Endocriene klieren

Endocriene klieren zijn een aantal klieren scheiden hun secreet af naar buiten; deze klieren worden exocriene klieren genoemd (exo = buiten). In tegenstelling daarmee produceren de endocriene klieren (endo = binnen) stoffen die direct in de bloedbaan komen en die ver van hun plaats van oorsprong hun werking uitoefenen. Zulke stoffen worden hormonen genoemd.

Tegenwoordig kent men tientallen hormonen, afkomstig van verschillende klieren; enkele ervan kunnen in laboratoria kunstmatig worden vervaardigd. Zij hebben, in kleine hoeveelheden, een zeer sterke werking en dienen als regulatoren: zij regelen groei, ontwikkeling, seksuele activiteit, zwangerschap, geboorte en stofwisseling. Pas in onze eeuw is men de werking van hormonen gaan begrijpen, al was ook voordien wel het effect bekend van beschadiging van bepaalde endocriene klieren: een beschadiging van de pancreas veroorzaakt diabetes, verschrompeling van de bijnieren leidt tot de ziekte van Addison enz.

De regulering van de lichaamsprocessen hangt af van de regulering van de hormoonproductie. Enkele endocriene klieren regelen hun eigen productie, maar het grootste deel van de hormoonsecretie staat onder controle van het hersenaanhangsel (hypofyse): een kleine, boonvormige klier gelegen in een holte in het centrum van de schedelbasis. Het voorste deel (voorkwab) produceert een aantal stoffen die door het bloed naar andere klieren gevoerd worden en daar de hormoonproductie stimuleren; deze hormonen worden door het terugstromende bloed weer naar het hersenaanhangsel getransporteerd en beperken daarvan de stimulerende werking: men spreekt hier van een terugkoppelingssysteem (‘feedback’). De werking van de bijnierschors, schildklier en geslachtsorganen is mede afhankelijk van het functioneren van het hersenaanhangsel.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Felicia Bakker

    Goed omschreven, duidelijke taal!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips