Elefantiasis

Elefantiasis is een verzamelbegrip voor ziekten die op stoornissen van de lymf afvoer gebaseerd zijn. Afgeleid van ‘elephas’, het Latijnse woord voor olifant, wordt deze aandoening ook wel olifantsziekte genoemd. Dat geeft al aan hoe het ziektebeeld eruitziet. Deze patiënten hebben inderdaad een olifantachtig uiterlijk. Vooral armen en benen zijn door elefantiasis aangedaan. Gedeeltelijk ontstaat er een enorme, week aanvoelende zwelling, waar men eerst nog een putje in kan drukken. In de loop der jaren zal de zwelling echter verharden. In dat stadium is de ziekte niet meer te herstellen.

Wat zijn de oorzaken van elefantiasis?

Bij één op de vijf elefan tiasispatiënten betreft het een ziekte; er is een aangeboren zwakte van de lymfvaten. Bij gezonde mensen vormen de lymfvaten een drainagesysteem waarmee het lichaamsvocht dat uit de bloedvaten getreden is, weer naar het hart terug getransporteerd wordt. Maar als de lymfvaten defect en nauwelijks meer doorlatend zijn, kunnen stuwingen van lichaamsvocht en zwellingen van het betreffende lichaamsdeel ontstaan.

De aangeboren vorm van elefantiasis hoeft niet direct bij de geboorte al zichtbaar te zijn. Het kan zelfs pas na het 35e jaar tot uiting komen. In de meeste gevallen van elefantiasis is een andere ziekte verantwoordelijk voor afsluiting van de lymfvaten. Meestal gaat het daarbij om hardnekkige en langdurige infectieziekten zoals wondroos (erysipelas), herpes simplex aan de lippen, lepra of de zogenaamde filariasis, een tropenziekte. In sommige gevallen is een kankergezwel voor de vernietiging van de lymfvaten verantwoordelijk. Maar de lymfvaten kunnen ook door operaties beschadigd worden.

Elefantiasis

Hoe wordt elefantiasis behandeld?

Voordat men probeert de ontsierende zwellingen te bestrijden, moet eerst de onderliggende ziekte, die meestal al maanden tot j aren bestaat, de juiste behandeling krijgen. Bij zwellingen aan armen en benen kunnen speciaal op maat gemaakte steunkousen helpen. Verder hebben lymfdrai nages (een speciale massa getechniek) en bepaalde medicijnen een slinkende werking. De laatste jaren zijn ook steeds vaker micro chirurgische transplantaties van lymfvaten met succes verricht.

Wat kan men er zelf aan doen?

Steunkousen zijn alleen werkzaam als ze ook regelmatig gedragen worden. Vaak laat men de kousen uit kosmetische overwegingen liggen. Helaas is dat kortzichtig gedacht. Laat u zich over onopvallend gebruik van steunkousen adviseren. Als de zwellingen niet tijdig behandeld worden, kunnen verhardingen ontstaan die niet meer te behandelen zijn. Bij elefantiasis moet men zo vaak mogelijk de benen hoogleggen.

Wanneer moet men de huisarts raadplegen?

De genoemde infecties moeten in ieder geval behandeld worden en genezen. Als er daarna toch nog zwellingen aan armen en benen optreden of aan andere lichaamsdelen, moet men zich beslist nog eens laten onderzoeken.

Wat doet de dokter?

Aangezien elefantiasis door vele verschillende ziekten veroorzaakt kan worden, zal de arts eerst naar de voorgeschiedenis vragen en een grondig lichamelijk onderzoek doen, voordat hij de volledige diagnose kan stellen. Daarmee heeft de arts meestal genoeg aanwijzingen, om verder onderzoek aan te kunnen vragen en gericht te kunnen behandelen.

Ziekteverloop

Als men de onderliggende ziekte op tijd kan behandelen, is de kans groot dat de elefantiasis weer verdwijnt. Als de zwellingen blijven bestaan of als de oorzaak niet uitgeschakeld kan worden, moet men misschien levenslang in behandeling blijven. Elefantiasis is weliswaar onaangenaam, maar over het algemeen niet levensbedreigend.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips