Lymfeklier

Je weet dat je lymfeklieren hebt en dat ze belangrijk zijn voor je lichaam, maar waarschijnlijk is dat het enige dat je erover weet. Bij de meeste mensen wordt het pas bekend wat een lymfeklier is als ze te maken krijgen met een ziekte als kanker Bij een onderzoek of een operatie speelt de lymfe vaak een belangrijk rol. Wat is de lymfeklier? En welke functie heeft deze?

Eigenlijk is de lymfeklier geen klier, maar een orgaan. Deze heeft ooit de naam lymfeklier gekregen, omdat men toen nog dacht dat het om een klier ging. Een andere naam voor de lymfeklier is de lymfeknoop.

Wat is de lymfeklier?

Je hebt meer dan een lymfeklier. Deze zitten op diverse plaatsen in je lichaam, zoals:

  • De hals
  • De liezen
  • De oksels
  • Langs de luchtpijp
  • Bij de longen
  • Bij de darmen
  • Achterin de buikholte
  • De bekkenstreek

Welke functie hebben de lymfeklieren?

Je lymfeklieren zijn de schoonmaakstations van je lichaam. Hierin zijn de witte bloedcellen aan het werk om ziekteverwekkers onschadelijk te maken. Ze beschermen je lichaam tegen indringers, zoals virussen en bacteriën. Dankzij deze bescherming zorgt een lymfeklier ervoor dat een ontsteking of een infectie zich niet uitbreidt. De lymfeklieren proberen dus te voorkomen dat ziekteverwekkers de kans krijgen om verder je lichaam in te gaan.

Lymfevocht

Je lichaam telt honderden lymfeklieren die weer in verbinding staan met de lymfevaten. Via deze vaten stroomt lymfe, oftewel helder vocht, uit de diverse weefsels in je lichaam naar de lymfeklieren. Vanuit de klieren wordt het vocht weer naar de bloedvaten vervoerd.

Het lymfevocht is een heldere, stroperige vloeistof met witte bloedcellen. Eigenlijk is het water met eiwitten en afvalstoffen, zoals beschadigde cellen, bacteriën en virussen en kankercellen. Als het afweersysteem niet goed functioneert, kan het lymfevocht zich ophopen en kunnen de indringers het lichaam niet verlaten.

De lymfevaten in de lymfeklieren zijn groter dan de bloedvaten. Dit betekent dat ze bacteriën, die te groot zijn voor de bloedvaten, toch kunnen opvangen en uitschakelen.

Wat te doen bij een opgezette lymfeklier?

Als je ziek bent, kunnen je lymfklieren opzetten, zoals de klieren in je hals. Veel mensen maken zich hier zorgen over en denken direct aan het ergste. Gelukkig, gaat het in de meeste gevallen om iets ongevaarlijks, zoals een griepje of een verkoudheid.

Wat is de oorzaak van opgezette lymfeklieren?

Als je lymfeklieren zijn opgezet, betekent dit dat er in de buurt van de klieren een virus of een bacterie het lichaam is binnengedrongen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals:

Een zwelling begint altijd in de lymfeklier dat het virus of de bacterie als eerste heeft gevonden.

De klieren kunnen ook opzetten door een minder voorkomende oorzaak, zoals het afstoten van een getransplanteerde orgaan, een genetische lipide ziekte of sarcoïdose. Het kan ook dat de zwelling is ontstaan door het lichamelijke ontstekingsmechanisme.

Lymfoedeem

Als je lymfevaten zelf niet meer goed functioneren dan kan er op verschillende plekken in je lichaam lymfoedeem ontstaan. Soms zijn de lymfeklieren verstoord of niet goed ontwikkeld. Er zijn dan niet genoeg lymfevaten aanwezig om het lymfevocht af te voeren. Hierdoor kunnen er zwellingen in het lichaam ontstaan. De zwellingen kunnen voorkomen op een plaats in het lichaam, bijvoorbeeld de onderbenen of de enkels, maar ook op meerdere plaatsen.

Wat zijn de symptomen van een opgezette lymfeklier?

