Minamataziekte

De minamataziekte wordt veroorzaakt door een ernstige kwikvergiftiging. Kwik is een stof die zeer giftig is voor de mens, waarbij methylkwik het schadelijke element is. Vaak krijgt iemand de minamataziekte wanneer er afvalwater wordt geloosd, waardoor de mens via het eten van vissen en schelpdieren ziek kan worden. De ziekte werd voor het eerst vastgesteld in Minamata, Japan, waar een chemische fabriek afvalwater loosde met daarin methylkwik – met alle gevolgen van dien. Hieraan is de naam van de ziekte ontleend.

Oorzaken: verontreiniging

Methylkwik is van natuurlijke oorsprong en kan voorkomen in wateren. Water kan er ook door worden verontreinigd, door bijvoorbeeld door het lozen van afvalwater. Vissen en schelpdieren in deze wateren kunnen hierdoor kwik bevatten. Bij menselijke consumptie kan dit (zeer) schadelijk zijn voor de gezondheid. Ook bij de verbranding van steenkool komt het zogeheten schadelijke ‘kwikzilver’ vrij. Kwik kan in het menselijk lichaam terechtkomen door inslikken, inademen of huidcontact.

Symptomen van de minamataziekte

De aanwezigheid van een teveel aan kwik, leidt tot een verhoogde bloeddruk en een versnelde hartslag. De minamataziekte heeft enkele algemene symptomen, zoals storingen in het evenwicht en de bewegingscoördinatie (ataxie). Ook spierverzwakking en aantasting van diverse zintuigen, zoals zicht, gehoor en spraak, kunnen symptomatisch zijn voor de minamataziekte.

In eerste instantie veroorzaakt een kwikvergiftiging schade aan de nieren. Hierdoor hoopt vocht zich op in het lichaam, waardoor (ernstige) benauwdheid veroorzaakt kan worden. Dit kan leiden tot acuut gevaar voor de patiënt. Ook wordt het immuunsysteem aangetast door de minamataziekte, waardoor infectieziekten op de loer liggen.

Gevolgen

Zeker in geval van ernstige kwikvergiftiging kan de minamataziekte flinke gevolgen hebben. Doordat het zenuwstelsel wordt aangetast door een hoge dosis kwik in het lichaam, kunnen bijvoorbeeld spasmen of (neurologische) verlammingen zich voordoen. Ook een coma of zelfs de dood kan door de minamataziekte worden veroorzaakt. Bekend is ook dat de aanwezigheid van methylkwik bij zwangere vrouwen een schadelijke invloed heeft op het ongeboren kind.

Voorkomen en behandelen

Het beste is natuurlijk om de schadelijke invloed van kwik zoveel als mogelijk te beperken, door een teveel in het lichaam te voorkomen. Niet voor niets wordt het gebruik van kwik wettelijk gezien zoveel mogelijk aan banden gelegd. Heeft u toch te maken met de minamataziekte, dan is behandeling noodzakelijk. Ten eerste moet gestopt worden met de inname van kwik, dat meestal via voedsel in het menselijk lichaam terechtkomt.

Chelatietherapie is vaak de gekozen behandeling in geval van de minamataziekte. De concentratie kwik in het bloed wordt dan verdund door middel van een infuus. Aanvullend wordt er vaak antibiotica toegediend, aangezien het immuunsysteem vaak ernstig is aangetast door de ziekte. In geval van nierfalen kan gekozen worden voor nierdialyse.