Diabetes type 1

Het aantal mensen met diabetes type 1 stijgt elk jaar. Op dit moment hebben in Nederland zo’n 100.000 mensen diabetes mellitus type 1, waaronder 20.000 kinderen en jongeren onder de 20 jaar. Wat is diabetes 1 precies? Wat zijn de symptomen? En is het te behandelen?

Als je diabetes type 1 hebt dan maakt je lichaam geen insuline meer aan. Je lichaam vernietigt de cellen die insuline aanmaken, terwijl je wel insuline nodig heeft. Deze stof zorgt er namelijk voor dat glucose (suiker) naar je lichaamscellen wordt vervoerd. Als dit proces wordt verstoord dan blijft de glucose te lang in het bloed en krijg je te hoge bloedwaarden. Dit kan op de lange termijn complicaties veroorzaken. Het is dan ook heel belangrijk dat diabetes snel herkend en behandeld wordt.

Waarom wordt diabetes suikerziekte genoemd?

Diabetes wordt ook wel suikerziekte genoemd. Dit komt, omdat glucose een vorm van suiker is. Eigenlijk is diabetes een auto-immuunziekte. Dit houdt in dat je afweersysteem zich vergist. Normaal vernietigt het afweersysteem alleen ziektekiemen, maar bij sommige mensen is het afweersysteem verstoord. Het vernielt dan ook cellen die insuline aanmaken in de alvleesklier. Insuline regelt je bloedsuiker en zonder deze stof kun je niet blijven leven. Je moet dan ook zelf insuline spuiten of een insulinepompje dragen.

Wat is de oorzaak van diabetes type 1?

Het is nog niet helemaal duidelijk waar diabetes type 1 precies door ontstaat. Wel spelen erfelijkheid en genetische aanleg een kleine rol. Andere mogelijk oorzaken zijn voeding, milieufactoren en virussen. Iemand kan aanleg hebben voor deze ziekte. Als het afweersysteem uit evenwicht raakt, kan het de cellen aanvallen die insuline aanmaken. Volgens het Diabetesfonds is er meer onderzoek nodig om de oorzaken van diabetes type 1 te ontdekken. Als men weet wat de oorzaken zijn, kan diabetes beter worden voorkomen en behandeld.

Wat zijn de symptomen van diabetes type 1?

Binnen een paar weken nadat diabetes type 1 is ontstaan, veroorzaakt de ziekte duidelijk klachten, zoals:

  • Vaak plassen
  • Veel dorst hebben: hierdoor drink je meerdere liters per dag
  • Een droge mond
  • Zonder aanwijsbare reden afvallen
  • Wazig of slecht zien
  • Zwak en vermoeid voelen

Andere plotselinge klachten

Bij diabetes type 1 is er sprake van een ontregelde bloedsuiker. Naast de bovengenoemde symptomen leidt dit tot de volgende, plotselinge klachten:

  • Hypoglykemie: er is te weinig suiker in het bloed, waardoor er tal van klachten kunnen ontstaan, zoals zweten, duizeligheid, hoofdpijn, verwardheid of epileptische aanvallen. Hypoglykemie (hypo) kan zelfs leiden tot een coma of een beroerte.
  • Ketoacidose: verzuring van het bloed. Dit gebeurt als het lichaam de opgeslagen vetten gaat verbranden, omdat er te weinig insuline aanwezig is om de glucose om te zetten in brandstof. Bij de verbranding van vetten komen ketonen vrij en deze stofjes verzuren het bloed.
  • Hyperosmolair hypoglycemisch syndroom: er is dan te veel suiker in het bloed aanwezig. Dit zorgt voor ernstige uitdroging en kan uiteindelijk leiden tot bewustzijnsverlies en een coma.

