Hypnose

Hypnose is een toestand van veranderd bewustzijn waarbij een verhoogde aandachtsconcentratie bestaat in een zeer beperkt waarnemingsveld, nl. in relatie tot de hypnotiseur, gepaard aan een verminderde ontvankelijkheid voor alles wat buiten de gerichte aandacht valt.

hypnose

Door de arts kan hypnose worden toegepast als behandelingsmethode van o.a. angst, stotteren, verhoogde bloeddruk en pijn.

Het onder hypnose brengen verloopt meestal als volgt: de proefpersoon (of patiënt) ligt of zit en wordt door de hypnotiseur aangesproken en geïnstrueerd (inductie) om bepaalde spiergroepen te ontspannen of te spannen. Vervolgens krijgt hij de opdracht om zich bepaalde situaties voor ogen te stellen. Hierna wordt de proefpersoon gevraagd bepaalde opdrachten (suggesties) tijdens of na afloop (posthypnotische suggesties) van deze behandeling uit te voeren bij het horen, zien of voelen van bepaalde signalen of voorwerpen. Zo kan een stotteraar als onderdeel van zijn behandeling onder hypnose de opdracht krijgen, telkens als hij voelt dat hij niet uit zijn woorden kan komen, bepaalde spiergroepen te ontspannen, waardoor de spanning die hem verhindert normaal te praten van hem afvalt.

De hypnose berust op een sterke, in feite irrationeel bepaalde, emotionele relatie tussen hypnotiseur en gehypnotiseerde. Deze relatie kan zich zelfs ogenblikkelijk voordoen bij een bepaalde verwachting. Daarvoor zijn echter wel de medewerking en een zekere geschiktheid van de proefpersoon vereist. De proefpersoon moet ontvankelijk zijn voor de onder hypnose gegeven suggesties. De hypnotiseur kan bij geschiktheid van de proefpersoon een sterke invloed uitoefenen op zijn gedrag en het geestelijk functioneren van de gehypnotiseerde. Hij kan bijvoorbeeld naar het onbewuste verdrongen belevenissen voor herinneren toegankelijk maken. Deze verdrongen gedachten en belevenissen zullen in de meeste gevallen onaangenaam zijn, omdat het onaanvaardbaar zijn ervan destijds de reden was om ze naar het onderbewustzijn te verbannen.

Het oproepen van deze onverwerkte conflictsituaties geeft de patiënt de gelegenheid ze alsnog af te reageren, iets waar hij in het algemeen door toegenomen volwassenheid zeker toe in staat moet worden geacht. Het afreageren schenkt de patiënt vaak een groot gevoel van opluchting. Hij kent de reden van zijn geremdheid nu en leeft verder in het besef zich niet langer daardoor gehinderd te hoeven voelen. Bij het toepassen van hypnose voor dit doel moet natuurlijk wel een gegronde reden aanwezig zijn om te veronderstellen dat een verdrongen innerlijk conflict inderdaad een rol speelt bij de te behandelen stoornis. Hypnose kan echter ook worden aangewend bij het afleren van een verkeerde gewoonte, vooropgesteld dat de proefpersoon zelf de noodzaak inziet met zijn gewoonte te breken. Zo kan de hypnose worden gebruikt om een sterke afkeer op te wekken tegen sigaretten. Het roken wordt daardoor na de hypnose als zeer onaangenaam ervaren.

Onder de methode van de hypnose vallen drie onderling afzonderlijk te beschouwen verschijnselen.

1.Het waarneembare gedrag van de hypnotiseur met allerlei kenmerken zoals: gebruik van technische of scheikundige middelen om het onder hypnose raken van de proefpersoon te versnellen. Een bekend technisch foeije waar de hypnotiseur zich van kan bedienen is het enige tijd achtereen laten kijken naar een draaiende spiraal. Bij een geschikte belichting houdt het bewegende beeld de aandacht gevangen en vergeet de proefpersoon de rest van de omgeving. Onder de scheikundige middelen vallen o.a. stoffen die een lichte daling van het bewustzijn geven. Tevens zijn een aantal eigenschappen van de persoonlijkheid van de hypnotiseur van belang, zoals zijn leeftijd, diepte van de stem, ervaring, autoritaire aanpak, enz. Deze eigenschappen kunnen zowel voor als tegenwerken.

2.Het waarneembare gedrag van de proefpersoon. De hypnotiseur zal moeten uitmaken wat voor soort opdrachten de proefpersoon tijdens de inductie kan uitvoeren. Ziet hij er al dan niet slaperig uit, kan hij zijn arm tien minuten lang stijf omhoog houden? Welke opdrachten met betrekking tot denken, waarnemen en voelen kan hij na de inductie uitvoeren? Ook de persoonlijkheid van de proefpersoon is hierbij van belang, nl. in de allereerste plaats de gevoeligheid voor hypnose als een stabiele eigenschap.

3.De toestand waarin de proefpersoon zich op een bepaald moment van de hypnose bevindt, de zgn. trance of hypnotische slaap. De hypnotiseur is hiervoor afhankelijk van de zelf-rapportering van de proefpersoon: voelt hij zich onder hypnose, voelt hij zich slaperig, voelt hij zich ‘ergens anders’?

Bij hypnose zijn ook autonome functies van de mens (bloeddruk, hartslag enz.) beïnvloedbaar. Deze kunnen dan ook in vele gevallen een objectieve maat zijn voor de hypnosetoestand van de proefpersoon.

Hypnose als behandeling vindt de laatste tijd steeds meer toepassing en wel bij drie groepen aandoeningen. Tot de eerste groep behoren angst (fobie), leerproblemen (concentratie-problemen, geheugenstoornissen, examen-angst), spraakstoornissen (stotteren, stamelen, spreekangst), dwanghandelingen. Tot de tweede groep worden gerekend: hoofdpijn, ingewandsstoornissen, astmatische reacties en verhoogde bloeddruk. De derde groep: pijn, vooral tijdens en na operaties.

Het is gebleken dat bepaalde personen met ziekteverschijnselen die berusten op een stoornis in de werking van het autonoom zenuwstelsel, in toestanden van spanning een reeks verschijnselen vertonen, die hetzij geleidelijk, hetzij plotseling verdwijnen of verschijnen (allergische reacties, ingewandsstoornissen). Door het tot stand brengen van een toestand van kalmte en rust door middel van passende instructies volgens de hypnotische methode en door de patiënt te oefenen in het toedienen van deze instructies aan zichzelf, kan hij leren het uit zijn evenwicht geraakte orgaan weer in zijn evenwicht te herstellen. Men kan bijv. ook mensen met verhoogde bloeddruk leren zichzelf te ontspannen als hun bloeddruk stijgt.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips