Wat is een burn-out?

Bij een burn-out ben je helemaal opgebrand en kun je niet meer. Je voelt je lichamelijk en geestelijk uitgeput. Je kunt niet meer functioneren en het is moeilijk of onmogelijk om te werken. Niet alleen in je werk, maar ook privé vind je het lastig om alle ballen de lucht in te houden. Je wilt alles graag goed doen, maar het lukt je gewoonweg niet.

Langdurige stressklachten kunnen leiden tot een burn-out. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het TNO is gebleken dat zo’n 1 miljoen Nederlanders kampen met een burn-out of burn-out klachten.

Wat is de oorzaak van een burn-out?

Vaak wordt een burn-out aan werk gelinkt, maar dit is niet altijd de oorzaak. Een burn-out ontstaat vaak als gevolg van stress en langdurige, emotionele overbelasting. Een burn-out kan dus verschillende oorzaken hebben.

Wat zijn de symptomen van een burn-out?

Een burn-out kun je herkennen aan de volgende specifieke symptomen:

• Slecht slapen
• Vergeetachtig
• Geen plezier meer hebben in je werk
• Te lang en te vaak over je werk piekeren
• Niet meer genieten van dingen
• Meer of minder behoefte aan seks, verandering in libido
• Hoofdpijn
• Nekpijn
• Emotionele buien, zoals huilbuien
• Veranderende eetlust, meer of minder eetlust
• Lagere weerstand
• Niet meer helder kunnen nadenken
• Vermoeidheid
• Maag- en darmklachten

Neurotische klachten

In de latere fase van een burn-out kunnen de volgende neurotische klachten optreden:

• Schuldgevoelens
• Depressies
• Angsten
• Obsessies

Kan iedereen een burn-out krijgen?

Ieder mens kan een burn-out krijgen. Wel lopen mensen die de lat erg hoog leggen of zeer perfectionistisch zijn meer risico. Ook komt een burn-out in sommige beroepsgroepen vaker voor, zoals in de zorg, de zakelijke dienstverlening en het onderwijs. Daarnaast is er ook een verband tussen de opleiding die je hebt gevolgd en de werkdruk. Mensen die hoger zijn opgeleid, ervaren vaker werkstress. Er zijn meer vrouwen dan mannen met een burn-out.

Hoe stelt de arts de diagnose?

Op basis van je medische geschiedenis en je klachten maakt de arts een inschatting of je overspannen bent, een burn-out hebt of dat er iets anders aan de hand is. Meestal is lichamelijk onderzoek niet nodig, tenzij de arts het vermoeden heeft dat je een aandoening hebt.

Richtlijn overspannenheid

De huisartsen en bedrijfsartsen houden zich aan een richtlijn om de diagnose
burn-out te stellen. Volgens deze richtlijn ben je overspannen als je aan de volgende 4 criteria voldoet:

• 1. Je hebt minstens 3 van de burn-out symptomen, zoals vermoeidheid, slecht slapen, emotioneel labiel, vergeetachtigheid en piekeren.
• 2. Je voelt je machteloos en je hebt het gevoel dat je je controle verliest. Je kan het niet meer aan.
• 3. Je klachten worden niet alleen veroorzaakt door een psychische aandoening, zoals een depressie.

Richtlijn burn-out

Volgens de richtlijn heb je een burn-out als je aan de volgende 3 criteria voldoet:

• 1. Je bent volgens de arts overspannen.
• 2. Je kampt langer dan een half jaar met klachten.
• 3. Je voelt je continu vermoeid en uitgeput.

Hoe wordt een burn-out behandeld?

Om van een burn-out te herstellen, is veel rust nodig. Herstellen van een burn-out kan enkele maanden duren, maar soms ook 1 tot 2 jaar. Een burn-out verdwijnt in ieder geval niet direct door de stressfactoren weg te nemen. Door de jarenlange stress is je energieniveau flink gedaald en het kan maanden duren om dat te herstellen. Er zijn verschillende behandelingen om een burn-out aan te pakken, zoals:

• Oplossingsgerichte therapie of specialistische coaching: de behandelaar gaat na hoe de burn-out is ontstaan. Vervolgens worden risicofactoren aangepakt.
• Cognitieve gedragstherapie: hierbij onderzoekt de behandelaar op welke manier je denkt en wat dat voor invloed heeft op je gevoel. Vervolgens leer om bepaalde denkpatronen om te zetten. Je leert vaardigheden die jou helpen om minder stress te ervaren.
• Mindfulness therapie: tijdens deze behandeling leer je om meer in contact te zijn met je lichaam en je geest. Je leert om je aandacht op het ‘hier en nu’ te richten, waardoor je je bewuster wordt van je lichaam en minder snel over je grenzen gaat.

Wat kun je zelf doen bij een burn-out>

Bij een burn-out is het heel belangrijk dat je je aan een vast dagritme houdt. Een geregeld leven geeft je meer rust en ontspanning. Ga niet meteen werken als je energie weer een beetje op peil is. Doe dit pas als je leven weer goed georganiseerd is en je geen chaos ervaart. Sporten is ook een goed hulpmiddel om er bovenop te komen.