Prednison

Prednison of prednisolon is een ontstekingsremmer op basis van het bijnierschorshormoon (corticosteroïd). Het is een effectief en snel werkend geneesmiddel met een ontstekingsremmende werking. Prednison staat vooral bekend om de vele en ernstige bijwerkingen. Vaak treden de ernstigere bijwerkingen alleen op bij langdurig gebruik. Bij een korte kuur (stootkuur) is hier meestal geen sprake van.

Wat doet prednison?

Prednison remt ontstekingen af. Dit geneesmiddel wordt gebruikt bij ziekten of reacties waarbij het immuunsysteem overactief is. Het bijnierschorshormoon zorgt ervoor dat de cellen van het immuunsysteem worden afgeremd, waardoor een ontsteking wordt verminderd of een overgevoeligheidsreactie afneemt.

Waar wordt prednison voor gebruikt?

Prednison wordt door artsen voorgeschreven bij:

• Astma, COPD en sarcoïdose (luchtwegontstekingen)
• Reuma en reumatische aandoeningen
• Darmziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
• Bepaalde oogontstekingen
• Het syndroom van Sjögren
• Lupus erythematodes (LE)
• Bepaalde bloedziekten
• Bellverlamming
• Ernstige huidaandoeningen
• Netelroos
• Nierziektes
• Jicht
• Clusterhoofdpijn
• Nierziekten
• Ernstige allergieën
• Bijnierziekten, zoals de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom
• Orgaantransplantaties
• verschillende vormen van kanker

Bijnierziekten

Iemand met een bijnierziekte maakt zelf te weinig van het lichaamseigen bijnierschorshormoon aan. Met prednison wordt het tekort aangevuld. Het medicijn wordt dan gebruikt als substitutietherapie.

Orgaantransplantaties en vormen van kanker

Ook wordt prednison gebruikt om een afweerreactie tegen te gaan na een orgaantransplantatie of als onderdeel van een behandeling bij kanker. Dit geneesmiddel zorgt ervoor dat de groei van tumoren wordt geremd en dat patiënten zich weer wat beter voelen.

Wat is een stootkuur prednison?

Een stootkuur is een korte behandeling van een aantal dagen tot maximaal twee weken met een hoeveelheid van 20 mg tot 80 mg prednison per dag. Vaak wordt deze behandeling toegepast bij een ontstekingsziekte of luchtwegaandoening, zoals reuma, astma of de ziekte van Crohn. In veel gevallen schrijven artsen een stootkuur voor.

Langdurige prednison behandeling

Een langdurige behandeling duurt een aantal maanden of langer. Er wordt dan een lagere hoeveelheid toegepast van 5 tot 20 mg per dag.

Wat zijn de bijwerkingen van prednison?

Naast het gewenste effect kan prednison bijwerkingen geven. De kans of je bijwerkingen krijgt hangt af van je gevoeligheid, de hoeveelheid en de duur van de behandeling.

• Als je een bijnieraandoening hebt, is de kans op bijwerkingen erg klein.
• Bij een stootkuur zijn de bijwerkingen lastig, maar niet gevaarlijk
• Bij langdurig gebruik raakt je lichaam gewend aan het medicijn en verdwijnen de vervelende bijwerkingen na een aantal maanden.

Bijwerkingen vanaf het begin

Hieronder een opsomming van de mogelijke bijwerkingen die je direct vanaf het begin kunt krijgen. Deze bijwerkingen kunnen dus optreden bij een stootkuur:

• Maag- of darmklachten, zoals diarree, misselijkheid, maagpijn, opkomend maagzuur, verstopping of een opgezette buik
• Minder spierkracht en spierkrampen
• Blauwe plekken
• Sneller kans op infecties
• Stemmingswisselingen
• Onrustig gevoel
• Slaapproblemen
• Hoofdpijn en duizeligheid
• Lagere weerstand
• Diabetesverschijnselen
• Vochtophoping, oftewel oedeem
• Hartritmestoornissen: neem direct contact op met je arts als je dit merkt.
• De hik
• Hogere bloeddruk

Bijwerkingen bij langer gebruik

Als je meer dan een maand prednison gebruikt of meerdere stootkuren per jaar nodig hebt, is de kans op onderstaande bijwerkingen groter. De meeste bijwerkingen treden pas na een aantal maanden op bij gebruik van een dosis die hoger is dan 7,5 mg per dag. Als je dagelijks minder dan 7,5 mg gebruikt, is de kans op deze bijwerkingen erg klein.

• Voller gezicht: vollemaansgezicht
• Gewichtstoename en een andere vetverdeling
• Dunnere huid
• Menstruatiestoornissen en verminderde vruchtbaarheid
• Botontkalking
• Te hoog cholesterol
• Kaliumtekort
• Verhoogde oogboldruk (glaucoom)
• Staar: een vertroebeling van de ooglens
• Diabetes
• Huidklachten, zoals donkere of lichte plekken op de huid en meer gezichtsbeharing
• Verhoogde bloeddruk
• Verminderde werking van de bijnierschors: dit komt vooral bij kinderen voor.
• Groeivertraging bij kinderen

Hoe gebruik je prednison?

Meestal krijg je prednison in tabletvorm of capsules. Je kunt een tablet innemen met een glas water. Als je last krijgt van je maag is het een advies om het medicijn in te nemen met wat voedsel. Het is verstandig om dit medicijn ’s ochtends bij het ontbijt in te nemen. Hiermee boots je een natuurlijke situatie na, omdat je lichaam in de ochtend het meeste cortisol aanmaakt. Ook heb je dan minder kans op bijwerkingen.

Mag je zomaar stoppen met prednison?

Als je het medicijn enkele dag of 1 tot 2 weken hebt gebruikt als stootkuur dan kun er in een keer mee stoppen. Dit leidt niet tot ontwenningsverschijnselen.

Als je prednison een aantal maanden of jaren achter elkaar hebt gebruikt, kun je er niet in een keer mee stoppen. Bouw het medicijn af in overleg met je arts. Als je plotseling stopt met dit medicijn is de kans groot dat je last krijgt van hevige bijwerkingen, zoals spierpijn, trillen, hoofdpijn, hartkloppingen, diarree, duizeligheid, zwakte, misselijkheid en een akelig, lamlendig gevoel. Deze bijwerkingen treden op omdat de eigen bijnierschors tijdens het medicijngebruik minder hormonen produceerde. Als je ineens stopt met prednison kan de bijnierschors de productie van eigen hormonen niet ineens oppakken. Vaak duurt het een aantal weken tot maanden voordat de bijnierschors weer zelf voldoende hormonen produceert.

Mag je autorijden, alcohol drinken of alles eten en drinken als je prednison gebruikt?

Als je prednison gebruikt mag je gewoon autorijden en alles eten en drinken. Ook kan je alcohol drinken. Er is geen sprake van een vervelende wisselwerking tussen alcohol en prednison. Toch is het een advies om eerst met je arts te overleggen of je alcohol mag drinken. Het kan namelijk dat dit een vervelend effect heeft op je ziekteverschijnselen.