Penis

Het mannelijk voortplantingssysteem brengt het genetisch materiaal uit de spermacellen of spermatozoön voort, slaat het op en transporteert het. Onder de hoofdorganen rekent men de zaadballen of testikels, de bijballen (epididymis), de zaadleider (vas deferens), de zaadkanaaltjes van de zaadballen (ductuli efferentes testis), de urinebuis (urethra) en de penis. Onder de bijorganen verstaat men de klieren van Cowper (glandulae bulbo-urethrales), de prostaatklier en de zaadblaasjes (vesicula seminalis). Spermatozoön (spermacellen) bevatten de chromosomen die met de chromosomen van het ovum of ei (geproduceerd door het vrouwelijk voortplantingssysteem) samensmelten om een embryo of nieuw mens te vormen. De spermatozoa worden in de zaadballen of testikels en in de bijballen of epididymis gemaakt. Tijdens de geslachtsgemeenschap wordt een vloeistof die geproduceerd wordt door de mannelijke zaadblaasjes (vesicula seminalis) vermengd met de spermacellen waardoor er zaad gemaakt wordt, dat door de urinebuis naar de opening of meatus aan het einde van de opgerichte penis gaat. Wanneer het zaad in de vrouwelijke vagina gestort is, zwemmen de spermatozoa door de baarmoeder naar de eileider, waar zij het ovum of ei bevruchten.

Corpus cavernosum

De penis biedt steun aan de urethra die van de zaadblaasjes, via het corpus cavernosum, naar de opening in de glans loopt. De glans (eikel) is de brede kop van de penis. Aan het uiteinde ligt de verticale meatus (opening) van de urethra. De eikel wordt bedekt door een losse huidplooi die de voorhuid genoemd wordt en die bij kinderen soms op hygiënische of religieuze gronden verwijderd wordt. Dit verwijderen van de voorhuid wordt besnijden of circumcisie genoemd.

Glans

De penis biedt steun aan de urethra die van de zaadblaasjes, via het corpus cavernosum, naar de opening in de glans loopt. De glans (eikel) is de brede kop van de penis. Aan het uiteinde ligt de verticale meatus (opening) van de urethra. De eikel wordt bedekt door een losse huidplooi die de voorhuid genoemd wordt en die bij kinderen soms op hygiënische of religieuze gronden verwijderd wordt. Dit verwijderen van de voorhuid wordt besnijden of circumcisie genoemd.

Bulbospongiosus

Bij mannen onstpringt de musculus bulbospongiosus aan de bolling van de penis en inserreert in het perineaal membraan en de dorsale penile aponeurose. Het helpt bij het uitscheiden van urine en ejaculaat uit de urethra. De bulbospongiosus wordt geïnnerveerd door de perineale tak van de pudendale zenuw.

Coccygis

De coccygis (staartbeen) bestaat uit drie tot vijf onontwikkelde wervels. Vaak is de eerste staartbeenwervel los, terwijl de rest samengesmolten is. De verbinding tussen de staartbeenwervels en het heiligbeen (sacrum) zorgt voor enige flexibiliteit in het staartbeen wat met name van pas komt bij het opvangen van schokken bij zitten of vallen. De coccygis is extreem gevoelig voor schokfracturen, zoals van een val. Bovendien is het zo dat schade aan de coccygis ook schade aan de zenuwen van het onderlichaam zou kunnen betekenen aangezien een aantal zenuwbanen door dit staartbeengebied lopen. De verbinding van de eerste staartbeenwervel met het heiligbeen bevindt zich op het onderste facet van het heiligbeen.

Corpus (urethra)

Het corpus is het onderste deel van de urethra (urinebuis). De urethra loopt van de onderzijde van de blaas door het corpus cavernosum van de penis en komt uit in de meatus (opening) aan het uiteinde van de eikel (glans). De urethra van het mannelijk lichaam voert zowel urine (uit de blaas) als zaad (uit de zaadleiders) uit het lichaam af.

Corpus cavernosum

De penis biedt steun aan de urethra die van de zaadblaasjes, via het corpus cavernosum, naar de opening in de glans loopt. De glans (eikel) is de brede kop van de penis. Aan het uiteinde ligt de verticale meatus (opening) van de urethra. De eikel wordt bedekt door een losse huidplooi die de voorhuid genoemd wordt en die bij kinderen soms op hygiënische of religieuze gronden verwijderd wordt. Dit verwijderen van de voorhuid wordt besnijden of circumcisie genoemd.

Cremaster

De musculus cremaster bestaat uit een dunne laag spieren die de testes (zaadballen) omhoog kan trekken. Deze cremasterspier loopt vanuit de onderkant van de musculus obliquus internus abdominis (schuine inwendige buikspier) en de musculus transversus abdominis (dwarsliggende buikspier) in een lus rondom de zaadstreng en zit daarna vast aan de botkam van de os pubis (schaambeen) en de voorkant van de musculus rectus (rechte buikspier). De cremasterspier bevat zenuwen van de genitale vertakking van de nervus genitofemoralis (zenuw voor de geslachtsorganen en het dijbeen).

Epididymis

De epididymides (meervoud van epididymis, bijbal) zijn smalle, langwerpige opslagkamertjes voor vers aangemaakte spermatozoïden. Ze liggen in het scrotum (balzak), ieder naast een teelbal (testis). Spermatozoïden blijven opgeslagen in de koordvormige epididymides tot de ejaculatie, waarbij de spermatozoïden uitgestoten worden in de vas deferens (afvoerbuis).

Ischiocavernosus

De musculus ischiocavernosus (spierweefsel voor de zwellichamen) begint vanaf het onregelmatig oppervlak van het bekken en loopt tot in het corpus cavernosum (zwellichaam) van de penis. Deze spier drukt de crus van de penis (de steel van het mannelijk lid) samen waardoor de peniserectie ontstaat. Hij bevat zenuwcellen van de nervus perineus (bilnaadzenuw).

Klieren van Cowper

De klieren van Cowper zijn twee lichaampjes ter grootte van een erwt, die aan de zijkant van de urinebuis gelegen zijn en smeervocht afscheiden in de urinebuis om het transport van spermatozoïden tijdens de ejaculatie te vergemakkelijken.

Prostaatklier

De prostaatklier bestaat uit glad spier- en klierweefsel en bevindt zich rond het bovenste deel van de urethra (urinebuis), net onder de blaas. Hij is ongeveer 1 cm in doorsnee en zorgt bij seksuele opwinding voor het afscheiden van een dunne vloeistof in de urethra. Deze basische vloeistof wordt eerder uitgescheiden dan de zaadcellen en verlaagt de zuurgraad van de sappen in de vagina, zodat de zaadcellen niet door het zuur afgebroken worden.

Rectum

Het rectum of endeldarm is een van de laatste segmenten van de dikke darm. De endeldarm loopt van de colon sigmoideum tot de anus en is ongeveer 12,5 centimeter lang. Fecaliën worden in het rectum opgeslagen totdat ze via de anus uitgescheiden worden.

Scrotum

Het scrotum is de beschermende huidzak waar de testes (testikels, zaadballen) in liggen. Het bevindt zich in de liesstreek, aan de buitenzijde van de buikholte. Doordat de testes zich buiten het lichaam bevinden, kunnen ze een temperatuur handhaven die net iets onder de lichaamstemperatuur ligt; een uiterst belangrijke voorwaarde voor het aanmaken van gezonde spermatozoïden. Na de puberteit begint op het scrotum en de nabij gelegen huid haar te groeien. Dit zogenaamde schaamhaar blijft de rest van het leven aanwezig.

Testis

De testikels of testes (meervoud voor testis) zijn uit twee ovale klieren van ongeveer 4 centimeter lang en 2,5 centimeter breed. De testes hangen in een zak buiten het lichaam (scrotum) om de lage temperatuur, die nodig is voor een efficiënte spermaproductie, in stand te houden. Elke testikel bestaat uit verschillende kwabjes (lobuli) en iedere kwabje bestaat uit een lang, smal, spiraalvormig testiskanaaltje (tubulus seminerferus). Vanaf de puberteit produceren deze kanaaltjes vrijwel continu mannelijke voortplantingscellen of zaadcellen (spermatozoa). Andere cellen, die interstitiële cellen of cellen van Leydig genoemd worden, scheiden het mannelijk hormoon testosteron af in het bloed. De interstitiële cellen bevinden zich in de talrijke clusters in het verbindende weefsel tussen de testiskanaaltjes. Testosteron heeft diverse functies: het is belangrijk voor de ontwikkeling van mannelijke kenmerken, het bevordert en onderhoudt de ontwikkeling van de mannelijke organen (de prostaatklier, zaadleiders, etc.) en het heeft een stimulerende invloed op het eiwit anabolisme.

Tunica dartos

De tunica dartos bestaat uit een dunne laag glad spierweefsel. Bij de man is de tunica dartos de spierrok van het scrotum. In het scrotum begint deze spierrok in het onderhuidse weefsel en vindt hij weer aanhechting aan het vezelachtige septum penis (tussenschot tussen de twee zwellichamen in de penis). Hij wordt van zenuwbanen voorzien door een vertakking van de nervus genitofemoralis (zenuw voor de geslachtsorganen en het dijbeen).

Urethra

Onder de blaas bevindt zich de urinebuis of urethra. Deze vliezige buis dient als transportvat voor de urine; in het mannelijk lichaam zorgt hij voor de overdracht van de blaas naar de penis, in het vrouwelijk lichaam van de blaas naar de spleetachtige opening in het midden van de vulva of schaamdelen. In het mannelijk lichaam dient de urinebuis ook om de klierafscheiding van de zaadballen of testikels door de penis naar de opening of meatus te vervoeren.

Vas deferens

De vas deferens is het smalle afvoerkanaal van de epididymis (bijbal) en dient om zaadcellen te transporteren van de epididymis, via de lies en de zaadstreng, naar de zaadleider.

Zaadblaasjes

De zaadblaasjes produceren een vloeistof die in de vas deferens toegevoegd wordt aan de spermatozoïden als onderdeel van het zaad. De twee blaasjes lijken op kleine, bolle zakjes en liggen net boven de prostaatklier.

Zaadleider

De zaadleider is een kort buisje dat zich net boven de prostaat bevindt. Het wordt gevormd door het bij elkaar komen van de vas deferens (de afvoerbuis van de testis) en de zaadblaasjes en dient om spermatozoïden langs de prostaatklier en in de urethra te voeren.

Zaadstreng

De zaadstrengen lopen van de vas deferens (afvoerbuis van de zaadbal) naar de zaadleider en omvatten zenuwen, slagaderen, aderen en lymfevaten.