Huidkanker

Van alle voorkomende kankersoorten staat huidkanker in Nederland op de hoogste plaats. Ongeveer een op de vijf Nederlanders krijgt deze ziekte. Vooral mensen met een lichte huidkleur, of mensen die voor hun hobby of werk veel in de zon komen, vormen een groot risico. Wat is huidkanker precies? Wat is de oorzaak? En hoe ontwikkelt het zich?

Ook al ziet je huid er egaal en mooi uit, toch wil dit niet altijd zeggen dat deze ook gezond is. Onderhuids kunnen zich namelijk diverse processen afspelen. Zo kan een klein moedervlekje uitgroeien tot een agressieve vorm van huidkanker, zoals melanoomkanker.

Wat is huidkanker?

Bij huidkanker zijn de goedaardige cellen in je huid veranderd in kwaadaardige cellen en zich ongeremd gaan delen. Van alle soorten kanker komt huidkanker het vaakst voor.

Welke vormen van huidkanker zijn er?

Er zijn verschillende vormen van huidkanker:

  • Melanoom
  • Basaalcelcarcinoom
  • Plaveiselcelcarcinoom
  • Merkelcelcarcinoom

Carcinoom is het medische woord voor een kwaadaardige vorm van kanker.

Melanoom

Bij ongeveer elf procent van de mensen met huidkanker gaat het om melanoom. Dit is de kwaadaardigste vorm van huidkanker. Een melanoom ontwikkelt zich uit de melanocyten. Deze cellen bevinden zich in je huid en maken het huidpigment aan. In de meeste gevallen ontstaat een melanoom vanuit een moedervlek.

Basaalcelcarcinoom

Basaalcelcarcinoom komt het meest voor. Deze vorm van huidkanker is het minst gevaarlijk. Een basaalcelcarcinoom groeit zeer langzaam en zaait haast nooit uit. Basaalcelcarcinoom ontstaat uit de cellen die zorgen voor de aanmaak van nieuwe huidcellen.

Plaveiselcelcarcinoom

Plaveiselcarcinoom is kwaadaardig en ontstaat uit de cellen die zeer dicht bij het huidoppervlak zitten. Het gaat om de laag cellen die tussen de basaalcellen en de opperhuid in zitten.

Merkelcarcinoom

Merkelcarcinoom komt weinig voor en is een zeer zeldzame vorm van huidkanker. Deze aandoening ontstaat uit de merkelcellen van de opperhuid.

Wat is de oorzaak van huidkanker?

In bijna alle gevallen is huidkanker veroorzaakt door te veel blootstelling aan uv-straling, bijvoorbeeld door vaak en langdurig zonnebaden. Dit kan in de zon zijn, maar ook onder de zonnebank of de hoogtezon. Als de huid te vaak en te lang aan uv-straling is blootgesteld, kunnen de huidcellen beschadigd zijn. Na een aantal jaren kan dan huidkanker ontstaan.

Veel mensen denken dat uv-straling alleen in zonlicht zit, maar dit is niet zo. Het zit ook in zonnebanken en solariums. Een zonnebank of solarium heeft voornamelijk UV-A-straling. Dit type straling leidt niet zo snel tot verbranding, maar dringt wel heel diep de huid door.

Andere oorzaken

Huidkanker hoeft niet altijd te ontstaan door te veel blootstelling aan uv-straling. Het kan ook erfelijk zijn. Verder lopen mensen met een slechter functionerend afweersysteem ook meer risico om huidkanker te ontwikkelen.

Wat zijn de symptomen van huidkanker?

Huidkanker kan zich ontwikkelen op een bestaande moedervlek of op een gave huid, zonder dat je pigmentvlekken ziet. Als er een pigmentvlek verandert of bijkomt, moet je dit direct serieus nemen. Je kunt onrustige vlekken onderscheiden van gewone vlekken aan de hand van de ABCDE-regel:

  • Asymmetrie: de vlek heeft een asymmetrische vorm en heeft een onregelmatige grootte en/of dikte. Zo heeft de vlek een scheve bolling of een punt gekregen.
  • Border: er is sprake van een onregelmatige begrenzing. Een normale moedervlek heeft een regelmatige ronde vorm met duidelijke contouren. Bij een verdachte vlek zijn de contouren onregelmatig. Het vlekje heeft een grillige vorm.
  • Color: de kleur van de vlek verandert. Deze is ineens heel donker, paars, zwartachtig, rood of heeft verschillende kleuren door elkaar.
  • Diameter: de moedervlek heeft een diameter die groter is dan een halve centimeter.
  • Elevation (verheven): de moedervlek wordt dikker en er verschijnen kuiltjes of bobbeltjes.

Wanneer naar de huisarts?

Als je een of meerdere van de bovengenoemde symptomen waarneemt, is het verstandig om een afspraak te maken met de huisarts. Wees echter niet direct ongerust. Niet iedere afwijkende moedervlek of plek is een teken van huidkanker.

Hoe stelt de arts de diagnose huidkanker?

Heb je een verdacht plekje ontdekt op je huid? Dan is het verstandig om dit plekje door de arts te laten onderzoeken. Huidkanker is een zichtbare vorm van kanker, waardoor de ziekte vaak in een vroeg stadium kan worden herkend en behandeld. Als een melanoom vroeg herkend wordt, kan de behandeling direct starten.

De arts zal het plekje beoordelen en eventueel een stukje weefsel wegnemen voor een biopt. Als hieruit blijkt dat het om een kwaadaardig plekje gaat, wordt er vaak direct gestart met een behandeling.

Hoe wordt huidkanker behandeld?

Afhankelijk van de soort vorm van huidkanker wordt er een passende behandeling gestart. Dit kan een van de volgende behandelingen zijn:

  • Chemotherapie: dit is een behandeling met celdodende medicijnen. Er wordt een crème op de tumor aangebracht met stoffen die kwaadaardige cellen uitschakelen.
  • Bestraling: bij een bestraling worden de kwaadaardige cellen vernietigd met radioactieve straling. De kankercellen kunnen slechter tegen deze straling dan de gezonde cellen. Dit betekent dat de gezonde cellen wel blijven leven.
  • Operatie: bij een operatie wordt de tumor weggesneden uit je lichaam.
  • Wegbranden van de tumor (elektrocoagulatie): hierbij worden de tumorcellen weggebrand met behulp van een elektrische stroom. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving.
  • Bevriezing van de tumor: de tumor wordt bevroren met vloeibare stikstof. Deze behandeling is vergelijkbaar met het verwijderen van een wrat.
  • Lichttherapie (fotodynamische therapie): bij deze behandelingsvorm worden de tumorcellen met een crème gevoelig gemaakt voor (rood) licht. Er wordt licht geschenen op de plek, zodat de tumorcellen worden vernietigd.

Het type behandeling hangt dus af van het soort huidkanker en hoe ver de kanker al gevorderd is. Als het gaat om een melanoom wordt er vaak gekozen voor een operatie. Bij een basaalcarcinoom kan elk type behandeling worden toegepast.
Plaveiselcarcinoom wordt in de meeste gevallen behandeld door middel van een operatie of bestraling. Als de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren, worden deze vaak operatief verwijderd. Wanneer er sprake is van uitzaaiingen in andere organen, past de arts de behandeling hierop aan.

Wat zijn de overlevingskansen met huidkanker?

De overlevingskans is afhankelijk van het soort vorm van huidkanker. Van de patiënten met basaalcelcarcinoom geneest bijna 100 procent. Bij de mensen met plaveiselcarcinoom ligt het overlevingspercentage op ruim 90 procent. Van de patiënten met een melanoom is de overlevingskans het grootste als de tumor vroeg is ontdekt en behandeld. Bij ongeveer 80 procent van de mensen met huidkanker komt de ziekte niet terug binnen vijf jaar.

Hoe controleer je je huid op huidkanker?

Als er sprake is van een melanoom, een agressieve vorm van huidkanker, kan een vroege herkenning en behandeling levensreddend zijn. Het is dan ook van essentieel belang om bedreigende vlekjes op je huid vroegtijdig te signaleren. Dit doe je door je huid te controleren. Dit kan bijvoorbeeld met de app Skinvision. Hiermee is het mogelijk om moedervlekken en andere plekjes op je huid regelmatig te controleren.

Hoe kun je huidkanker voorkomen?

In veel gevallen is huidkanker het gevolg van te veel blootstelling aan ultraviolette straling. Het is dan ook belangrijk dat je je huid goed beschermt tegen uv-straling. Ga dan ook voorzichtig om met de zon. Houd verder ook veranderingen aan moedervlekken en andere plekjes goed in gaten.

  • Draag een zonnehoed of zonneklep in de zon.
  • Bedek je armen en benen: draag bijvoorbeeld een luchtige lange broek en luchtige blouse met lange mouwen als je op een zonnige plek bent.
  • Ga niet zonnen tussen 12.00 uur en 15.00 uur. De zon is dan op zijn krachtigst.
  • Smeer jezelf altijd in met een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor (minimaal factor 15).
  • Laat je huid voorzichtig aan de zon wennen, zodat je verbranding voorkomt.
  • Mijd de zonnebank

 


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips