Cyanose

Cyanose is een blauwe of paarse verkleuring van de huid. Het kan optreden aan de vingertoppen, de lippen, in het gezicht, en in ernstige gevallen kunnen de gehele huid en de slijmvliezen een blauwe kleur aannemen.

De blauwe verkleuring berust op een verkleuring van het bloed, die door de huid heen zichtbaar is.

Vers bloed met aan bloedkleurstof (hemoglobine) gebonden zuurstof wordt door de slagaderen naar de organen getransporteerd. Door de zuurstof krijgt het een lichtrode kleur. In de organen wordt de zuurstof ingeruild tegen kooldioxyde, dat via de aderen weer naar het hart en de longen wordt teruggeleid.

Zolang het kooldioxyde niet is afgegeven en nog geen nieuwe zuurstof is opgenomen, heeft het ‘verbruikte’ bloed een blauwachtige kleur.

cyanose

Te veel kooldioxyde

Het verschijnsel van de blauwe verkleuring treedt op wanneer het rode bloed in de slagaderen te veel kooldioxyde bevat. Dit gebeurt wanneer het proces van gasuitwisseling in de longen (kooldioxyde voor zuurstof) niet optimaal verloopt, of wanneer arterieel en veneus bloed zich met elkaar vermengen.

Waardoor wordt cyanose veroorzaakt?

Cyanose is een symptoom dat bij verschillende aandoeningen en in verschillende situaties kan optreden.

Hartaandoeningen
Cyanose duidt bijvoorbeeld op een hartaandoening of een aangeboren klepgebrek. Het is ook een kenmerkend verschijnsel bij hartfalen (decompensatio cordis).

Longaandoeningen
Cyanose kan ook op een longaandoening wijzen, waarbij de gasuitwisseling gestoord is. Een typerend voorbeeld daarvoor is longemfyseem dat bij chronische longaandoeningen kan ontstaan.

Polycytemie
Bij polycytemie is van een geheel ander mechanisme sprake. Bij deze ziekte vermenigvuldigen de rode bloedcellen zich zo sterk dat het bloed indikt, hetgeen een blauwachtige verkleuring van de huid tot gevolg heeft. Dit is een ernstige vorm van cyanose, omdat als gevolg daarvan verhoogde bloeddruk, trombose of hartfalen kunnen ontstaan.

Vaataandoeningen
In het perifere deel van het vaatbed (o.a. vingers en tenen) kunnen ook stoornissen optreden van de spanning in de vaatwanden. Deze stoornissen hebben een vernauwing van de slagaderen en een verwijding van de aderen tot gevolg. Daardoor wordt de terug stroming van het bloed naar hart en longen bemoeilijkt. Dit veroorzaakt vooral symptomen aan handen en voeten. Deze vorm van cyanose kan ook optreden wanneer het koud is.

Bij meisjes en jonge vrouwen doet zich een speciaal soort vaataandoening voor, waarbij cyanose ontstaat. Op de onderbenen van deze vrouwen ontstaan onduidelijk begrensde of gevlekte blauwe verkleuringen. Deze aandoening gaat vaak gepaard met hormonale stoornissen en overgewicht.

Bij pasgeborenen
Ook bij pasgeborenen kan cyanose optreden die dan wordt veroorzaakt door het nog niet goed op gang komen van de ademhaling.

‘Dunne lucht’
Wanneer men langere tijd op grote hoogte verblijft kan eveneens cyanose optreden. Dit berust echter op een zinvol compensatiemechanisme van het lichaam, waarbij het aantal rode bloedcellen toeneemt (polyglobulie). Het is ongevaarlijk en hoeft dan ook niet speciaal te worden behandeld. Sommige topsporters trainen op grote hoogte in de bergen om op deze wijze extra vermogen tot zuurstoftransport te kweken (hoogtetraining).


Relevante artikelen
5 reacties
  1. Geachte Redactie ,
    Ik loop nu al ettelijke jaren bij een huisarts met deze klachten .
    Een doof gevoel met vaak stekende pijnscheuten , maar ook scherp prikkelende pijn in de voeten , bovendien verkleurt
    de huid zich van rood tot paarsachtig .
    Het is zo’n pijnlijk gevoel dat ik er bijna altijd humeurig van wordt .
    Ik weet dan niet waar ik het zoeken moet . Mijn huisarts zegt , dat de doorbloeding goed is . Hij doet wel een klein onderzoekje , maar
    geen degelijk onderzoek , waarbij een bloedstroom snelheid wordt bepaald ! Een onderzoek waarbij wordt bepaald , hoelang het duurt
    dat het bloed stroomt van A tot Z . Naar mijn inzien zou hij veel meer kunnen doen , meer als nu gedaan is . Maar ondertussen blijf ik achter met pijnlijke benen en voeten !

  2. Beste Chiang,

    Een lastig probleem! De exacte diagnose kan ik op basis van uw verhaal niet stellen, maar de klacht die u beschrijft, klinkt als het fenomeen van Raynaud. Meer informatie hierover vindt u in dit bestand van het Jeroen Bosch Ziekenhuis: https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/website/patientenfolders/CHI/CHI-145%20Ziekte%20van%20Raynaud.pdf

    In dit bestand staan ook tips hoe hiermee om te gaan. Misschien herkent u zich in het klachtenpatroon dat hierin beschreven wordt en kan het de klachten verlichten.

    Ik hoop dat u hier iets aan heeft.

    Met vriendelijke groet,
    Wesley

  3. Af en toe zomaar een soort aderbreukje (?) in mijn vingers, waardoor de huid op die plek warm gaat voelen en blauw wordt. Het gebeuren voelt het eerste moment als een flinke steek van een wesp, met daarna een heftig branderig gevoel op die plek, zodat ik naar ijskoud water of ijsblokjes grijp. Op fora lees ik hier nooit over ( over het ‘ bijensteek-gevoel”) , waardoor ik soms vrees iets anders/ernstigers te hebben dan Raynaud. Het duurde wel eens een hele dag voordat de vinger weer z’n normale kleur had, een enkele keer zelfs 24 uur. Het lijkt me geen Raynaud omdat het geen witte, “dooie” vingers geeft , en de huid ook niet vlekkerig wordt. Cyanose? Polycytemie? Mijn huisarts vindt dat ik de blauwe plekken moet komen laten zien voordat ze onderzoek wil laten doen, maar op tijd bij de huisarts langsgaan lukte me nooit omdat ze alleen op afspraak werkt (en de verkleuring dan al weg is). Weet iemand hier iets meer over?

  4. Hallo, dit springen van adertjes in vingers en bij mij ook in de tenen wordt volgens mij op google geduid als het aschenbach syndroom. Ik hoop dat je hier iets aan hebt. Mevr.

  5. Als het buiten koud is dan worden mijn handen helemaal blauw en komen er ook oranje vlekken op. Weet iemand misschien wat dit is?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips