Psycholoog

Veel psychologen werken in dienstverband bij een instelling. De meeste psychologen in ons land zijn aangesloten bij het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), de beroeps- en belangenvereniging voor psychologen. Het NIP heeft een beroepscode opgesteld: de ‘Beroepscode voor Psychologen’, met onder meer regels op het gebied van zorgvuldige en deskundige beroepsuitoefening, het beroepsgeheim, privacy, inzagerecht, verbod op seksuele of agressieve benadering. Leden van het NIP moeten zich houden aan de normen die deze code stelt.

Voor arbeids- en organisatiepsychologen zijn de bepalingen van de Beroepscode voor Psychologen nader uitgewerkt in specifieke gedragsregels. Deze psychologen houden zich bezig met onder andere selectie en plaatsing van personeel, functiewaardering en ontwikkeling van managementprogramma’s. Zij werken vaak in opdracht en hun cliënten komen meestal niet uit eigen beweging, maar worden gestuurd door hun (toekomstige) werkgever.

De titel ‘psycholoog’ is niet beschermd, met uitzondering van de gezondheidszorgpsycholoog die onder de Wet BIG valt. Wel kent het NIP onder voorwaarden aan haar leden de titel ‘Psycholoog NIP’ toe, als herkenbaar dienstmerk voor vakbekwame psychologen. Zo moeten zij de benodigde universitaire opleiding succesvol hebben afgerond, driekwart jaar of meer werkervaring hebben en zich binden aan de Beroepscode van het NIP.

Nuttig om te weten is dat u recht op inzage heeft in het rapport dat een psycholoog over u maakt, en dat u daarbij een ‘blokkaderecht’ heeft. Dat laatste houdt in dat u, als u het met de inhoud niet eens bent, de rapportage kunt blokkeren. Alleen rapporten die in opdracht van de rechter worden opgesteld, kunnen niet worden geblokkeerd.

Psychotherapeuten zijn psychologen of artsen die na hun psychologie- of medicijnstudie een speciale opleiding hebben gevolgd die hen bevoegd maakt tot het geven van psychotherapieën. Waarschijnlijk per 1 april 1998 vallen zij onder de Wet BIG en is de titel ‘psychotherapeut’ wettelijk beschermd. Dat betekent dat zij zich ook aan het wettelijk tuchtrecht moeten houden. Psychiaters hebben een aparte opleiding gevolgd; zij zijn medisch specialisten en worden hier daarom verder niet genoemd.

Psychotherapeuten kunnen lid zijn van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) of de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP). Een psychotherapeut die ook psycholoog is, kan lid van beide zijn. De NVP is een beroepsorganisatie die zich ten doel stelt de kwaliteit van de opleiding in en beoefening van de psychotherapie en speciale vormen daarvan, te bevorderen. Voor deze groep geldt de ‘Beroepscode voor Psychotherapeuten’. Deze code omvat vier algemene beginselen: respect voor de persoon van de cliënt, zorgvuldigheid en deskundigheid, vrijwilligheid van deelname aan de behandeling en exclusiviteit (de therapeut mag gedurende de behandeling geen andere relatie dan een behandelingsrelatie met u hebben). Daarnaast bestaat de Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychotherapeuten (NVVP).