Complicaties bij het dragen van een stoma

Draag je een stoma? Dan kun je hier vaak goed mee leven. Wel kunnen er op de langere termijn complicaties optreden, zoals een lekkage of huidproblemen. Welke complicaties kunnen optreden bij het hebben van een stoma? Wat zijn de oorzaken? En wat kun je doen om complicaties te voorkomen?

Leven met een stoma vraagt om wat aanpassingen. Met het juiste stomamateriaal hoeft het dragen van een stoma absoluut geen belemmering te zijn.

Welke complicaties kunnen er optreden als je een stoma draagt?

Wanneer je een stoma draagt, kunnen op de langere termijn de volgende complicaties ontstaan:

• Een parastomale hernia (stomabreuk)
• Een prolaps: dit is een uitstulping van de stoma
• Een lekkage
• Necrose: zwart worden van de stoma
• Huidproblemen
• Stripeffect
• Urineweginfectie
• Een stomafistel
• Wild vlees (granulomen)
• Wratjes of zweertjes

Parastomale hernia (stomabreuk)

Een derde van de stomadragers kan op de langere termijn te maken krijgen met een parastomale hernia. Hierbij kunnen er zwakke plekken in de buikwand ontstaan die gaan uitstulpen. Deze uitstulpingen zijn breuken. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om een stomabreuk te voorkomen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat je geen zware voorwerpen tilt en regelmatig beweegt.

Een prolaps

Bij een prolaps stulpt er een stuk darm uit de stoma. Hier kan iedere stomadrager mee te maken krijgen. Een prolaps is het gevolg van een te grote druk op de buikwand.

Wat zijn de oorzaken van een prolaps?

Dit kan verschillende oorzaken hebben:

• De hechtingen laten te snel los of zijn te vroeg verwijderd
• Het gat in de buik is te groot of de stoma is niet correct geplaatst
• Overgewicht
• Hoesten bij ontlasting
• Persen bij weeën

Hoe kun je een prolaps voorkomen?

Je kunt een prolaps voorkomen door:

• Geen zware voorwerpen te tillen
• Hoestprikkels te dempen
• Bij veel hoesten tegendruk te geven aan je stoma. Dit kan je bijvoorbeeld doen met een kussen.
• Op gewicht te blijven of af te vallen bij overgewicht
• Je buikspieren te versterken
• Een stomasteunband of elastische steunbroek te dragen

Necrose

Een stoma wordt gevormd uit een stukje darm dat door de buikwand in de huid wordt gehecht. Als een stoma te strak in de huid is gehecht, dan belemmert dit de doorbloeding van de stoma. Het weefsel kan dan afsterven waardoor er necrose ontstaat. Dit kan ook gebeuren als de doorbloeding verstoord wordt door te nauw opvangmateriaal.

Een lekkage

Lekkage is een probleem dat veel voorkomt en vervelende gevolgen heeft. Door het lekken is je kleding of het beddengoed bevuild en krijg je last van huidirritatie. Bij een lekkage komt er ontlasting of urine tussen de huidplaat en huid. Dit geeft vaak een jeukend of branderig gevoel. Controleer bij het verwijderen van de huidplak altijd de achterkant. Je ziet dan direct of je stoma lekt. Blijf ook alert als je geen lekkage opmerkt. Zo kan een huidplak die er wat gesmolten uitziet ook duiden op een lekkage.

Wat zijn de oorzaken van een lekkage?

Een lekkage kan diverse oorzaken hebben:

• Geen passend stomamateriaal
• Een te kleine of te grote opening in het stomamateriaal
• Oneffenheden in de huid
• De stoma komt niet goed naar buiten
• Een veranderende vorm van de stoma: de eerste twee tot drie maanden na de aanleg gebeurt dat. De stoma wordt kleiner en kan kantelen, uitstulpen of terugtrekken. Dit kan leiden tot lekkages.

Hoe kun je een lekkage voorkomen?

Met de goede hulpmiddelen kun je veel problemen, zoals een lekkage aan je stoma, voorkomen. Let er goed op dat je stoma de juiste maat heeft en het materiaal goed aansluit.

Stripeffect

Is je huid rood, vochtig, gevoelig of bloedt deze een beetje? En is er geen sprake van een lekkage? Dan heb je waarschijnlijk te maken met een stripeffect. Hierbij is je huid geïrriteerd geraakt door het verwijderen van de huidplak of omdat je de huid iets te ruw behandeld bij het verzorgen.

Hoe kun je een stripeffect voorkomen?

Je kunt een stripeffect voorkomen door de huid voorzichtig schoon te maken en de huidplak voorzichtig te verwijderen. Verwijder de huidplak langzaam en trek deze niet in één keer los. Door de huid met de andere hand strak te trekken, verminder je de druk op de huid.

Huidproblemen

Veel stomadragers ervaren wel eens huidproblemen. Dit komt, omdat de huid op de buik niet berekend is op ontlasting of urine. Na verloop van tijd kan dit verbeteren en heb je minder last van huidproblemen.

Wat zijn de oorzaken van huidproblemen?

Huidproblemen ontstaan vaak omdat:

• De huid in contact komt met ontlasting of urine
• De huidplak op een verkeerde manier of te vaak wordt verwijderd
• Er sprake is van overgevoeligheid voor stoffen in de huidplak, zoals de ingrediënten in de kleefstof.

Hoe kun je huidproblemen voorkomen?

Je kunt huidproblemen voorkomen door het stomamateriaal op de juiste manier te gebruiken. Controleer altijd of de huid droog en intact is, voordat je de huidplaat aanbrengt. Je zorgt er dan voor dat het stomasysteem bij het verwisselen van de stomazakjes op de goede plaats blijft zitten. Knip de huidplak in de juiste maat, zodat deze niet te groot of te klein is.

Wanneer er sprake is van overgevoeligheid voor stoffen in de huidplak, is het verstandig om contact op te nemen met je arts. Deze kan je een recept geven voor nieuw stomamateriaal.

Urineweginfectie

Als je een urostoma draagt, loop je het risico dat de urinewegen een infectie krijgen. Dit leidt tot een urineweginfectie.

Hoe kun je een urineweginfectie voorkomen?

Je kunt een urineweginfectie voorkomen door minstens twee liter per dag te drinken, het liefst water. De urine is dan minder geconcentreerd. Ook helpt het om dagelijks een vitamine C-tablet of een veenbessenextract te slikken. Dit zorgt voor zure urine en geeft minder kans op een infectie.

Een stomafistel

Een fistel is een niet natuurlijke opening tussen de stomarand en de stoma zelf. Hierbij lijkt het net alsof de stoma twee openingen heeft, waaruit ontlasting komt. Je hebt hier meer last van als je erg dunne ontlasting hebt. Bij een stomafistel zal het stomazakje vaker loslaten. Een fistel is niet gevaarlijk, maar het is wel lastiger om de stoma te verzorgen. Als de fistel niet zo groot is, verdwijnt deze vaak vanzelf.

Wild vlees (granulomen)

Bij een wond kan wild vlees gaan groeien, ook rond de stoma. Granulomen zijn bobbeltjes die er verontrustend uitzien, maar heel onschuldig zijn. Wel kunnen ze hinderlijk zijn en een goede aansluiting van het stomamateriaal in de weg staan. Als dit zo is, dan is het verstandig om contact op te nemen met je arts. Deze kan de granulomen aanstippen, zodat ze snel verdwijnen.

Wratjes en zweertjes

Rondom de huid van de stoma of op de stoma zelf kunnen wratjes ontstaan. Vaak verdwijnen deze vanzelf weer. Wanneer je zweertjes opmerkt, kan dit op een ontsteking duiden. Het kan echter ook dat je verkeerd passend stomamateriaal gebruikt. Zo kan een te kleine opening wondjes veroorzaken die gaan zweren.

Wanneer de klachten blijven aanhouden, is het zinvol om contact op te nemen met je arts of de stomaverpleegkundige. Deze kan je dan een passend advies geven of je nieuw stomamateriaal voorschrijven.

Stomamateriaal bestellen?

Heb je nieuw stomamateriaal nodig? Dan kun je dit online of telefonisch bestellen bij BENU Direct. Dit is een gespecialiseerde leverancier van medische hulpmiddelen. Bij BENU Direct tref je een totaal assortiment van stomahulpmiddelen van diverse merken. Als je stomamateriaal bij BENU Direct bestelt, dan word je bestelling binnen de volgende werkdag bij je afgeleverd in een discrete verpakking. De declaratie wordt direct naar je zorgverzekeraar gestuurd.