Problemen op school

Problemen op school die zich tijdens de tienerjaren kunnen voordoen zijn onder andere schoolfobie, spijbelen, slechte schoolprestaties, leerstoornissen en, zo nu en dan, de gevolgen van chronische ziekte. Schoolproblemen kunnen ook voortvloeien uit opstandigheid, bizar gedrag, druggebruik, seksueel misbruik (zie het bovenstaande), depressiviteit, fobieën, of alcoholgebruik.

Een schoolfobie is een irrationele, aanhoudende angst om naar school te gaan. In feite is het kind niet zo zeer bang voor school als wel bang om zijn ouderlijk huis te verlaten. Deze omstandigheid doet zich meestal voor wanneer een scholier voor het eerst naar school gaat. Het komt minder vaak voor bij de aanvang van een vorm van middelbaar onderwijs of de overgang naar een onbekende school. Schoolfobie kan behandeld worden.

Spijbelen houdt onder andere in dat een kind niet naar school gaat. In tegenstelling tot een tiener met schoolfobie is een spijbelaar niet bang voor school, maar wil hij er gewoon niet naar toe en heeft hij geen angst om het ouderlijk huis te verlaten. Een kind kan met spijbelen beginnen door zo nu en dan een les over te slaan en dit vervolgens te laten oplopen tot langdurige perioden van afwezigheid. Het spijbelen kan voortvloeien uit conflicten binnen het gezin, ouderlijke verwachtingen die of te hoog of niet hoog genoeg gespannen zijn en aandrang van leeftijdgenoten om van school weg te blijven. Spijbelaars zijn vaak opstandige tieners die niet alleen op school problemen hebben, maar ook thuis en elders.

Soms kan spijbelen worden teruggedrongen met een educatief plan dat de nadruk legt op behandeling van het gedrag en waarin het gezin, de school en het personeel van de schoolgeneeskundige dienst zijn betrokken. Individuele therapie en gezinstherapie kunnen hierbij ook helpen. Als de tiener nog steeds niet regelmatig naar school wil gaan, is het mogelijk een alternatieve vorm van onderwijs uit te werken. Voorbeelden hiervan zijn speciale programma’s, zoals een combinatie van werken en studeren.

Er bestaat een verband tussen spijbelen en slechte schoolprestaties. Het is voor uw kind moeilijk om te weten wat er in de klas gebeurt, als hij er zelden komt. Sommige scholen hanteren als beleid dat ze studenten die langer dan een bepaalde tijd zonder reden afwezig geweest zijn, automatisch van school sturen. Er bestaat mogelijk ook een relatie tussen slechte schoolprestaties bij adolescenten en een aantal andere problemen. De vooruitzichten op werkgelegenheid zijn somber voor degenen die van de middelbare school zijn gestuurd; vandaar dat het zo belangrijk is te voorkomen dat kinderen slechte schoolprestaties leveren.

Slechte schoolprestaties kunnen veroorzaakt worden door gedragsproblemen of problemen met leeftijdgenoten en niet alleen door een onvermogen om op school te presteren. Soms begint een adolescent zich bijvoorbeeld van het gezin los te maken maar slaagt er niet in een groep van leeftijdgenoten te vinden die hem opvangt. Het sociale vacuüm dat hieruit voortvloeit, leidt dan tot problemen op school. Bovendien kunnen slechte prestaties voortkomen uit problemen met een te veeleisende leraar, ouder, of een te zware studierichting.

Een andere oorzaak kan zijn dat de student niet voldoende uit de verf kan komen. Dit hoeft niet te komen door een gebrek aan intelligentie of inzet. Leerstoornissen en concentratieproblemen kunnen er de oorzaak van zijn dat tieners onder de maat presteren op school, ongeacht hun intelligentie. Problemen met het gehoor en het gezichtsvermogen die niet ontdekt worden, kunnen ook het leerproces op school in de weg staan.

Als uw tiener al vanaf zijn jeugd een chronische ziekte heeft, zoals astma of taai-slijmziekte (cystische fibrose), dan zal hij vaak tijdens acute episoden van de ziekte de school hebben moeten verzuimen. Al te vaak vormen deze perioden van afwezigheid de basis van slechte schoolprestaties. Misschien heeft uw kind extra aanmoediging en steun nodig om hem in staat te stellen het gemiste schoolwerk in te halen. Als ouders moet u het vooral niet goed vinden dat uw kind vaak van school wegblijft vanwege onbelangrijke lichamelijke klachten. Overleg regelmatig met de arts, de leraren en de schoolverpleegkundige van uw kind. Gezamenlijk kunt u ertoe bijdragen dat uw kind goed blijft presteren op de middelbare school.