Welke soorten stoma’s bestaan er?

Wist je dat er in Nederland zo’n 38.000 mensen zijn die een stoma dragen? Jaarlijks komen daar 7000 stomadragers bij. Misschien ben jij er een van of draagt iemand in je directe omgeving een stoma. Het soort stoma dat iemand draagt, hangt weer af van de oorzaak waarom iemand een stoma heeft. Welke soorten stoma’s zijn er?

Een stoma is een uitgang van twee urineleiders of een stuk darm op de buik, waardoor de urine of ontlasting komt en wordt opgevangen in een stomazakje. Er zijn verschillende soorten stoma’s en verschillende systemen. De naam van de stoma verwijst weer naar de plek waar deze is aangebracht. Stoma’s kunnen ovaal of rond zijn en gelijk aan de huid zijn of uitsteken.

Welke verschillende soorten stoma’s zijn er?

Er zijn verschillende soorten stoma’s die ook weer uit verschillende systemen bestaan. In hoofdlijnen worden er drie soorten stoma’s onderscheiden. Dit zijn:

• Een urostoma
• Een colostoma
• Een ileostoma

Welke soort stoma een stomadrager heeft, hangt weer af van het deel van de urinewegen of het deel van de darm dat is aangetast.

Wat is een urostoma?

Een urostoma is een urinestoma. Dit type stoma wordt aangelegd als je geen blaas meer hebt, omdat deze door een aandoening verwijderd is. Een urostoma is altijd blijvend. Er zijn uiteenlopende redenen waarom iemand een urostoma draagt, zoals:

• Een aangeboren afwijking
• Blaaskanker
• Een trauma
• Een terugkerende urineweginfectie
• Incontinentie

Twee vormen van de urostoma

Er zijn twee vormen van de urostoma. Dit zijn een Brickerstoma en een continent urinestoma. Een urinestoma is aan de rechter- of linkerkant van de onderbuik aangebracht en steekt twee tot drie centimeter boven het huidniveau uit.

Een Brickerstoma

Bij een Brickerstoma zijn de twee urineleiders aan een klein stukje darm gehecht. Aan een kant is het stukje darm gesloten en aan de andere kant is de stoma gemaakt. De urine wordt opgevangen in een stomazakje.

Een continent urinestoma

Bij een continent urinestoma is er een kunstmatige blaas gemaakt in een deel van de dikke of de dunne darm. De blaas wordt dan met een katheter geleegd en een opvangzakje is niet nodig.

Wat is een colostoma?

Een colostoma is een stoma met een opening in de buikwand. Deze opening is een kunstmatige uitgang van de dikke darm. Door de opening is een stukje darm naar buiten gebracht en vastgehecht. Dit is een nieuwe uitgang voor de ontlasting. De ontlasting verlaat het lichaam dan niet via de anus, maar via de stoma. Dit gebeurt bij:

• Darmkanker
• Endeldarmkanker
• Een onbehandelde verstopping
• Incontinentie
• Ernstig ontstekingen door een aandoening, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
• Een ongeval
• Een dwarslaesie
• Een aangeboren afwijking, zoals de ziekte van Hirchsprung of anusatresie

Bij een colostoma wordt de ontlasting opgevangen in een stomazakje dat op de huid is vastgeplakt. Het hangt af van het stuk dikke darm dat is aangetast of de stoma aan de linker- of rechterzijde van de onder- of bovenbuik is aangebracht. Als een colostoma laag op de dikke darm ligt, dan is alleen de endeldarm verwijderd. De ontlasting blijft dan vrij dik. Als er een groter stuk darm is weggehaald, is de ontlasting dunner.

Blijvend of tijdelijk

Een colostoma kan blijvend of tijdelijk worden aangelegd. Een tijdelijke stoma wordt vaak aangelegd om de darm rust te geven, zodat deze goed kan herstellen.

Wat is een ileostoma?

