Monocyten

Monocyten zijn grote, mononucleaire (éénkernige) witte bloedcellen of leukocyten en maken maar 5% uit van het totaal aantal witte bloedcellen in een gezond lichaam. Monocyten hebben een ronde, niervormige kern, een enigszins granulaire (korrelige) structuur en een cytoplasma dat basische kleurstoffen opneemt waardoor het verkleurt. Zij vormen de grootste cellen die in normaal bloed worden gevonden. Monocyten bevinden zich overal in het lichaam maar zijn in veel aanwezig in de milt, waar ze beschadigde of oud geworden rode bloedcellen uit de bloedsomloop verwijderen en afbreken.

Als de monocyten worden geconfronteerd met schadelijke indringers verlaten ze de bloedstroom en zwellen ze op tot vijf à tien keer hun oorspronkelijke omvang. Deze megamonocyten worden macrofagen genoemd. Ze kunnen grote hoeveelheden indringers verteren en blijven jarenlang in leven. Ze worden niet door hun eigen enzymen opgeslokt omdat macrofagen de inhoud van hun fagosomen (de in hun cel opgenomen schadelijke stof) aan het omringende weefsel kunnen afgeven en vervolgens weer verder gaan met hun bestrijdingswerk. Als de indringer nogal groot of taai is kunnen de macrofagen samensmelten en veranderen in een reuzencel met veel kernen. Deze reuzencellen bevatten veel lyosomen, kleine celorgaantjes met enzymen die bacteriën, giften en/of virussen kunnen afbreken.

Macrofagen bevinden zich in de weefsellagen rond de longen, de ingewanden en veel andere organen. In de lymfeknopen geven macrofagen dendrieten af om zich op een vaste plek te verankeren. Als er een ontsteking ontstaat komen ze in beweging en worden ze via lymfe (weefselvocht dat van de lymfeknopen door de lymfevaten stroomt) naar de ontstekingshaard gebracht om te vechten. Dit soort cellen komt ook in de hersenen en het ruggenmerg voor en worden daar microglia genoemd. Ook in het weefsel onder de huid komen ze voor en daar heten ze weefselhistiocyten.