Herpes simplex

Herpes genitalis, meestal HSV-2 (het herpes-simplex-virus type 2), wordt veroorzaakt door een virus behorend tot de familie herpesvirussen die waterpokken, koortsblaasjes, gordelroos en mononucleosis (ziekte van Pfeiffer) veroorzaken. Wie eenmaal geïnfecteerd is geraakt met het herpesvirus, houdt het virus zijn hele leven. HSV-2 is in 80-85% van de gevallen de oorzaak van koortsblaasjes in de geslachtsstreek. De herpes genitalis kan ook worden veroorzaakt door het HSV-1 herpesvirus dat om de mond (koortsblaasjes) en neus is te vinden. Als er een HSV-1 besmetting in de geslachtsstreek is opgetreden, is dit meestal het gevolg van orale seks. Gelukkig reageren beide virussoorten gunstig op de huidige behandelmethoden.

Herpes wordt overgebracht via geslachtsgemeenschap en ander intensief lichamelijk contact (zoenen, strelen, enzovoort). Een met herpes geïnfecteerd persoon is besmettelijk vanaf het moment van prodromen (voorboden van de ziekte, zoals brandende, pijnlijke en jeukende plekken) tot het moment dat de koortsblaasjes volledig genezen zijn. Een herpesinfectie vindt plaats als het virus via een opening in de huid of via de slijmvliezen van de penis, vagina, cervix (baarmoederhals) of anus het lichaam binnenkomt.

Twee à tien dagen na de geslachtsgemeenschap met een besmette partner ontstaan er griepachtige verschijnselen als opgezwollen lymfeklieren, koorts, spierpijn, moeheid en misselijkheid. Prodromale (prille voortekenen) verschijnselen zijn een brandend gevoel bij het urineren; pijn in de billen, benen of geslachtsstreek; een drukkend gevoel in de geslachtsstreek; of vaginale afscheiding. Er verschijnen kleine koortsblaasjes en zweertjes op de geslachtsdelen, op de billen of andere inmiddels geïnfecteerde lichaamsdelen. Na verloop van tijd drogen de blaasjes uit, en vormen zich soms harde korstjes die vanzelf verdwijnen.

De eerste herpesaanval kan twee à drie weken duren. In ongeveer 90% van de gevallen komt de herpes weer terug. Hoe vaak herpes weer optreedt, varieert van persoon tot persoon. Een hernieuwde herpesinfectie duurt doorgaans ongeveer een week. Herpes kan niet worden genezen, maar wel behandeld. Capsules of zalf met een antivirale stof kunnen de duur van de aanval verkorten en de pijn van de zweertjes verzachten. Als de infectie snel achter elkaar terugkeert, kan de huisarts een specifieke dosis voorschrijven die een tijd lang meerdere malen per dag moet worden gebruikt om het virus terug te dringen. In ieder geval moeten de aangetaste lichaamsdelen schoon en droog worden gehouden, en moet strakzittende kleding worden vermeden.

Ook als de herpes zich één keer heeft gemanifesteerd en weer is verdwenen, kunnen de klachten weer terugkomen. Als de symptomen niet worden bestreden, zullen hernieuwde herpesuitbraken langer duren en meer ongemak veroorzaken. Net als bij andere virussen, kan ook een minder actief herpesvirus zorgen voor besmetting van een partner.

Het is dan ook van belang om geslachtsgemeenschap te vermijden als er sprake is van een herpesaanval. Dit voorkomt de verspreiding van het virus. Gebruik verder beschermende middelen als condooms om besmetting te voorkomen. Als er nog zweertjes of korsten zijn, moet ieder contact daarmee worden vermeden.