Zuur

zuur is een chemische stof, waarvan in opgeloste vorm waterstofionen afsplitsen. Zuren smaken zuur, kleuren blauw lakmoespapier rood, vormen zouten wanneer zij met basen (logen) in aanraking komen en hebben algemene eigenschappen, die het tegenovergestelde zijn van de eigenschappen van logen. De scheikunde kent duizenden zuren, honderden daarvan zijn bruikbaar voor medische doeleinden en ongeveer twee dozijn ervan komen voor in het menselijk lichaam.

belangrijk zuren

acetylsalicylzuur, bekend als aspirine. voor desinfectie van huid en slijmvliezen; azijnzuur, verdund in azijn; in geconcentreerde vorm een zwaar vergif dat door de arts wel gebruikt wordt voor het verwijderen van wratten (ijsazijn); zoutzuur, gevormd door het maagslijmvlies, een normaal bestanddeel van het maagsap; nicotinezuur (niacine), het deel van de vitamine B dat beschermt tegen pellagra ; foliumzuur, een vitamine die een rol speelt bij de vorming van rode bloedlichaampjes ; aminozuren, een groep van organische zuren die stikstof bevatten en een basisbestanddeel vormen van eiwit. Sommige aminozuren zijn voor de menselijke voeding onmisbaar. Zie ook vitamine.

Men was zich al in de 17e eeuw bewust dat er een tegenstelling tussen zuren en basen bestond. Men kende zure vruchten, verzuring van wijn tot azijn en een groeiend aantal anorganische zuren. Door het uitlogen (met water de oplosbare delen verwijderen) van houtas werd loog gewonnen, een vrij sterke base. Ook lakmoes, een indicator die van kleur veranderde afhankelijk van de zuurgraad was al vroeg bekend. Boyle schreef daar in 1680 al over. De kleur ervan kon naar believen gewijzigd worden door meer zuur of meer loog toe te voegen. Wat de achtergrond hiervan was, was minder duidelijk.