Nachtblindheid

Een heel belangrijke eigenschap van het menselijk oog is dat het zich kan instellen op verschillende lichtsterktes. Het netvlies met zijn staafjes en kegeltjes speelt daarbij een belangrijke rol.

De kegeltjes zorgen ervoor dat men bij daglicht kan zien. Zij bevatten drie soorten pigment (lichtgevoelige substantie), terwijl de staafjes slechts zwart/wit hebben (rodopsine). Onder invloed van het rodopsine is het mogelijk in het schemerdonker en in het donker te zien.

Wanneer er onvoldoende van deze stof in het oog aanwezig is, dan is er bij schemerdonker en donker sprake van een verminderd gezichtsvermogen. Dit kan overgaan in een volledig afwezig gezichtsvermogen. Men spreekt dan van nachtblindheid.

Symptomen
* In het begin minder goed zien in de schemering en in het donker.
* Later volledige nachtblindheid.
* Uitdrogen van de huid met verhoorning op bepaalde delen van het lichaam (bovenarmen, bovenbenen, schouders, zitvlak, buik).
* Vaker last van diarree.

Wat is de oorzaak van nachtblindheid?

Het pigment van de staafjes bestaat uit een eiwitstructuur (opsine) en een stof die verwantschap heeft met caroteen of vitamine A (retinine). Wanneer er licht op dit pigment valt, dan splitst het in verschillende delen en moet het weer opnieuw worden opgebouwd. Daarvoor is vitamine A nodig dat uit het bloed wordt opgenomen. Wanneer er geen of onvoldoende vitamine A is, is de opbouw van nieuw pigment gestoord. Er treedt dan nachtblindheid op.

Vitaminegebrek

Vitamine A-gebrek kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Nachtblindheid kan erfelijk zijn of verworven. In het laatste geval is het een gevolg van tekorten in de voeding. Het kan ook bij ziekten optreden, waarbij de verwerking van vitamine A gestoord is, en bij chronische gastritis en chronische leveraandoeningen. Daarnaast zijn er enkele oogziekten die met nachtblindheid gepaard gaan.

Hoe wordt nachtblindheid behandeld?

Nachtblindheid is niet in alle gevallen te genezen. Altijd zal men proberen de toevoer van vitamine A te verbeteren. Dat is mogelijk door de oorzakelijke ziekte te behandelen (bijv. een maagdarmaandoening) of door het geven van vitaminepreparaten. Wanneer men vitamine A of het provitamine caroteen geeft, treedt vaak al na korte tijd verbetering op.

Nachtblindheid kan gevaarlijk zijn. Kinderen die niet worden behandeld, kunnen na verloop van tijd blind worden. Bij volwassenen kan de ziekte zich gunstiger ontwikkelen.

Bovendien doemen er als gevolg van de nachtblindheid andere gevaren op. Het gezichtsveld van nachtblinden is niet groter dan wanneer men door een sleutelgat kijkt. Het gevaar om bijvoorbeeld een verkeersongeval te veroorzaken, neemt daardoor toe.

Hoe is nachtblindheid te voorkomen?

Een vitamine A-gebrek kan voorkomen worden door het eten van voedsel met voldoende vitamine A. Ook een beginnende nachtblindheid door vitamine A-gebrek kan op deze wijze effectief worden bestreden. De volgende levensmiddelen bevatten bijvoorbeeld veel vitamine A: boter, melk, kaas, eidooier, wortelen, spinazie, kropsla, tomaten, rozebottels, perziken, sinaasappelen en levertraan.