Een ileostoma is een stoma die is aangelegd wanneer de dikke darm is verwijderd. Hierbij is er een opening in de buikwand aangebracht waardoor een stukje darm, oftewel een ileum, naar buiten is gebracht en is aangehecht. Een ileostoma zit bijna altijd rechts op de onderbuik. Je kunt een ileostoma dragen om de volgende redenen:

• De ziekte van Crohn
• Een tumor
• Een ontsteking aan de slokdarm
• Een ontsteking aan de dikke darm
• Een ontsteking aan de urineblaas
• Colitis ulcerosa
• Obstructie van de dunne darm
• Een darmverwonding door een ongeluk
• Een erfelijke aandoening waarbij poliepen voorkomen in de dikke darm

De dikke darm onttrekt vocht aan de ontlasting. Als deze is verwijderd, dan gebeurt dat niet meer. De ontlasting is dus vloeibaar en komt continu naar buiten. Bij een ileostoma wordt de ontlasting opgevangen in een stomazakje. Dit zakje kan regelmatig geleegd worden, zonder het iedere keer te vervangen.

Enkelloops of dubbelloops stoma

Een colostoma of ileostoma kan zowel enkelloops als dubbelloops zijn. Of een stomadrager een enkel- of dubbelloops stoma heeft, hangt af van de reden waarom een stuk darm verwijderd is.

Een enkelloops stoma

Een enkelloops stoma heeft één opening waardoor de ontlasting het lichaam verlaat. Meestal krijg je een enkelloops stoma als het achterste gedeelte van de darm is verwijderd of niet meer functioneert. Een enkelloops stoma kan tijdelijk of blijvend zijn en heeft een ronde of ovale vorm.

Een dubbelloops stoma

Bij een dubbelloops stoma zijn er twee openingen naast elkaar aangebracht. Via de ene uitgang verlaat de ontlasting het lichaam en via de andere uitgang wordt slijm afgevoerd. Dit slijm is afkomstig uit het slijmvlies van de darm. Dit type stoma heeft een ovale vorm. Een dubbelloops stoma is vaak tijdelijk en wordt aangelegd om een deel van de darmen rust te geven, zodat deze goed kunnen genezen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een ontsteking of na een operatie.

Welke opvangsystemen zijn er voor een stoma?

Er zijn twee soorten opvangsystemen voor een stoma. Dit zijn een eendelig en een tweedelig opvangsysteem.

Een eendelig opvangsysteem

Bij een eendelig opvangsysteem zit het opvangzakje aan de huidplak vast. Door de huidplooien voel je de stoma nauwelijks zitten. Een stoma met een eendelig opvangsysteem is erg soepel en minder zichtbaar onder strakke kleding. Het opvangzakje van een stoma met een eendelig opvangsysteem moet regelmatig verwisseld worden als deze vol raakt. Hierdoor kunnen soms huidproblemen ontstaan.

Een tweedelig opvangsysteem

Bij een tweedelig opvangsysteem is een los opvangzakje aan een losse huidplak aangebracht. De huidplak blijft een aantal dagen op de buik zitten en moet vervangen worden als deze niet meer goed op de huid blijft zitten. Dankzij de losse huidplak raakt de huid minder snel geïrriteerd. Wel is het systeem iets minder flexibel dan een eendelig opvangsysteem. Je voelt de huidplak en het zakje zitten als je bukt of gaat zitten. Daarnaast is een stoma met een tweedelig opvangsysteem beter zichtbaar onder strakke kleding.

Heb je stomamateriaal nodig?

Als jij of iemand in je omgeving een stoma moet dragen dan is er stomamateriaal nodig. Dan is het fijn om te weten dat het makkelijk en discreet kan. Bij BENU Direct kun je online of telefonisch stomamateriaal bestellen. Bij deze leverancier in medische hulpmiddelen bestel je eenvoudig en snel het materiaal dat je nodig hebt. BENU Direct biedt je een deskundig advies op maat en levert je bestelling thuis af. BENU Direct levert alle merken en soorten stomamaterialen op elk gewenst adres. Natuurlijk wordt je bestelling altijd in een discrete verpakking geleverd. De declaratie wordt direct naar je zorgverzekeraar gestuurd.