De meeste lymfeklieren bevinden zich in het gebied bij je hals. De klieren in dit gebied zwellen het snelst op, net als de klieren in de oksels en liezen. Een gezwollen lymfeklier is een teken dat er iets met je lichaam aan de hand is. Als je klieren zijn opgezet, merk je dit aan het volgende:

  • Een pijnlijk gevoel als je zacht op de klier drukt
  • De klier heeft de grote van een boon, erwt of zelfs iets groter

Andere symptomen

Naast de opgezwollen lymfeklier kun je ook andere symptomen hebben, zoals:

  • Een loopneus: dit kan duiden op een luchtweginfectie
  • Keelpijn: vaak is dit een symptoom van een luchtweginfectie
  • Koorts: meestal is koorts een symptoom van een luchtweginfectie
  • Nachtelijk zweten: ook dit heeft vaak te maken met een luchtweginfectie
  • Gezwollen ledematen: dit kan duiden op een verstopping van het lymfesysteem.
  • Snel groeiende, harde en vaste lymfeklieren: dit kan op een mogelijke tumor wijzen.

Wanneer naar de huisarts met een opgezette lymfeklier?

In de meeste gevallen verdwijnt de zwelling als de onderliggende oorzaak, zoals een infectie, is opgelost. Als je je zorgen maakt of als je klieren opgezet blijven, is het verstandig om de huisarts te bezoeken. Doe dit vooral als:

  • Je lymfeklieren zijn opgezet zonder aantoonbare reden
  • De klieren de laatste 2-4 weken zijn vergroot
  • De klieren hard aanvoelen of niet bewegen als je er zachtjes op drukt
  • Je, naast de opgezette klieren, aanhoudende koorts hebt, last hebt van nachtzweten of zonder aantoonbare reden gewicht verliest
  • De opgezette klieren vergezeld gaan met een pijnlijke keel, slik- of ademhalingsproblemen

Hoe onderzoekt de arts een vergrote lymfeklier?

De huisarts zal je eerst wat vragen stellen. Zo zal deze vragen hoe lang je al last hebt van een vergrote lymfeklier, of het pijn doet, of er meer klachten zijn, of je ergens een wondje hebt en of je misschien een infectierisico hebt gelopen (bijvoorbeeld of je contact hebt gehad met een dier of dat je naar een tropisch land bent geweest).

Vervolgens onderzoekt de arts de vergrote lymfeklier. Hierbij onderzoekt hij onder andere de grootte en de vorm van de klier. Als de klier een normale grootte heeft, zacht en week aanvoelt, heeft de zwelling vaak een onschuldige oorzaak. Ook bekijkt de arts of er meerdere lymfeklieren en het omringende weefsel zijn opgezet. Verder kijkt hij naar de huid. Als de huid rood is en warm aanvoelt, is er meestal sprake van een ontsteking van de lymfeklier zelf.

Onderzoek in het ziekenhuis

Als de huisarts vermoedt dat de opgezwollen lymfeklieren een ernstige oorzaak hebben of het niet vertrouwt, zal deze je doorsturen naar het ziekenhuis voor verder onderzoek. Hier krijg je een aanvullende, uitgebreider onderzoek dat bestaat uit een punctie en/of biopsie, een bloedonderzoek en een röntgenfoto’s.

Gemiddeld is er bij slechts 1 procent van de mensen sprake van een kwaadaardige aandoening. In de meeste gevallen is een opgezette lymfeklier iets onschuldigs een teken dat je lichaam goed functioneert.


Relevante artikelen
4 reacties
  1. Beste,
    OP welke manier moeten we deze lymfeklier in de benen ernstig nemen?
    Groetjes,
    Jacques.

    1. o.a.
      Problemen met afvoer van afvalstoffen uit de (onder)benen,
      en slechte(re) infectiebestrijding in onderbenen en voeten.

  2. Lymfklieren produceren geen lymfe, maar wel (T)-lymfocyten??

  3. Als lymfeklieren in problemen zijn, hoe uit zich dat?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips