Lederhuid (dermis)

De lederhuid, met zijn systeem van uitsteeksels en verhogingen (papillen), dringt in de opperhuid. Door deze papillen ontstaat een verdere bescherming tegen mechanische belasting. Vooral op plaatsen die sterk belast worden, zijn de papillen sterk ontwikkeld. De bovenste laag van de lederhuid (stratum papillare) bestaat voor het grootste deel uit dicht bindweefsel. Hierin loopt een vlechtwerk van dunne bundels collageenvezels en elastische vezels. Ook bevinden zich hierin kleine bloedvaten en haarvaten (capillairen).

Lederhuid

De verbinding tussen lederhuid en opperhuid gaat teniet bij het optreden van brandblaren. De blaar is de opperhuid, de roodachtige laag daaronder is de lederhuid. In de dieper gelegen laag van de lederhuid (stratum reticulare) bevinden zich voornamelijk grotere bundels collagene vezels en elastische vezels. De vezels lopen parallel aan de huidoppervlakte, kruisen elkaar en vormen zo een schaarhek-patroon. Daardoor kijgt de huid haar elasticiteit. Bij het ouder worden gaat de elasticiteit verloren en ontstaan er rimpels. In de lederhuid bevindt zich het grootste gedeelte van de zintuigcellen (receptoren) van de huid. De huid behoort daarmee tot de zintuigen.
Anatomisch gezien treden de zintuigcellen in veel verschillende vormen op, net als de waarnemingsvormen: waarneming van aanraking, druk, vibratie, warmte, koude, pijn en jeuk. De waarnemingen laten zich in bepaalde punten lokaliseren.

Lederhuid

In de middel bevinden zich op 1 cm² huid 2 warmte-, 13 koude-, 25 druk- en 200 pijnpunten. Op verschillende andere plaatsen in het lichaam wijken deze aantallen sterk af. Zo zijn bijvoorbeeld de drukwaarnemingen in de vingertoppen groter en in de rug kleiner dan in de middel. Om de prikkeling van zintuigcellen van de huid te kunnen waarnemen, eindigen veel zenuwen in de huid, waar ze met de receptoren verbonden zijn. Pijnwaarnemingen treden op als oppervlakte- of dieptepijn. Het lichaam reageert verschillend op deze twee soorten pijn.

Oppervlaktepijn, die als stekend wordt ervaren, ontstaat bij verwondingen van de bovenste huidlagen. Dit heeft een reflex-achtig terugtrekken tot gevolg: wanneer men een hete kachel aanraakt, trekt men de hand direct terug. Dieptepijn, die als een doffe pijn wordt ervaren, is een gevolg van bijvoorbeeld kneuzingen of druk op spieren. Hier reageert het lichaam op door de spieren te ontzien.