Tuberculose

Tuberculose (afgekort t.b.c.) is een acuut of chronisch verlopende infectieziekte, die vooral de longen aantast, maar ook andere organen, slijmvliezen en beenderen. In vroeger tijden volksvijand nummer één; de ziekte, en met name het aantal slachtoffers ervan, is tegenwoordig aanzienlijk beperkt. Dit hangt vooral samen met een verbeterde hygiëne en voedingstoestand van de bevolking. Daarbij spelen het vroegtijdig opsporen van de ziekte, inenting en de toepassing van chemotherapie een belangrijke rol. De besmetting vindt plaats door de tuberkelbacil mycobacterium tuberculosis (in 1882 ontdekt door Robert Koch), een zuurbestendige bacil die door inademen, inslikken of door rechtstreeks contact in het lichaam komt. Zo vindt de zogenaamde druppelinfectie plaats doordat besmette personen bacteriën verspreiden door middel van hoesten, spuwen of niezen.

Indien besmetting van de ene op de andere persoon langs deze weg plaatsvindt wordt gesproken van een open tuberculose. Andere vormen van tuberculose zijn de (zeldzame) infectie door bacillen die vogeltuberculose veroorzaken en de door vee overgedragen vorm. Vroeger was de melk van besmette koeien een gevaarlijke bron van infectie; tegenwoordig is die vrijwel geëlimineerd door strenge controle op de veestapel en door pasteurisering van de melk.

Het verloop van tuberculose

Het verloop van de ziekte hangt vooral af van het weerstandsvermogen. Het eerste contact met de ziektekiemen vindt meestal plaats in de kinderjaren en leidt tot vorming van het zogenaamde primaire complex in de longen. Deze infectie verloopt meestal onopgemerkt. De binnengedrongen bacillen worden vernietigd of ingekapseld door een door de ontsteking ontstaan infiltraat, dat verhardt tot bindweefsel of verkalkt. Vaak ook geneest de primaire haard niet, maar ontwikkelt hij zich tot een verdergaande aandoening (secundaire stadium) waarbij holten (cavernes) kunnen ontstaan of door verval van longweefsel verkazing kan optreden. Wanneer een bloedvat door de ziekte wordt aangetast, wordt bloed opgehoest of ontstaat bloedspuwen. Ook borstvlies (pleura) en strottenhoofd (larynx) kunnen worden aangetast.

Daarbij moet opgemerkt worden dat longtuberculose een veel voorkomende complicatie is van stoflongen ; bij 70% van alle aan stoflongen overleden mijnwerkers uit het Ruhrgebied werd bij de sectie een actieve tuberculose aangetroffen, die meestal ook de doodsoorzaak was.
Het zogenaamde tertiaire stadium ontwikkelt zich nadat de bacillen zich via de bloedbaan verplaatst hebben naar de inwendige organen, waarbij het maagdarmkanaal, de urinewegen en geslachtsorganen, het zenuwstelsel en voorts beenderen en gewrichten kunnen worden aangetast. Huidtuberculose komt in verschillende vormen voor, ook door rechtstreeks binnendringen van de bacillen.

Het vaststellen van de diagnose

Behalve het aantonen van de Koch-bacillen en röntgenonderzoek zijn nog andere diagnostische methoden van belang voor het vroegtijdig onderkennen van de ziekte. De bloedbezinkingssnelheid is in alle gevallen verhoogd, naargelang de ernst van de besmetting. Op verschillende manieren uitgevoerde tuberculosetests (in de vorm van inspuiting in de huid, door middel van pleisters enz.) geven informatie omtrent een aanwezige of vroeger doorgemaakte besmetting, echter niet over de vraag of de besmetting actief of inactief is; in ieder geval is behandeling resp. observatie nodig van personen met een positieve tuberculinereactie (zie reactie van Mantoux).

Behandeling van tuberculose

Met het vinden van effectieve chemotherapeutische middelen heeft zich, evenals bij syfilis, een omwenteling voltrokken in de prognose van deze ziekte; ook de therapie is aanzienlijk vereenvoudigd. De geneesmiddelen tegen tuberculose, die nog doorlopend verbeterd worden, hebben de vroegere ziekenhuis- en sanatoriumbehandeling overbodig gemaakt, en daarmee ook de veelsoortige chirurgische ingrepen (pneumothorax, onderbreken van de middenrifzenuwen enz.) waarmee men de longen probeerde stil te leggen teneinde het genezingsproces te bevorderen.
Ter voorkoming van tuberculose verdient het aanbeveling om infectiehaarden op te sporen en uit te schakelen; zieken moeten zo lang geïsoleerd worden tot zij geen besmettingsgevaar meer opleveren; iets wat bij een medicamenteuze behandeling al spoedig het geval is.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Toen ik ca 17 was, heb ik in mijn lies een tb ontsteking gehad en die
    is door puncties weggewerkt.
    Twee jaar geleden ben ik aan longkanker geopereerd, maareen jaar
    later was er een nieuwe tumor, die door bestraling is vernietigd.
    Nu moest ik echter sputem inleveren wegens een waas in mijn long
    en een ontsteking volgens de bloedafname.
    Vorige week kreeg ik te horen, dat ik vogeltuberculose heb en die
    zou door de bestraling zijn geactiveerd.
    Is het trouwens ook mogelijk, dat prednisolon (20 mg) een rol speelt.
    Is vogeltb echte tbc?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips