Alexander techniek

De Alexander techniek, de naam zegt het al, is niet direct een therapie maar meer een manier om lichaamsbewust te worden en het lichamelijke coördinatievermogen te onwikkelen. Beoefenaren van de techniek noemen zichzelf ‘docenten’ en het werk wordt ‘lesgeven’ genoemd.

Door de techniek krijgt u een beter besef van uw eigen lichaam, van het evenwicht, de houding en de bewegingen in het dagelijks leven en bent u eerder attent op spanningen die u anders misschien in het geheel niet ontdekt zou hebben. De Alexander techniek leert u een einde te maken aan alle onnodige krachtsinspanningen in welke situatie dan ook. De leraren vinden dat hierdoor niet alleen de lichamelijke gezondheid verbetert, maar dat de techniek ook een belangrijke invloed heeft op de persoonlijkheid en de levensopvatting van de leerling. Het geestelijk en emotioneel welzijn wordt versterkt.

De techniek is het meest bekend in Groot Brittannië en Israël. De voormalige minister president van Israël, David Ben Goerion, was een aanhanger van de Alexander techniek. De techniek heeft sterke banden met de uitvoerende kunsten; op veel opleidingsinstituten voor muziek en toneel wordt de Alexander techniek gedoceerd.

De ontdekking van Alexander

Frederick Matthias Alexander, die zijn naam gaf aan de techniek, werd in 1896 in Australië geboren. Hij was voorbestemd om acteur te worden maar op het toneel werd hij zo vaak geplaagd door een steeds terugkerende heesheid en door ademhalingsmoeilijkheden dat hij ging zoeken naar de oorzaak van zijn klachten. Dit leidde tot onverwachte conclusies. Wat eerst een verkeerd gebruik van stem en ademhaling leek te zijn, bleek veel verder te gaan en een diepere achtergrond te hebben.

Hij bemerkte dat in het gehele lichaam grote spanningen in het spierstelsel optraden; de gedachte alleen al dat hij zijn stem zou verliezen had deze spanningen tot gevolg. De mentale benadering, het positief denken was van belang: negatieve angst moest worden uitgebannen. Hij beschreef zijn observaties in een boek ‘The Use of the Self’ en spreekt hierin de voorkeur uit voor de volmaakte eenheid van lichaam en geest, het ‘ik’.

Andere acteurs en mensen die veel in het openbaar moesten spreken kwamen al snel bij hem om raad. Om op eenvoudige wijze te vertellen hoe de volmaakte eenheid te bereiken was, leek niet voldoende. Hij ontwikkelde een ‘vriendelijke’ manier van hulp. Hij gebruikte zijn handen om het spierstelsel van zijn leerlingen te reorganiseren, om het lichaam aan te leren een ‘beter gebruik van zichzelf’ te maken. Het resultaat was een algehele verbetering van de gezondheid, minder problemen met de stem en een betere ademhaling.

In 1900 trok Alexander naar Londen waar hij tot zijn dood in 1955 bleef wonen. Vele beroemde persoonlijkheden gingen letterlijk ‘door zijn handen’, onder meer de toneelschrijver George Bernard Shaw, de schrijver Aldous Huxley en de Amerikaanse filosoof John Dewey. Na de dood van Alexander vervaagde de interesse voor zijn werk, maar na 1970 kwam er parallel aan het grote enthousiasme voor holistische gezondheidsdisciplines weer een opleving van de Alexander techniek.

Wat heeft Alexander ontdekt? In principe komt het erop neer dat wanneer wij pogen zelfs de eenvoudigste lichamelijke of geestelijke dingen te doen, we onszelf belasten met schadelijke spanningen die ons optreden naar buiten bemoeilijken. Iedereen heeft de gewoonte om bij deze spanningen de natuurlijke relatie van hoofd en nek ten opzichte van de romp, verkeerd te belasten. Ga uw eigen reacties in een gespannen situatie maar eens na, bijvoorbeeld tijdens het autorijden of bij een vervelende situatie thuis of op het werk. De spieren trekken het hoofd naar beneden, de kaken klemmen op elkaar en de borst is ingeklemd. Dit alles belemmert de ademhaling. Omdat het bovenlichaam is samengeperst ontstaan er klachten die variëren van spijsverteringsstoornissen tot pijn in de onderrug. Wat we tegenwoordig zo gemakkelijk ‘een slechte houding’ noemen is vaak de neerslag van een aantal sterk gespannen reacties die opgeslagen worden in het hele lichaam.