvolledige verbranding van organisch materiaal zoals hout, papier, kolen en aardolieprodukten zoals o.a. benzine, het is echter geen bestanddeel van aardgas, wel van het vroegere, aan steenkolen onttrokken gas. Door onoordeelkundige behandeling van kachels, waardoor de rook geen uitweg heeft, of door slechte afstelling van geisers, komen er nog steeds veel dodelijke koolmonoxidevergiftiging gevallen voor.

koolmonoxidevergiftiging

Omdat ook de uitlaatgassen van auto’s koolmonoxide bevatten is het gevaarlijk auto’s langdurig te starten in gesloten garages of om welke reden dan ook stationair te laten lopen. Bij het onoordeelkundig gebruik van kachels en geisers treden meestal snel koolmonoxidevergiftiging verschijnselen op, in garages kunnen zich ook sluipende vergiftigingsverschijnselen voordoen, waarbij de ziekteverschijnselen lange tijd onopgemerkt kunnen blijven. Bijna alle koolmonoxide die via de longen het lichaam binnenkomt, wordt gebonden aan de bloedkleurstof (hemoglobine, Hb) en vormt daarmee de stabiele verbinding COHb.

De bloedkleurstof is daardoor niet meer in staat zuurstof te binden. Ontstaat slechts weinig COHb dan wordt de zuurstofvoorziening van de weefsels niet verstoord. Het slagaderlijk bloed bevat ca. 20 volumeprocent met zuurstof verzadigde bloedkleurstof en het aderlijk bloed nog ca. 15 volumeprocent, waardoor een vrij grote veiligheidsmarge bestaat. De weefsels hebben onder normale omstandigheden ca. 5 volumeprocent zuurstof nodig. Als het koolmonoxidegehalte van de lucht zo hoog is dat er te veel COHb ontstaat dan treden snel ernstige verschijnselen op, zoals bewusteloosheid door zuurstoftekort van de hersenen.

Indien niet tijdig hulp wordt geboden kan deze toestand de dood ten gevolge hebben. Bij lichte koolmonoxidevergiftiging zijn de voornaamste klachten hoofdpijn, misselijkheid, braken en gestoord gezichtsvermogen. Veelvuldig komen ademhalingsstoomissen met aanvallen van vallende ziekte voor.

Van levensbelang is dat bij koolmonoxidevergiftiging zo snel mogelijk de juiste maatregelen worden genomen. Hiertoe behoort in de eerste plaats de verwijdering van de patiënt uit de omgeving waar zich koolmonoxide bevindt en het toepassen van kunstmatige ademhaling als de ademhaling gestoord of reeds gestopt is. Vervolgens moet de patiënt bij voorkeur onder het toedienen van zuurstof naar een ziekenhuis worden vervoerd waar de verdere behandeling kan plaatsvinden.

Indien de mogelijkheid daartoe bestaat zal de patiënt in een hoge-druktank worden gelegd, omdat gebleken is dat bij 3 of 4 atmosfeer overdruk de koolmonoxide zeer snel uit het lichaam wordt verwijderd. Onder normale atmosferische druk is in ca. vier uur de helft van de koolmonoxide verwijderd, in een druktank kan deze verwijdering met een factor 4 of 5 worden versneld. Een gunstige uitwerking heeft daarbij ook de vervanging van lucht door zuivere zuurstof als inademingsgas.

Bij langzaam optredende vergiftigingsverschijnselen kan uitsluitsèl worden verkregen omtrent de oorzaak door bepaling van het COHb-gehalte van het bloed. Van belang is daarbij de controle van de werkruimten.

Koolmonoxide is de algemeen gebruikte naam voor koolstofmonoxide (CO). Het wordt ook wel kolendamp genoemd, hoewel het niet uitsluitend door de verbranding van kolen ontstaat. Eén koolstofatoom (C) is verbonden met één zuurstofatoom (O) (mono = een, oxide = zuurstof). De normale ademhalingsgassen zijn (in volgorde van hoeveelheid) stikstof (N2), dat weliswaar in geringe mate in de lichaamsvloeistoffen oplost, maar niet deelneemt aan de stofwisseling, zuurstof, dat onmisbaar is voor het leven en koolzuur, dat als afbraakprodukt van de stofwisseling moet worden uitgeademd. Het koolzuurgas of kooldioxide bestaat uit één koolstofatoom en twee zuurstofatomen. Het is niet giftig.

Koolmonoxide is wel een giftig gas. De giftigheid berust op het verschijnsel dat het een stabielere verbinding met de bloedkleurstof (hemoglobine) vormt dan zuurstof en koolzuur. Het verdringt deze ademhalingsgassen als het ware. De transportmogelijkheden van de bloedkleurstof voor zuurstof en kooldioxide worden bij koolmonoxidevergiftiging door koolmonoxide geblokkeerd en de weefsels zijn verstoken van zuurstof. Koolmonoxide of kolendampvergiftiging verloopt meestal ongemerkt. Soms ook ontstaat misselijkheid en/of hoofdpijn.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips