Insectenbeten
Een veelvoorkomende klacht van Nederlanders die op vakantie zijn, is insectenbeten. Dit is gebleken uit gegevens van het medisch contactcentrum van Medicinfo. Wat is een insectenbeet precies? Hoe herken je een beet of steek? En wat kun je doen om insectenbeten te voorkomen?
Wat is een insectenbeet?
Tijdens je vakantie of tijdens de zomermaanden heb je vast wel een keer (of meer dan een keer) een insectenbeet gehad. Bekende insecten zijn muggen, bijen, mieren, wespen, vlooien, steekvliegen en dazen. Een insect steekt uit zelfverdediging of omdat het zich voedt met menselijk bloed. Terwijl het beestje steekt, brengt het een giftige stof in de huid. Dit gif veroorzaakt jeuk, pijn of een zwelling. De ene persoon heeft veel last van een insectenbeet, terwijl de ander er haast niets van merkt.
Hoe herken je een insectenbeet?
De verschillende soorten insecten veroorzaken ook weer andere beten en klachten. Hoe warmer het is, hoe meer insecten er aanwezig zijn. Je kunt te maken krijgen met een:
- Wespensteek
- Bijensteek
- Hommelsteek
- Muggenbeet
- Horzelbeet/dazenbeet
- (Rode) mierenbeet
- Beet van de eikenprocessierups
- Spinnenbeet
- Bedwantsenbeet
Wespensteek herkennen
Een wespensteek komt vaak voor. In ons eigen land bestaan er diverse soorten wespen die in de zomermaanden flink actief kunnen zijn. Een wesp is agressief, vooral als deze zich bedreigd voelt. De kans op een steek is dan erg groot. Wespen kunnen meerdere keren steken. Zodra je door een wesp bent gestoken, voel je een brandende pijn en jeuk. De huid rondom de steek zwelt op en kleurt rood. Binnen een paar minuten nemen de zwelling en de roodheid toe. Meestal verdwijnen de klachten na een paar uur weer.
Bijensteek herkennen
Een bij behoort tot dezelfde familie als wespen en hommels. Een bij steekt niet snel, alleen als hij zich bedreigd voelt. Een bijenangel blijft in de huid zitten en de bij sterft na de steek.
Een bijensteek gaat gepaard met de volgende klachten: pijn, rode huid, jeuk en een zwelling. Je kunt een bijensteek zelf behandelen door de angel voorzichtig te verwijderen. Probeer de angel eruit te schrapen met je nagel of gebruik de stompe kant van een mes of pincet. Zorg er bij het verwijderen voor dat je niet te hard in de angel knijpt, zodat er geen achtergebleven gifstoffen vrijkomen. Smeer de huid vervolgens in met een verkoelende of verzachtende crème.
Hommelsteek herkennen
Een hommelsteek komt haast nooit voor. Een hommel steekt alleen ter verdediging als hij zich bedreigd voelt. Hommels kunnen zelfs door dunne kleding steken. De angel blijft na de steek niet in de huid achter. Als je bent gestoken door een hommel kun je last krijgen van een jeukende, rode en pijnlijke huid.
Allergische reactie wespen-, bijen- of hommelsteek
Soms komt het voor dat iemand een allergische reactie krijgt na een wespen-, bijen- of hommelsteek. Je bent dan overgevoelig voor het gif. De pijn, roodheid en zwelling zijn dan erger dan normaal. Bij een hevige reactie kun je last krijgen van hoofdpijn, je ziek voelen of in een anafylactische shock raken. Bel bij een zeer ernstige allergische reactie direct 112. Veel mensen met een ernstige allergie dragen een EpiPen bij zich. Dit is een speciale adrenalinepen waarmee de allergische reactie direct wordt onderdrukt.
Muggenbeet herkennen
Muggen zorgen voor veel irritatie. Ze houden je ’s nachts wakker met hun gezoem. Bovendien zijn muggenbeten ontzettend irritant. De jeuk kan gekmakend zijn. Een mug voedt zich met bloed. Bij een beet steekt ze haar steeksnuit in je huid en zuigt het bloed op. De mug heeft dit bloed nodig voor de ontwikkeling van haar eitjes. Jeuk is het meest voorkomende symptoom na een muggenbeet. Na de beet kan de huid zwellen, rood kleuren en kan er een blaasje ontstaan. Probeer niet te krabben, ook al is dat erg moeilijk. Hierdoor wordt de jeuk alleen maar erger. Je kunt de jeuk verminderen door de huid te koelen of een verkoelende zalf te gebruiken.
https://www.youtube.com/watch?v=v1_iWEUFYq8
Allergische reactie bij een muggenbeet
Het kan zijn dat er na een muggenbeet een allergische reactie ontstaat. Als je wordt gestoken door een mug, maakt je lichaam een stofje aan om te voorkomen dat de bloedvaten vernauwen en het bloed stolt. Bij een allergie ben je overgevoelig voor dit stofje. De roodheid, zwelling en jeuk zijn dan erger. Het kan zijn dat de zwelling zich nog meer verspreidt. Iets dat veel pijn doet. Een arts kan dan antihistaminica of corticosteroïdenzalf voorschrijven.
Horzelbeet/dazenbeet herkennen
Een horzelbeet wordt meestal verward met een dazenbeet of een beet van een hoornaar. Een daas is een kleine bruine of grijze steekvlieg met een gestreept lijf en grote ogen. Dazen komen vooral voor in een landelijke, vochtige omgeving. Een hoornaar is een soort grote wesp.
Een daas is vrij agressief en een dazenbeet komt dan ook redelijk vaak voor. Een daas heeft scherpe tandjes en bijt zich vast in je huid om het vrijkomende bloed op te zuigen. Na de beet ontstaat er een klein, pijnlijk wondje dat flink jeukt. Verder wordt de huid dik en rood. Maak de wond na de beet goed schoon en ontsmet de beet. Smeer vervolgende een verkoelende crème op de getroffen plek.
Bacteriële huidinfectie
Blijf zeer alert bij een dazenbeet, want soms kan de beet leiden tot een bacteriële huidinfectie. Als de huid na een aantal dagen nog erg rood en pijnlijk is en er korstjes op de huid ontstaan dan kan dit een bacteriële infectie zijn. Het is dan verstandig om contact op te nemen met de huisarts.
(Rode) mierenbeet herkennen
Een mierenbeet kan ontzettend vervelend zijn, maar is gelukkig niet gevaarlijk. Na een beet van een zwarte mier kan er een klein rood vlekje ontstaan dat jeukt. Bij een beet van een rode mier zwelt de huid meer op en is de beet iets pijnlijker. Ook kunnen er vochtblaasjes ontstaan.
Ontsmet de huid na een mierenbeet met desinfecterend middel. Gebruik eventueel een zalf tegen de jeuk. Probeer niet te krabben, want hiermee vererger je de klachten. Worden de klachten erger? En vermoed je dat je een allergische reactie hebt? Neem dan contact op met je arts.
Een beet van de eikenprocessierups herkennen
De eikenprocessierups, oftewel de processierups, is de larve van een nachtvlinder. De rupsen komen voor in eikenbomen. Ze maken nesten op de boomstammen of takken. De rupsen zoeken in groepen naar bladeren om te eten. De processierups staat bekend om zijn giftige brandharen, welke tot veel klachten leiden. Deze brandharen worden eenvoudig verspreid door de wind. Ze zijn giftig voor mensen en veroorzaken vaak een allergische reactie. De brandharen hebben weerhaakjes die in de huid, de ogen en de luchtwegen kunnen doordringen.
Als je wordt blootgesteld aan de brandharen van de eikenprocessierups leidt dit vaak tot verschillende klachten. De meeste bekende klacht is huiduitslag. Als je met de brandharen in aanraking komt, maakt je lichaam histamine aan en dit leidt tot allergische reacties, zoals huiduitslag. Twee andere, veelvoorkomende klachten zijn jeuk en bultjes. Daarnaast kan er irritatie optreden aan de slijmvliezen bij de mond, ogen en neus. Dit leidt weer tot benauwdheid en jeukende, branderige ogen.
Spinnenbeet herkennen
Een spin verspreidt een krachtig gif met zijn tanden. Gelukkig komen spinnenbeten niet vaak voor, vooral niet in Nederland. Als je toch door een spin gebeten bent, kun je last krijgen van klachten als spierkramp, jeuk, huiduitslag, hoofdpijn, koorts, misselijkheid, een brandende pijn of hoofdpijn.
Allergische reactie door een spinnenbeet
Als je overgevoelig bent voor spinnenbeten kan er een allergische reactie ontstaan. Je hebt dan last van ademhalingsproblemen of een verhoogde hartslag. Sommige mensen kunnen zelfs in coma raken. Neem altijd contact op met de arts als je een allergische reactie vermoedt of bel de alarmlijn.
Een bedwantsenbeet herkennen
Bedwantsen staan ook wel bekend als bedbugs, wandluis of bedluis. Het zijn parasieten die voornamelijk in hotels voorkomen. De bedwants voedt zich met het bloed van mensen en dieren. Bedwantsen houden van donkere plekken en komen het meest voor in slaapkamers, bijvoorbeeld aan de rand van het matras of in de plinten. Ook al leven bedwantsen al jaren samen met mensen, toch kunnen ze vervelende klachten veroorzaken.
In principe is een bedwantsenbeet niet gevaarlijk. Een bedwants draagt zelden ziektes over. Een beet van een bedwants herken je aan klein rood en jeukend bobbeltje of vlekje. Vaak zie je het gaatje in de huid zitten op de plek van de beet. Naast de jeuk kan het dat je last krijgt van zwellingen of kleine blaasjes. Het kan ook dat je helemaal geen bultjes krijgt en dus niet eens merkt dat je bent gebeten.
Allergische reactie door een bedwantsenbeet
Sommige personen reageren heftig op een bedwantsenbeet. Zo kan er een allergische reactie ontstaan, waardoor er ook op andere plekken van je lichaam bultjes ontstaan die flink jeuken. De reactie leidt dan tot netelroos.
Wanneer naar de huisarts met een insectenbeet?
Ben je gestoken of gebeten door een insect en heb je last van klachten? Ga dan direct naar de huisarts of neem contact op met je arts als je:
- Weet dat je overgevoelig bent voor insectenbeten
- In je mond, keel of je tong bent gestoken
- Na de steek last krijgt van zwellingen of uitslag op een andere plek dan waar je bent gestoken, zoals uitslag of zwellingen op de lippen of oogleden
- Het benauwd krijgt na de steek
Hoe voorkom je insectenbeten?
Aangezien je onverwachts gestoken of gebeten wordt door een insect is het erg lastig om een insectenbeet te voorkomen. Wel kunnen de volgende tips helpen om meer beten te voorkomen:
- Draag geen geparfumeerde cosmetica. De geur trekt insecten aan.
- Draag kleding die goed sluit. Insecten kunnen dan niet in je mouwen of broekspijpen kruipen.
- Plaats een klamboe bij je bed. Hiermee houd je muggen op afstand.
- Ga niet bij een lichtbron zitten in het donker. Licht trekt insecten aan.
- Verjaar een insect niet door er naar te slaan. Hierdoor voelt hij zich bedreigd en gaat zich verdedigen.
- Brand wierook of een citronellakaars. Met de geur die vrijkomt, houd je insecten op afstand.
- Smeer je huid in met insectenwerende zalf, zoals middelen met DEET (diëthyltoluamide). De concentratie DEET die de zalf moet bevatten, is afhankelijk van het land waar je op vakantie gaat. Voor een tropisch land is het advies om een insectenwerend middel met 30 tot 50 procent DEET te gebruiken. Of kies voor een natuurlijk product dat uit een mengsel van etherische oliën bestaat.
Een mooi overzichtelijk artikel. Mijn complimenten. Ter aanvulling: Dat een insect die geen bloed drinkt alleen bijt als het zich bedreigd voelt blijkt niet juist te zijn. Ik ben eergisteren (6-8-2018) in mijn hand gebeten door een harig rupsje van zo’n cm lang terwijl ik achter de computer zat en het niets van me had te vrezen. Het wondje is inmiddels opengegaan en er komt veel wondvocht uit. Opmerkelijk dat zo’n beestje zoiets doet. Helaas heb ik het impulsief weggepiekt en was daarna niet meer te vinden. Vind het ook zeer opmerkelijk dat het zo’n klein rupsje was want processierupsen zijn begin augustus toch veel groter lijkt mij.