Opgeblazen gevoel

Onder een opgeblazen gevoel of winderigheid, met als medische vaktermen ‘flatulentie’ en ‘meteorisme’, wordt verstaan de vorming van te veel gas in het maagdarmkanaal. Het door de darmbacteriën gevormde gas wordt normaal weer door de darmen opgenomen. Het gas dat niet via de anus naar buiten komt, verdwijnt dan op een natuurlijke manier zonder dat de betreffende persoon zich daarvan bewust is.

De vorming van gas in de darmen kan echter bij een groot aantal aandoeningen aanzienlijk zijn en tot onaangename problemen aanleiding geven.

Wat is de oorzaak van een opgeblazen gevoel?

De verhoogde gasvorming kan zich voordoen bij vrijwel alle verstoringen van de normale spijsvertering. Het kan ontstaan door een aandoening van maag, darmen, lever, gal en alvleesklier. Ook het als gevolg van een nerveuze stoornis inslikken van grote hoeveelheden lucht, door artsen ‘aërofagie’ genoemd, kan in een aantal gevallen een opgeblazen gevoel veroorzaken.

Bij de laatst genoemde stoornis komt daar nog bij dat dit ‘lucht happen’ onbewust gebeurt, en men het dus, wanneer men zich van deze stoornis bewust is, niet willekeurig kan beïnvloeden. In geval van hartzwakte kan een opgeblazen gevoel een extra alarmsignaal zijn. Het kan dan namelijk het gevolg zijn van bloedstuwing in het lichaam.

Wanneer moet men de huisarts raadplegen?

Een opgeblazen gevoel heeft meestal een bekende oorzaak. Na een copieuze maaltijd of bij gebrek aan lichaamsbeweging is een opgeblazen gevoel bijvoorbeeld geen zeldzaamheid. Mensen die echter ondanks een gezonde manier van leven herhaaldelijk last hebben van een opgeblazen gevoel, moeten de huisarts consulteren. De arts zal van alles willen weten over het eetpatroon. Wanneer uitgesloten is dat het veroorzaakt kan zijn door bepaalde levensmiddelen, zal er een uitgebreid onderzoek volgen.

Indien nodig, zal de huisarts de patiënt naar een internist doorverwijzen. De internist kan een gastroscopie verrichten evenals een endoscopisch onderzoek van de darmen. Daarnaast kunnen de gal en de alvleesklier aan een nader onderzoek worden onderworpen. In een aantal gevallen kan de diagnose worden gesteld op basis van het laboratoriumonderzoek.

Wat kan men er zelf aan doen?

Gezonde voeding is de beste manier om te voorkomen dat er een opgeblazen gevoel optreedt. Mensen die vaak last hebben van een opgeblazen gevoel moeten ermee beginnen die levensmiddelen weg te laten die tot verhoogde gasvorming leiden. Hieronder vallen met name uien, prei, peulvruchten en vrijwel alle koolsoorten. Maar ook zwaar gebak, rettich en augurken kan men beter laten staan.

Wat betreft de drank, dient men af te zien van bier en ongegist vruchtesap. Een regelmatige stoelgang is belangrijk, maar men dient daarbij geen gebruik te maken van laxeermiddelen. Consequente voeding met produkten van zure melk, yoghurt, fruit (met uitzondering van pruimen), rijst en uitsluitend mager vlees verdient de voorkeur. Ook het regelmatig drinken van kummel-, venkel- en anijs-thee werkt verzachtend. Daarnaast is het goed om te zorgen voor voldoende lichaamsbeweging.

Een opgeblazen gevoel als oorzaak van klachten

Een speciaal ziektebeeld is het zogenaamde Roemheld-syndroom. Als gevolg van een overmatige ophoping van gas in maag en darmen wordt het middenrif dan omhoog gedrukt. Het gevolg daarvan is een verplaatsing van het hart, waardoor de hartkransvaten in het gedrang komen en acute hartklachten, een beklemd gevoel, een drukkend en vol gevoel en soms ook maagpijn kunnen optreden.