Kortdurende reactieve psychose

Klachten en verschijnselen

– Denkstoornissen of waandenkbeelden – kunnen uit alles bestaan: van het denken dat een overleden grootmoeder in leven is tot de overtuiging dat al het eten in restaurants vergiftigd is – die de patiënt niet op wil geven, zelfs als hem hiervoor goede redenen gegeven worden.
– Stoornissen in de waarneming (vooral hallucinaties).
– Stoornissen in de taal (conversatie die geen betekenis heeft, afdwaalt of extreem letterlijk is).
– Stoornissen in het gevoel (de emotie die de patiënt lijkt uit te drukken is of niet in overeenstemming met wat hij denkt of wisselt veel sneller dan normaal).

De symptomen duren tenminste enige uren, maar niet langer dan een maand.

Wanneer iemand plotseling psychotische symptomen vertoont gedurende tenminste enige uren, maar niet langer dan een maand, en tenslotte terugkeert naar zijn vroegere niveau van denken en handelen, is de diagnose een korte reactieve psychose.

De symptomen verschijnen vaak na een gebeurtenis die een hevige stress veroorzaakt heeft, zoals het verlies van een naaste of oorlogsgeweld. De patiënt gaat door een zeer emotionerende periode en ondervindt snel wisselende emoties of een hevige verwarring. Hij kan zich daarvan bewust zijn of de verschijnselen kunnen zeer duidelijk blijken uit zijn praten.

Het gedrag en de kleding van de persoon kunnen vreemd zijn en hij neemt soms vreemde houdingen aan. Hij kan vaak schreeuwen, maar hij kan ook verstomd zijn. De spraak kan vreemd zijn en soms bestaan uit het steeds herhalen van zinnen die niets betekenen. Er kunnen voorbijgaande waandenkbeelden of hallucinaties optreden en de patiënt is gedesoriënteerd en heeft moeite zich dingen te herinneren.

De stoornis treedt meestal op in de adolescentie of bij jonge volwassenen. Vaak gaan de symptomen binnen enkele dagen voorbij. Soms lijdt de patiënt later aan een gebrek aan zelfrespect of is hij enige tijd licht depressief.

Behandeling

Geneesmiddelen
Bij de behandeling wordt gebruik gemaakt van antipsychotische middelen die vaak worden aangeduid als major tranquillizers, zoals chloorpromazine of haloperidol. Ze maken iemand niet daadwerkelijk rustig, maar verminderen of onderdrukken psychotische symptomen en psychotisch gedrag.

Deze antipsychotische geneesmiddelen werken door de chemische receptoren in de hersenen te blokkeren. Deze receptoren vormen onder normale omstandigheden verbindingen met dopamine, een chemische boodschapper in het zenuwstelsel. Hoewel antipsychotische geneesmiddelen zeer werkzaam zijn, veroorzaken ze ook een hele serie bijwerkingen: droge mond, overgevoeligheid van de huid voor zonlicht, verstopping, verlies van controle over de blaas, onscherp zien, orthostatische hypotensie (duizelig gevoel door daling van de bloeddruk als snel wordt opgestaan) of een tremor (beven van handen).

Andere behandelingen
Psychotherapie kan helpen om steun te geven en de patiënt te helpen het emotionele trauma te verwerken dat de psychose heeft veroorzaakt.