Communicatie

Een woordenboek geeft het volgende antwoord op de vraag wat communicatie is: ‘Uitwisseling van informatie en alle processen van overdracht van nieuws of informatie.’ Met communicatie wordt de omgang van mensen met elkaar bedoeld. Het begrip is afgeleid van het Latijnse woord communis (gemeenschappelijk). Met feedback (terugkoppeling, terugwerking) bedoelt men iedere soort van reactie op ontvangen informatie. Zo’n reactie kan een verbale respons inhouden (antwoord, vraag, bevestiging), emotioneel van aard zijn (gevoelsreactie) of lichamelijk tot uitdrukking gebracht worden. Communicatie is een van de grootste en belangrijkste gebieden van onderzoek van de moderne psychologie.

Verbale en nonverbale communicatie

Ons belangrijkste communicatiemiddel is de taal. Dat geldt voor het mondelinge en schriftelijke taalgebruik. Een voorwaarde is dat de personen die erbij betrokken zijn dezelfde taal beheersen, dat wil zeggen over de noodzakelijke taalkennis beschikken. Communicatie door middel van mondeling taalgebruik noemen de psychologen verbale communicatie. Daar tegenover staat de nonverbale communicatie, waarbij door handelingen en lichaamstaal ‘gesproken’ wordt. Een typische handeling is met het hoofd ja knikken of nee schudden. Tot de lichaamstaal behoren mimiek, blik en houding, dus de onbewuste non-verbale uitingen. Hoe langer mensen elkaar kennen, des te beter is ook hun nonverbale communicatie met elkaar.

communicatie

De communicatiemiddelen

De communicatiepsychologie onderscheidt verschillende communicatiemiddelen. Enkele belangrijke communicatiemiddelen zijn:

* De taal in engere zin, de gesproken taal, speelt de hoofdrol in de omgang van mensen onderling. De gesproken taal is ook een absolute voorwaarde voor het functioneren van communicatiesystemen zoals radio en telefoon.

* Schrift en tekens hebben zich ontwikkeld uit afbeeldingen. Ook tegenwoordig is het nog zo, dat een tekening of een foto ons vaak meer zegt dan woorden.

* Symbolische afbeeldingen, zogenaamde pictogrammen, worden tegenwoordig veel gebruikt om belangrijke aanduidingen te geven. Hierbij wordt de taalbarrière omzeild. Veel van deze tekens zijn internationaal hetzelfde en hebben overal dezelfde betekenis.

* De geschreven taal bestaat uit een bijzondere vorm van tekens. Denk bijvoorbeeld aan het alfabet en het muziekschrift. Zonder geschreven taal zouden er geen pers, noch boeken, brieven, aanwijzingsbordjes enzovoort zijn.

* Met het begrip uitdrukking bedoelt men de uitingen van de nonverbale communicatie. Klassieke voorbeelden hiervan zijn het lachen en het huilen. De communicatiemiddelen moet men niet met de communicatiewegen verwisselen. Met dit laatstgenoemde begrip bedoelt men letterlijk de weg waarlangs een boodschap wordt overgebracht bijvoorbeeld via de mond en de telefoon naar het oor.

Mensen en media
Massacommunicatie is een van de gebieden waarmee communicatiepsychologie zich bezighoudt. Het gaat daarbij om de communicatie die zich richt tot de massa, zoals via radio en televisie. Hier is de communicatie zeer eenzijdig; er zijn alleen ‘zenders en ontvangers’. Bijna altijd is er in deze vorm van communicatie sprake van een actieve en een passieve partner. Bij hoge uitzondering verandert deze situatie, zoals luisteraars die in een live-uitzending een telefoonquiz doen.

Men noemt dan ook krant lezen, televisie kijken, radio luisteren enzovoort passieve communicatie. Daarentegen is actieve communicatie een gebeuren waarbij de ‘zender’ en de ‘ontvanger’ constant de rollen wisselen, zoals bij een discussie, een ruzie of een spel.

TIP

Communicatie met de medemens is geen ‘eenrichtingsverkeer’. Ook nu nog geldt wat Baron von Knigge ongeveer 200 jaar geleden schreef: ‘Interesseer je voor anderen, als je wilt, dat anderen zich voor jou interesseren’.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Goede tekst, bedankt voor deze informatie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips