Zuurstof en koolzuur

De miljarden cellen van het lichaam hebben zoveel zuurstof nodig dat we ongeveer dertig maal zoveel oppervlakte voor het opnemen ervan nodig hebben als onze gehele huid beslaat.

De longen leveren die oppervlakte hoewel ze nog geen 1500 gram wegen en netjes binnen de borstholte passen. Dat is te danken aan het feit dat de dunne longvliesjes in elkaar gevouwen zijn tot kleine zakjes, kleine blaasjes met wandjes zo dun, dan een vel van het dunste papier er nog te dik bij is.

De buitenlucht komt niet zomaar in de longen terecht. In het ademhalingsstelsel wordt een scherpe selectie toegepast vanaf het moment dat we lucht inademen, onverschillig of dat nu de rokerige lucht is van een druk bezocht feestje of de zilte zeebries op een eenzaam strand, want de longen behandelen beide soorten met gelijke doelmatigheid.

Zelfs de puurste plattelandslucht bevat stofdeeltjes en bacteriën. Stadslucht is bovendien nog vermengd met roet en uitlaatgassen. Maar wat ook de samenstelling van de lucht is, zij moet in de luttele seconden die het kost om uit de omgeving onze longen te bereiken, eerst een voorlopig controle-apparaat passeren: de neus, de keel, de luchtpijp en zijn vertakkingen.

Zuurstof en koolzuur

Terwijl de lucht zich door deze kanalen beweegt krijgt ze waakzame aandacht. In de neus gaat een deel van de stofjes en bacteriën er al uit omdat ze niet door de kronkelige neusholte kunnen komen; andere worden gevangen ofwel door het slijm of door de dunne trilharen, de cilia, die trillen in een richting tegengesteld aan die van de binnenstromende lucht.

In de luchtpijp worden de meeste overblijvende bacteriën door slijm opgevangen evenals die stofdeeltjes die de neusholte hebben weten te passeren. Als ze ons irriteren veroorzaken deze onzuiverheden in neus en luchtpijp respectievelijk het niezen en hoesten.

Als de binnenkomende lucht neus en luchtpijp is gepasseerd, is ze de voornaamste controles voorbij. De kleine en kleinere luchtpijpvertakkingen (bronchiën en bronchiolen) zijn er alleen om de lucht verder naar de longblaasjes te leiden. De lucht die de longen uiteindelijk bereikt is zo schoon als de diverse controles het maar krijgen kunnen en natuurlijk ook afhankelijk van hoe schoon de lucht in de omgeving al was.

Koolzuur

Koolzuur of koolzuurgas (C02), eindprodukt van de volledige verbranding van voedingsstoffen zoals suikers, vetten en eiwitten. Het is een stofwisselingsprodukt van de cellen. Het kan in gasvorm door de longen worden uitgeademd en in verbinding met andere stoffen door de nieren of met de ontlasting worden uitgescheiden. Koolzuurgas is de correcte benaming voor C02 terwijl koolzuur eigenlijk de verbinding is tussen water en koolzuurgas (C02+ H20->H2C03). Het wordt echter in beschrijvingen van lichaamsprocessen veelal aan koolzuurgas gelijkgesteld.

De oplosbaarheid van koolzuurgas in een weefselvloeistof is o.a. afhankelijk van de temperatuur en de druk van dat gas. Uitgaande van normale omstandigheden bedraagt de totale gasdruk één atmosfeer; dit is 760 mm kwikdruk (Hg). De gedeeltelijke druk van het koolzuurgas in het slagaderlijk bloed (partiële koolzuurspanning of pC02, waarbij p staat voor druk) bedraagt 40 mm kwikdruk.

Onder deze omstandigheden lost ca. 2,75 volumeprocent koolzuur, dit is 2,7$ ml koolzuurgas per 100 ml bloed op. De totale hoeveelheid koolzuur in het lichaam bedraagt ongeveer 46 ml. Daarnaast is er nog een veel grotere hoeveelheid gebonden koolzuur in het lichaam aanwezig en wel voornamelijk in de vorm van natriumbicarbonaat (de zouten van koolzuur heten carbonaten), dat een van de belangrijkste buffers van het bloed is.


Relevante artikelen
2 reacties
  1. wat draagt het roken daaraan toe (stevige roker)

  2. Ik begrijp een ding steeds maar niet van de ademhaling. Koolzuur zorgt er voor dat zuurstof bij alle lichaamscellen komt maar koolzuur is ook het eindprodukt van de verbranding …. Waar komt de koolzuur vandaan die de zuurstof naar de cellen brengt?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips