Glucose

Glucose is een natuurlijke vorm van suiker en behoort tot de koolhydraten. Glucose is belangrijk voor je lichaam. Zonder dit stofje kan je lichaam niet functioneren. Wat is glucose? Waar zit het in? En wat gebeurt er als je te weinig of juist te veel glucose binnen krijgt?

Glucose staat ook wel bekend als druivensuiker. In de voedingsmiddelenindustrie wordt het meestal dextrose genoemd.

Wat is glucose?

Glucose behoort tot de koolhydraten. Er bestaan verschillende koolhydraten. Deze bestaan uit één suikermolecuul (monosachariden), twee suikermoleculen (disacharide) of meerdere suikermoleculen (polysacharide). Glucose bestaat uit slechts één suikermolecuul en is een monosacharide.

Meestal krijg je glucose niet direct via je voeding binnen. De koolhydraat ontstaat wanneer je lichaam disacharide of zetmeel verteert. Wel kun je glucose zelf eten, voorbeelden daarvan zijn druivensuiker of dextrose.

Pure glucose

Als je pure glucose eet, zoals druivensuiker, heeft je lichaam het makkelijk. De glucose wordt dan direct opgenomen in je bloed. Om deze reden wordt druivensuiker dan ook gezien als een snelle stimulans voor de zenuwen. De suiker komt razendsnel in de bloedbaan terecht en wordt vervolgens naar de hersenen vervoerd. Huishoudsuiker wordt ook zo snel door het lichaam verwerkt.

Wat doet glucose?

De glucose wordt door je darmwand opgenomen en aan je bloed doorgegeven. De glucose wordt dan bloedsuiker of bloedglucose genoemd. Vervolgens wordt de bloedglucose via je bloed naar je spieren en je organen vervoerd.

Je lichaam heeft insuline nodig om de glucose om te zetten in energie. Hierdoor kan je lichaam functioneren. Alle organen in je lichaam hebben glucose nodig om te kunnen werken. Het is dan ook een brandstof. Zonder glucose kan je niet overleven.

Wat gebeurt er bij een overschot aan glucose?

De meeste mensen eten meer suiker dan het lichaam nodig heeft. Een deel van dit overschot wordt opgeslagen in de spieren en lever. Het heet dan geen glucose meer, maar glycogeen. Deze voorraad komt van pas als je snel meer energie nodig hebt, bijvoorbeeld tijdens het sporten. De rest van het glycogeen wordt omgezet in vet.

Glycogeenstapelingsziekte

Bij sommige mensen kan het lichaam de stof glycogeen niet goed produceren of juist afbreken. Er is dan sprake van een glycogeenstapelingsziekte. De oorzaak hiervan is een verandering in het DNA. Als het lichaam glycogeen niet goed kan omzetten, hoopt het zich op in organen zoals de lever, spieren en het hart. Dit leidt weer tot tal van gezondheidsproblemen.

Wat gebeurt er bij een tekort aan glucose?

Bij een tekort aan glucose haalt het lichaam glucose uit aminozuren (eiwitten) of uit glycerol (vetten). Dit proces vindt vooral in de lever plaats. Hierbij zijn de stresshormonen cortisol en adrenaline en het groeihormoon betrokken.

Glucagon

Als je bloedsuikergehalte onder een grens komt dan maakt je alvleesklier glucagon aan. Dit is net zoals insuline een hormoon. Insuline en glucagon zorgen ervoor dat je bloedsuikergehalte op peil blijft. Insuline regelt dat je lichaam glucose uit het bloed haalt. Glucagon regelt dat er opgeslagen suikers uit je lever vrijkomen. Dankzij dit hormoon stijgt je bloedsuikergehalte dus weer.

Waar zit glucose in?

Glucose zit in alle producten. Zo zit het in koolhydraatarme producten met zetmeel en vezels. Voorbeelden van producten met zetmeel zijn brood, pasta, rijst, aardappelen, ontbijtgranen en havermout. Voorbeelden van vezelrijke producten zijn peulvruchten, fruit, groenten, volkorenproducten, havermout en quinoa. Koolhydraatarme producten bevatten onbewerkte koolhydraten. Je lichaam doet er langer over om de koolhydraten om te zetten tot glucose, waardoor je dus langer verzadigd bent. Dit betekent dat je minder snel (lekkere) trek hebt.

Koolhydraatrijke producten

Glucose zit ook in ongezondere, koolhydraatrijke producten, zoals pizza, taart, chips, koekjes, toetjes, ijs en heel veel andere tussendoortjes. De meeste snacks, tussendoortjes en kant-en-klare voedingsmiddelen bevatten geraffineerde koolhydraten. Dit betekent dat de producten geen vezels bevatten, waardoor de glucose sneller in je bloedbaan terechtkomt. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel pijlsnel en spuit de alvleesklier een hoge hoeveelheid insuline in de bloedbaan, zodat de glucose naar de lichaamscellen kan worden vervoerd.

Geraffineerde producten bevatten een hoge hoeveelheid glucose en hebben geen voedingswaarde. Het te veel aan glucose wordt als glycogeen opgeslagen en uiteindelijk omgezet tot vet.

Hoeveel glucose heb je dagelijks nodig?

Ieder mens heeft weer een andere energiebehoefte. Als je veel beweegt, heb je meer energie nodig dan iemand die weinig beweegt. Bovendien heeft iedereen een glucosetolerantie. Dit is de mate waarin je lichaam glucose uit het bloed kan verwerken. Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je dagelijks voldoende koolhydraten en dus glucose binnen.

Als je een gezonde glucosetolerantie hebt, is de bloedsuiker binnen twee uur na een maaltijd weer op peil. Sommige mensen hebben een verminderde glucosetolerantie. Alles werkt dan net iets trager. De bloedsuiker is dan veel te hoog, maar wordt snel gecorrigeerd door het lichaam.

Diabetes type 2

Het kan ook dat iemands lichaam minder gevoelig is voor insuline. Dit heet een insulineresistentie. Dit leidt er weer toe dat de bloedsuiker (bloedglucose) te hoog is.Uiteindelijk kan dit weer overgaan in diabetes type 2.