Klachten die in de loop der jaren kunnen ontstaan

Diabetes mellitus type 1 kan je bloedvaten beschadigen. Na enkele jaren kan deze ziekte leiden tot tal van klachten, zoals:

  • Een zenuwaandoening: bijvoorbeeld pijnlijke en tintelende handen en voeten.
  • Een oogaandoening: bijvoorbeeld slechter kunnen zien.
  • Een voetaandoening: bijvoorbeeld teenwonden die slecht genezen.
  • Een hart- en vaatziekte
  • Een nieraandoening

Je hebt minder kans op latere problemen en klachten als je bloedsuikerwaarden goed zijn en goed blijven.

Hoe wordt de diagnose diabetes type 1 gesteld?

Vermoed je dat je diabetes hebt? Ga dan direct naar je huisarts. De arts neemt bloed af en meet je bloedsuikerwaarde. Als deze hoger is dan 11 mmol/l (millimol per liter bloed) dan is het nodig om de bloedsuikerwaarde nog een keer ‘nuchter’ te meten. Voor deze meting mag je acht uur van tevoren niets eten of drinken. Als de waarde na de tweede ‘nuchtere’ meting hoger is dan 6 mmol/l dan heb je diabetes mellitus.

Hoe wordt diabetes type 1 behandeld?

Diabetes type 1 wordt in het ziekenhuis behandeld. Je wordt begeleid door een team van specialisten dat bestaat uit een internet, een diëtist en een diabetesverpleegkundige. Als het nodig is, krijg je extra begeleiding van een medisch psycholoog.

Vaak leer je direct om je bloedsuiker zelf te meten en om insuline te spuiten. Verder leer je ook hoe sporten en voeding de bloedsuikerwaarden beïnvloeden. De eerste weken heb je hiervoor veel contact met de diëtist en de diabetesverpleegkundige.

Als je diabetes mellitus type 1 hebt, moet je elke dag insuline spuiten met een insulinepen of een insulinepomp dragen. Ook moet je dagelijks je bloedsuikerwaarde meten met een bloedglucosemeter. Het doel van deze behandeling is dat je bloedsuikerwaarden tussen de 4 en 10 mmol/l blijven.

Insulinepen

Een insulinepen is een injectiespuit voor insuline. De pen heeft een heel dunne naald en lijkt op een vulpen. Met de pen kun je zelf insuline injecteren. Dit doe je in het vet onder je huid.

Insulinepomp

Een insulinepomp is een klein apparaat dat dag en nacht aan je lichaam vastzit. Het pompje is aan een slangetje verbonden en een dunne naald die onder de huid van je buik zit. Het pompje geeft geregeld kleine hoeveelheden insuline af aan het lichaam. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel stabiel.

Door het toedienen van insuline dalen je bloedsuikerwaarden en voel je je al snel beter. Het gewicht dat je eerst bent kwijtgeraakt, komt er weer bij. Door de bloedsuikerwaarden op een goed niveau te houden, verklein je het risico op problemen met je ogen, nieren, hart en vaten, zenuwen, voeten en tenen.

Cholesterolverlagers

Het kan zijn dat je ook medicijnen krijgt om je cholesterolgehalte te verlagen. Dit zijn statines. De medicijnen worden voorgeschreven als:

  • Je een hart- of vaatziekte hebt, of
  • Je 40 jaar ouder bent en een grotere kans hebt op een hart- of vaatziekte, of
  • Als je jonger bent dan 40 jaar en je een grotere kans hebt op een hart- of vaatziekte of als je LDL-cholesterolgehalte hoger is dan 2,5 mmol/l.

Meestal krijgen vrouwen die jonger zijn dan 40 jaar geen cholesterolverlagers. Vooral niet als zij zwanger zijn of zwanger willen worden.

Medicijnen om de bloedsuiker normaal te houden

De arts kan ook medicijnen voorschrijven om de bloedsuiker normaal te houden, zoals het medicijn metformine. Dit medicijn zorgt ervoor dat de lever minder glucose aanmaakt en de lichaamscellen gevoeliger worden voor insuline. Metformine wordt voornamelijk voorgeschreven aan mensen met diabetes type 2, maar soms helpt het ook bij diabetes type 1. Vooral als je symptomen vertoont van het metabool syndroom, zoals een hoge bloeddruk, hoge cholesterolwaarden en overgewicht.

Griepprik

Bij diabetes is de kans groter op andere gezondheidsproblemen bij griep. Zo heb je als diabetespatiënt een grotere kans op een longontsteking. Verder zorgt griep ook voor een ontregelde bloedsuikerwaarde. Om het risico op gezondheidsproblemen te voorkomen, kun je ieder jaar de griepprik halen.

Geneest diabetes type 1?

Diabetes type 1 geneest niet. Het is een chronische ziekte die nooit meer over gaat. Je moet je hele leven insuline toedienen. Vaak moet je een of meerdere keren per jaar naar het ziekenhuis voor een controle. Verder moet er altijd rekening mee houden als je iets doet. Deze ziekte heeft dan ook invloed op je leven. Zo moet je altijd goed nadenken over je voeding of je activiteiten. Als het nodig is, moet je de insulinedosering aanpassen op je activiteit, bijvoorbeeld als je een keer op stap gaat, alcohol drinkt, uit wil slapen of gaat sporten.

Wat kun je zelf doen als je diabetes type 1 hebt?

Diabetes type 1 is geen gevolg van een ongezonde leefstijl. Wel is het heel belangrijk dat je je houdt aan een gezonde leefstijl. Hiermee verminder je het risico op hart- en vaatziekten. Een gezonde leefstijl houdt het volgende in:

Als je diabetes hebt, is het nog belangrijker om niet te roken. Hiermee verklein je de kans op hart- en vaatziekten. Verder is bewegen heel belangrijk. Wanneer je voldoende beweegt, verlaag je je je bloedsuiker, blijf je op gewicht en houd je je bloeddruk goed. Zorg er dan ook voor dat je voldoende beweegt. Wel dien je er rekening mee te houden dat bewegen je bloedsuiker verlaagt. Dit heeft invloed op de insulinedosis en de hoeveelheid koolhydraten die je lichaam nodig heeft. De diabetesverpleegkundige of de diëtist kan je hier een passend advies over geven.

Wat kun je eten met diabetes type 1?

Als je diabetes type 1 hebt, is het nog belangrijker dat je gezond en verantwoord eet. Je hoeft geen speciaal, suikervrij dieet te volgen. Wel moet je frisdrank laten staan. Drink je graag limonade? Kies dan voor suikervrije limonade.

Het is belangrijk dat je bewust met voeding omgaat en het eten goed verdeeld over de dag. Kies bijvoorbeeld voor drie maaltijden en drie tussendoortjes per dag. Als je je hier aan houdt, kun je de hoeveelheid insuline die je dagelijks nodig hebt, beter afstemmen op de hoeveelheid glucose (energie) die je via je voeding hebt binnengekregen.

Mag je alcohol drinken als je diabetes type 1 hebt?

Als je diabetespatiënt bent mag je alcohol drinken, maar doe dit wel met mate. Het advies voor mannen en vrouwen luidt: maximaal 1 glas per dag. In alcoholische drank zitten koolhydraten die de bloedsuiker verhogen. In bier zitten meer koolhydraten dan in wijn of gedestilleerde dranken.

Drink niet meer dan 1 glas, zodat je niet dronken wordt. Dit is namelijk heel gevaarlijk als je diabetes hebt. Je voelt een hype dan niet goed of je vergeet om je bloedsuiker te controleren of om insuline te spuiten.

Controleer je bloedsuiker

Een aantal uren na het drinken heeft de alcohol een onverwacht effect. Het verlaagt dan juist de bloedsuiker. Dit is vooral ’s nachts, als je slaapt, heel gevaarlijk. Je merkt het dan niet. Controleer je bloedsuiker voordat je naar bed gaat en eet wat. Ook als je bloedsuikerwaarde goed is op dat moment. Door wat te eten, voorkom je een hypo. Eet dus eerst een boterham of iets dergelijks voordat je gaat slapen.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips