Jetlag

Jetlag is een verstoring van het natuurlijke dag en nachtritme als gevolg van het reizen door verschillende tijdzones. Een jetlag treedt op na een lange vliegreis naar of van het Verre Oosten of Amerika. Het belangrijkste symptoom is een verstoord slaappatroon. Andere klachten kunnen zijn: een slechte eetlust, desoriëntatie, vermoeidheid en concentratieverlies. Jetlag is de (Engelse) naam voor de verstoring van het slaap-waakritme die bijvoorbeeld optreedt wanneer iemand in korte tijd, bijvoorbeeld per vliegtuig, naar een plaats op aarde gaat waar het volgens de plaatselijke tijd substantieel vroeger of later is dan op de plaats van vertrek. Het beste middel tegen jetlag is op de vertrekdag zo min mogelijk en zo licht mogelijk te eten, vooral tijdens de vlucht.

Hoe u het beste een JET LAG kunt voorkomen

Misschien hebt u dat gevoel dat u zich moet voortslepen en dat u niet ’op tijd loopt’ al vaker aan den lijve ondervonden. Dit verschijnsel heet jet lag en treedt op wanneer het lichaam plotseling moet functioneren in een andere tijdzone zodat het vaste patroon van eten, werken, rusten en slapen abrupt wordt gewijzigd. De symptomen kunnen bestaan uit vermoeidheid, sufheid, slapeloosheid, concentratieverlies, lichte coördinatiestoornissen en verhoogde prikkelbaarheid.

De oorzaak van jet lag is duidelijk: de plotselinge aanpassing die van het lichaam wordt gevraagd als u per vliegtuig tijdzones passeert. Maar niet iedere jet lag is hetzelfde.

Vliegen in oostelijke richting, waardoor de lichaamsklok vooruit gezet wordt, is vaak moeilijker dan naar het westen vliegen, waardoor de dag verlengd wordt. Naar het noorden of zuiden vliegen geeft geen jet lag. Bij de meeste mensen past het lichaam zich aan met een verhouding van ongeveer één uur per dag. Dat wil zeggen dat wanneer u viermaal een tijdzone passeert, het lichaam vier dagen nodig heeft om weer in zijn gebruikelijke ritme te komen.

Afhankelijk van de tijdzone waar u naar toe vliegt, kunt u proberen de aankomsttijd op uw bestemming samen te laten vallen met uw normale bedtijd. Of probeer in het vliegtuig te slapen en plan uw aankomst op het tijdstip waarop u normaal de dag begint. Op deze manier laat u uw lichaam meteen wennen aan het nieuwe tijdschema, wat een belangrijk psychologisch en fysiologisch voordeel is. Ook wat extra slaap voor het vertrek kan de symptomen van een jet lag verlichten.

Een andere strategie is om de lichaamsklok al enige dagen voor uw vertrek bij te stellen door het slaap-waak-ritme aan te nemen van de dag-nacht-cyclus van uw bestemming. Of zet uw horloge op de tijd van uw bestemming als u halverwege onderweg bent zodat u vast gaat denken in termen van de nieuwe tijd.

Als u een belangrijke gebeurtenis of vergadering hebt op de plaats van bestemming, zorg er dan voor dat u twee of drie dagen van tevoren arriveert. Op die manier wordt u niet onaangenaam verrast door een jet lag. Beperk het gebruik van voedsel en alcohol tijdens de vlucht. Gebruik eiwitrijk en calorie-arm voedsel voor, tijdens en vlak na de vlucht. Drink in ruime mate maar voorkom of beperk het gebruik van cafeïne- of alcoholhoudende dranken. Neem fruit mee of bestel dit in het vliegtuig en vermijd vet voedsel.

Wanneer u medicijnen volgens een bepaald schema inneemt, denk er dan aan dat u dit schema ook moet aanpassen. Neem voordat u vertrekt hierover contact op met uw huisarts. Als u suikerpatiënt bent en langwerkend insuline gebruikt, zult u de instelling moeten aanpassen aan de nieuwe tijd, het voedsel en aan uw activiteiten.