Kruiden

De voorlopers van de moderne medicijnen

Stel: u voelt zich niet helemaal in orde. De meest logische stap is dan het bezoeken van het spreekuur van uw huisarts. Hij stelt een diagnose en schrijft een recept uit, dat u vervolgens bij uw apotheker weer inruilt voor medicijnen. Deze gebruikt u keurig conform de voorschriften op het etiket en na verloop van tijd bent u weer helemaal opgeknapt. De eerste synthetische medicijnen werden echter pas halverwege de 19e eeuw ontwikkeld. U vraagt u zich misschien wel eens af: hoe heeft de mensheid het duizenden jaren zonder de zegening van onze moderne geneesmiddelen kunnen stellen? Ging men maar gewoon dood als men iets ernstigs mankeerde? Zeker niet! De mens leefde vroeger dichter bij de natuur. En daar groeien en bloeien duizenden gewassen die op vrijwel alle lichamelijke klachten een afdoende antwoord hebben. Daarmee heeft men zich tot ongeveer 150 jaar terug prima kunnen redden. Sterker nog: zonder deze enorme kruidenkennis uit het verleden zouden er nu geen moderne geneesmiddelen zijn. De medicinale stoffen in gewassen hebben immers model gestaan bij de ontwikkeling van synthetische medicijnen. Zoals digitoxine uit vingerhoedkruid bij bepaalde hartklachten. Morfine uit papaver bij ernstige pijnen. Kinine uit de bast van de kinaboom bij malaria. En salicylzuur uit wilgenbast bij griep, koorts en ontstekingen.

Pionieren met kruiden

Met kruiden wordt het deel van een plant aangeduid dat over heilzame eigenschappen beschikt. Dat kan de wortel zijn, maar ook de stengel, bladeren, vrucht of bloem. In het zeer grijze verleden begonnen medicijnmannen uit deze bestanddelen thee te trekken. Mensen die ziek waren kregen deze te drinken. De kruidenartsen observeerden nauwkeurig het resultaat. Had het kruidendrankje de gewenste uitwerking of werd de patiënt er alleen maar zieker van? Zo vond men proefondervindelijk uit welk kruid baat had bij een specifieke klacht. De ontdekking van een giftige plant was ook bijzonder waardevol. Daarmee konden vijanden worden uitgeschakeld. In sommige culturen was de medicijnman dan ook een machtig man. Hij kon immers beslissen over leven en dood. Gewoonlijk werd deze kruidenkennis alleen op één van zijn kinderen overgedragen.

Kruiden

Kruiden in de oudheid

De eerste beschrijvingen van de medicinale toepassing van kruiden zijn gemaakt door de Azurieten. Deze werden aangetroffen op kleistenen die stammen uit de periode van 2500 voor Christus. De meest waardevolle kruidenliteratuur is echter afkomstig van de Grieken en Romeinen. Rond het jaar 77 schreef Dioscorides de ‘Materia Medica’, waarin hij de geneeskrachtige eigenschappen van 600 planten beschrijft. Deze Griek was als chirurg in dienst van het leger van de Romeinse veroveraar Nero en reisde veel. Overal waar hij kwam bestudeerde hij planten op hun medische toepassing. Tot het jaar 1600 werd de ‘Materia Medica’ beschouwd als het meest succesvolle boek dat over kruiden was geschreven. Alleen planten die Dioscorides had beschreven, mochten in Europa voor medicinale doeleinden worden gebruikt. De meest uitgebreide literatuur over kruiden is afkomstig van de Griek Pliny (60 na Christus). Zijn ‘Natural History’ bestaat uit 37 delen waarin vele honderden planten met een geneeskrachtige uitwerking worden beschreven. Zijn informatie kopieerde Pliny vooral uit de boeken van andere schrijvers, wiens werk in de loop der eeuwen verloren is gegaan. Daarom is het nog steeds een waardevolle informatiebron over het gebruik van kruiden in de oudheidkundige geneeskunde.

Veiliger genezen met kruiden

Ook de oude Egyptenaren en Chinezen lieten zich op dit gebied niet onbetuigd. In 1500 voor Christus tekenden de Egyptenaren maar liefst 700 kruidenremedies in de ‘Papyrus Ebers’ op. Onder andere knoflook en aloë vera werden hierin genoemd. En 1000 jaar eerder tekenden de Chinezen de medische toepassing van 13 kruidengewassen op, waaronder uiteraard ginseng. Tegenwoordig kennen de Chinezen 235 kruiden voor primaire medische toepassingen en 280 kruiden die alleen werkzaam zijn in combinatie met deze primaire kruiden. In de ‘Chung Yao Ta Tsu Tien’ staan maar liefst 5767 natuurlijke substanties beschreven met een geneeskrachtige werking op de meest uiteenlopende klachten. Ook in de meeste Afrikaanse en Zuid Amerikaanse landen worden talrijke lichamelijke klachten nog steeds met natuurlijke remedies bestreden. De laatste tien jaar neemt de belangstelling voor geneeskrachtige kruiden in Europa en Amerika enorm toe. Steeds meer mensen prefereren een kruidenextract boven een synthetisch medicijn, omdat vervelende bijwerkingen zoals hoofdpijn en misselijkheid daarmee uitblijven. De reden daarvan is, dat natuurlijke stoffen in planten en kruiden worden omringd door andere stoffen die eventuele nadelige reacties afremmen.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. We houden ons graag op de hoogte ,in verband met gezondheid

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips