Wat te doen bij pijn in de onderbuik

Pijn in de onderbuik kan op veel manieren voorkomen. Meestal gaat het om een pijn vanuit de nieren, blaas of darmen. Verder kan bij vrouwen de pijn ook ontstaan vanuit de baarmoeder of de eierstokken. Bij mannen kan dit vanuit de prostaat.

De romp wordt onderverdeeld in drie gebieden: de borst, de buik (en de onderbuik) en de liesstreek. De borst wordt begrensd door de ribben en bevat het hart en de longen; de buik en onderbuik bevatten spijsverterings- en andere organen, waaronder de maag, de dunne en dikke darm, de lever, de galblaas, de alvleesklier, de milt, de appendix en de voortplantings- en geslachtsorganen.

In de buik en onderbuik bevinden zich dus veel organen. De oorzaken van pijn in de onderbuik lopen dan ook sterk uiteen. Heb je al een aantal uren of dagen last van een hevige, aanhoudende pijn in de onderbuik of buik? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts of naar de eerste hulp te gaan.

De locatie van de pijn in de onderbuik

Als je naar een arts gaat, zal deze eerst aan je vragen op welke plek je pijn hebt en hoe deze pijn voelt. Pijn in de onderbuik voelt bij iedere aandoening verschillend. Zo kan het brandend, stekend, bonzend, zeurend of krampend aanvoelen. De locatie van de pijn kan ook veel zeggen over de oorzaak.

Pijn in de onderbuik, midden-onder, rond de navel

Bij mannen kan dit een teken zijn van prostaatklachten. Bij vrouwen kan een probleem met de blaas of met de baarmoeder een oorzaak zijn.

Pijn in de onderbuik, rechtsonder

Bij pijn aan de rechterkant van de onderbuik is er meestal iets aan de hand met de blinde darm of de dikke darm. Bij vrouwen kan deze pijn ook afkomstig zijn van de eierstok.

Pijn in de onderbuik, linksonder

Bij pijn aan de linkerkant van de onderbuik kan er sprake zijn van een aandoening aan de dikke darm. Bij vrouwen kan de pijn ook afkomstig zijn van de eileiders of eierstokken.

Oorzaken pijn in de onderbuik

Pijn in de onderbuik kan dus diverse oorzaken hebben. Zo kan de pijn veroorzaakt worden door:

• Een blaasontsteking
• Buikgriep
• Een blindedarmontsteking
• Een darmafsluiting
• Een voedselallergie
• Galstenen
• Nierstenen
• Een maagzweerperforatie
• Een alvleesklierontsteking
• Een nierbekkenontsteking
• Een dikkedarmontsteking
• Een cyste in de eierstok of baarmoeder
• Menstruatiepijn of ovulatie
• Het Prikkelbare Darm Syndroom
• De ziekte van Crohn
• Eileiderontsteking
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Vitaminetekort

Blaasontsteking

Bij vrouwen kan een (chronische) blaasontsteking de oorzaak zijn van pijn in de onderbuik. Bij een blaasontsteking gaat het meestal om een bacteriële infectie van het blaasslijmvlies. Plassen geeft dan een branderig gevoel en vaak is er ook sprake van vaginale afscheiding.

Buikgriep

Buikgriep, oftewel gastro-enteritis, is een veelvoorkomende oorzaak van pijn in de onderbuik. Symptomen van buikgriep zijn onder meer misselijkheid, braken, diarree, buikkramp en een opgeblazen gevoel. Deze klachten gaan meestal gepaard met een lichte verhoging. Bij een volwassene duurt buikgriep meestal niet langer dan ongeveer 36 uur. Als de klachten langer aanhouden, is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts.

Blindedarmontsteking

De blindedarm heeft een klein wormvormig aanhangsel, de appendix. Het is niet duidelijk wat de functie van de appendix is, maar als deze ontstoken raakt, kan dit leiden tot een blindedarmontsteking. Meestal is een spoedbehandeling vereist. De symptomen van een blindedarmontsteking gaan vaak gepaard met een doffe pijn rondom de navel, koorts, gebrek aan eetlust, misselijkheid, soms overgeven, obstipatie en gevoeligheid aan de rechterkant van de onderbuik.

Darmafsluiting

Een darmafsluiting kan de oorzaak zijn van aanhoudende pijn in de onderbuik. Na een buikoperatie wordt er een streng van littekenweefsel gevormd waardoor er een darmafsluiting kan ontstaan (strengileus). Het gevolg van de darmafsluiting zijn hevige krampen rond de navel of in de onderbuik. Soms gaan de klachten gepaard met diarree en braken. Veel mensen voelen ook aandrang tot het krijgen van ontlasting en het laten van winden, zonder dat ze dit lukt. Ook bij mensen die geen buikoperatie hebben gehad, kan er soms een darmafsluiting optreden.

Voedselallergie

Voedselallergie is heel vaak een oorzaak van pijn in de onderbuik. Je kunt dan last krijgen van hevige, lage buikpijn.

Galstenen

Galstenen kunnen klachten veroorzaken zoals boeren, misselijkheid, koorts, rillingen, geen eetlust, een vreemd gevoel in de bovenbuik na het eten en een hevige pijn in de rechterkant van de bovenbuik. Deze pijn kan doortrekken tot in het rechter schouderblad of trekt zich door tussen beide schouderbladen. Galstenen zijn kleine, steenachtige ophopingen van cholesterol of calciumzouten. De pijnklachten kunnen uren aanhouden.

Nierstenen

Nierstenen kunnen een andere oorzaak zijn van pijn in de onderbuik. Symptomen zijn pijn in de zij bij het plassen, bloed in de urine, een ernstige pijn die omlaag trekt van de zij naar de lies, de vulva of de testikels. Als je deze symptomen hebt, is het raadzaam om de arts te raadplegen. Deze geeft je medicijnen waarmee de nierstenen sneller in de blaas terechtkomen en het lichaam verlaten. De pijn verdwijnt dan.

Maagzweerperforatie

Een maagzweer veroorzaakt een hevige pijn in de maag, de bovenbuik. Als een maagzweer de onderkant van de maag of de twaalfvingerige darm perforeert, gaat dit gepaard met een ernstige pijn in de onderbuik. Een maagzweerperforatie is levensbedreigend. De zweer kan overslaan op de buikholte en dit kan leiden tot een buikvliesontsteking. Als er niets aan wordt gedaan, kan een patiënt in shock raken. In geval van een maagzweerperforatie is een spoedoperatie noodzakelijk.

Alvleesklierontsteking

Een constante, hevig pijn in de buik die uren- of dagenlang aanhoudt, kan wijzen op een alvleesklierontsteking (pancreatitis). De pijn kan vanuit de buik uitstralen naar de borst en rug. Deze pijn kan beginnen nadat je veel alcohol hebt gedronken. Andere symptomen van een alvleesklierontsteking zijn koorts, misselijkheid, een abnormale stoelgang, overgeven, een gezwollen buik, een klamme huid, meer pijn bij het liggen op de rug.

De alvleesklier ligt net onder en achter de maag. Dit orgaan scheidt insuline af en enzymen die onmisbaar zijn voor de spijsvertering. Neem direct contact op met je huisarts als er sprake is van een of meer van de genoemde symptomen.

Nierbekkenontsteking

Hierbij is er een ontsteking in de wand van het nierbekken. Een symptoom van een nierbekkenontsteking is ernstige pijn in de onderbuik. Meestal wordt de ontsteking veroorzaakt door een bacterie. Deze ontsteking kan overslaan op de blaas, urineleider of de nieren. Een spoedbehandeling is dan ook vereist.

Dikkedarmontsteking (diverticulitis)

Een scherpe, krampachtige pijn, die aan de linkerkant meestal heviger is, kan wijzen op een ontsteking van het onderste deel van de dikke darm (colon), oftewel een dikkedarmontsteking. Raadpleeg je arts als je een dergelijke klacht ervaart.

Cyste in de eierstok of baarmoeder

Een cyste in de eierstok of in de baarmoeder hoeft niet altijd klachten te geven. Soms kan het echter wel hevige lage buikpijn veroorzaken. Veel vrouwen hebben dan niet alleen pijn, maar ook last van griepverschijnselen, vaginale afscheiding en bloedingen. Ga naar je huisarts als je deze klachten ervaart.

Menstruatiepijn of ovulatie

De meeste vrouwen hebben last van pijn in de onderbuik tijdens of net voor de menstruatie. Sommige vrouwen hebben ook lage buikpijn tijdens de ovulatie, een innesteling of een prille zwangerschap.

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Bij het Prikkelbare Darm Syndroom is er sprake van een spastische darm. PDS is een chronische darmstoornis. De darmen bewegen dan verkeerd en dit leidt tot een verstoorde darmwerking en pijn in de onderbuik.

De ziekte van Crohn

Bij de ziekte van Crohn heeft iemand een chronische ontsteking aan het darmkanaal. Deze aandoening gaat gepaard met ernstige pijn in de onderbuik. Andere symptomen zijn diarree, darmklachten en vermagering.

Eileiderontsteking

In geval van een eileiderontsteking komt er een bacterie via de vagina in de eileiders terecht. Deze ontsteking kan leiden tot hevige pijn in de onderbuik en koorts.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groeit een bevruchte eicel in een eileider of op een andere plek buiten de baarmoeder. Symptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn pijn of kramp in de onderbuik, vaginale bloedingen, duizeligheid, aandrang tot plassen en aandrang tot poepen. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is levensbedreigend waarbij een directe operatie vereist is. Ben je zwanger en ervaar je deze klachten? Raadpleeg dan direct je huisarts.

Vitaminetekort

Vitaminetekort (of een teveel) kan soms leiden tot pijn in de onderbuik. Het gaat dan vooral om een tekort aan vitamine B, vitamine D en het mineraal ijzer.