Wilms tumor

De Wilms tumor genoemd naar de Duitse chirurg Max Wilms (1867-1918) is de bij kinderen meest voorkomende niertumor. Deze grote, knobbelige, weke en grauwgrijze tumor wordt gevormd door embryonaal weefsel. De betreffende nier wordt er helemaal door verwoest, op een paar gebieden langs de rand van het orgaan na.

Wat is de oorzaak van een Wilms tumor?

De Wilms tumor bestaat uit drie soorten weefsel die op verschillende manieren gerangschikt kunnen zijn. Het weefsel geeft een kenmerkende structuur te zien. De tumor volgt alle stadia van de embryonale ontwikkeling en vormt kraakbeen, bot, vetweefsel en spiervezels. Tijdens de ontwikkeling van de nieren scheiden weefseldelen zich af en gaan zelfstandig groeien. Dit gebeurt doorgaans pas enkele jaren na de geboorte. Wilms tumoren worden vooral vaak aangetroffen bij kinderen met andere aangeboren misvormingen.

Zoals bij alle kwaadaardige tumoren bestaat de behandeling uit operatie en/of bestraling en/of chemotherapie. Operatieve verwijdering van de tumor en de metastasen zal in elk geval moeten plaatsvinden. Bij kinderen jonger dan twee jaar kan soms worden afgezien van radioactieve bestraling ter vernietiging van de kankercellen. De behandelingsduur met cytostatica in het kader van een chemotherapie hangt af van het ziekteverloop en van de algehele gezondheidstoestand van het kind.

Bij kwaadaardige tumoren doen zich in het beginstadium vaak geen opvallende symptomen voor. Bij een Wilms tumor is echter al in een vroeg stadium de vergrote nier van het kind te voelen. Daarom is het aan te raden dat de ouders regelmatig met hun kind naar het consultatiebureau gaan.

Wanneer de ouders de indruk hebben dat hun kind niet goed groeit en ziekelijk is, dat het vermagert en verzwakt, dan moeten ze in elk geval de huisarts consulteren.

Een Wilms tumor ontwikkelt zich vanuit de embryonale nier. De woekering van het weefsel begint meestal pas na het tweede levensjaar. Statistisch gezien worden Wilms tumoren het meest rond de leeftijd van 3 1/2 jaar ontdekt. In het eerste stadium blijft de afgekapselde tumor beperkt tot één nier. De tumor kan in dit stadium door een operatie helemaal worden weggenomen. In het tweede stadium breidt de tumor zich uit tot buiten de nier. Ook in de buurt liggende lymfeklieren zijn dan aangetast. Volledige verwijdering is dan echter nog altijd mogelijk.