Elektrische schok

Iemand krijgt een elektrische schok als hij of zij in contact komt met elektrische stroom die door het lichaam gaat. Meestal veroorzaakt een elektrische schok letsels. Soms kan het zelfs leiden tot de dood. Wat zijn de oorzaken en symptomen van een elektrische schok? En wat kun je doen als iemand een elektrische schok krijgt?

Een elektrische schok wordt ook wel een elektrocutie genoemd.

Wat zijn de oorzaken van een elektrische schok?

Als je in contact komt met een elektrische energiebron dan kan je een elektrische schok krijgen. Voorbeelden van elektrische energiebronnen zijn onder meer:

• Elektrische apparaten
• Elektrische circuits
• Elektrische bogen van alle hoogspanningslijnen
• Bliksem, dit is een natuurlijke vorm van een elektrische schok
• Elektrische draden

Als een lichaamsdeel in contact komt met een elektrische geleider treedt elektrocutie op. Wanneer je handen nat zijn, verhoog je het risico op een elektrocutie. Water is namelijk een goede geleider.

Wat zijn de symptomen van een elektrische schok?

De symptomen van een elektrische schok zijn divers. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Brandwonden
• Hartritmestoornis
• Hartstilstand (in het ergste geval)
• Ademhalingsmoeilijkheden
• Spierproblemen, zoals spierpijn of spiertrekkingen
• Rusteloosheid of geïrriteerdheid
• Verhoogde of verlaagde bloeddruk
• Shock
• Rusteloosheid of geïrriteerdheid
• Epileptische aanval
• Beroerte (in ernstige gevallen)

Een verwonding door een huishoudelijk apparaat of een andere laagspanningsbron veroorzaakt vaak geen extreme schade.

Brandwonden

Vaak lijkt de wond aan de buitenkant klein, maar is de interne verwonding ernstiger. Een elektrische schok veroorzaakt een brandwond op de plek waar de energie in het lichaam komt en waar de stroom in de grond gaat. Hierdoor kunnen er op twee plekken op het lichaam brandwonden ontstaan. Dit kan (ernstige) inwendige schade veroorzaken door verbranding.

Hartritmestoornis en hartstilstand

Je hart wordt elektrisch aangestuurd. De schok leidt tot schade aan de aansturing. Dit kan een hartritmestoornis of een hartstilstand veroorzaken.

Ademhalingsproblemen

Een elektrische schok kan een gezwollen tong en een zwelling van de luchtwegen veroorzaken. Dit resulteert weer in ademhalingsproblemen.

Spierproblemen

Door de inwerkende stroom kunnen er spierproblemen optreden. De spieren gaan hevig samentrekken en dit leidt weer tot spierpijn met of zonder spiertrekkingen. Soms heeft dit breuken of ontwrichtingen tot gevolg.

Shock, rusteloosheid, epileptische aanvallen of een beroerte

Door de elektrocutie heb je een verhoogde of juist verlaagde bloeddruk. Vaak gaat dit gepaard met tekens van een shock. Andere kenmerken zijn rusteloosheid, geïrriteerdheid of bewustzijnsverlies. Ook kan je een epileptische aanval krijgen. Soms kan een elektrische schok leiden tot een beroerte of problemen met het gezichtsvermogen.

Permanente hersenschade

Een elektrische schok kan ook leiden tot permanente hersenschade. Dit resulteert weer in permanente aanvalsstoornissen, een depressie, persoonlijkheidsveranderingen of angst.

Welke factoren bepalen de ernst van de elektrische schok?

Sommige mensen hebben nauwelijks tot geen klachten, terwijl anderen komen te overlijden. Er zijn veel factoren die bepalen welk letsel een elektrocutie kan veroorzaken, zoals:

• De gezondheid van de patiënt
• De hoeveelheid stroom
• De duur van het contact met de elektriciteit
• Het type stroom: wisselstroom of gelijkstroom
• De manier waarop de elektriciteit door het lichaam gaat

Wat kun je doen als iemand een elektrische schok krijgt?

Als iemand in je omgeving een elektrische schok krijgt, is het heel belangrijk om snel actie te ondernemen.

• Zorg ervoor dat het slachtoffer het elektrische contact verbreekt. Hiervoor kun je een voorwerp gebruiken dat de elektrische stroom niet geleidt, zoals rubber, hout of karton. Of schakel de stroom uit door het apparaat los te koppelen of de stroomonderbreker te ontsteken.
• Verplaats het slachtoffer niet als deze in contact staat met een hoogspanningskabel.
• Een slachtoffer ligt het beste in een liggende positie. Verplaats het slachtoffer niet, omdat je hierdoor het risico op een ruggengraatletsel of nekblessure vergroot.
• Doe dit alleen als het strikt noodzakelijk is.
• Controleer het reactievermogen van het slachtoffer. Spreek of raak hem of haar zachtjes aan.
• Reanimeer het slachtoffer als hij of zij niet reageert.
• Verhoog de benen van het slachtoffer als hij of zij bleek ziet of flauwvalt.

Bel het alarmnummer 112 nadat je het elektrische contact hebt verbroken. Het slachtoffer moet zo snel mogelijk naar het ziekenhuis worden gebracht. Hier kan worden onderzocht of er nog meer complicaties zijn opgetreden.

Hoe bepaalt de arts de omvang van de schade bij een elektrische schok?

De arts bepaalt de ernst van de schade door diverse onderzoeken uit te voeren, zoals:

• Een lichamelijk onderzoek
• Een bloedonderzoek
• Een elektrocardiografie
• Een röntgenfoto
• Een CT-scan

Welke behandeling krijgt iemand na een elektrische schok?

De behandeling hangt weer af van de letsels en de ernst van de brandwonden.

Kleine brandwonden

Kleine brandwonden worden behandelt met antibiotische zalf en verband. Bij een breuk krijgt een patiënt een spalk of gips om de botten te stabiliseren.

Ernstige brandwonden

Bij ernstige brandwonden wordt iemand vaak geopereerd of krijgt iemand een huidtransplantatie. Soms is er een operatie nodig om de beschadigde spieren te verwijderen. Heel soms is een amputatie de enige oplossing.

Oogletsel

In geval van oogletsel voert een oogarts een oogonderzoek uit. Aan de hand van de uitkomst geeft deze de patiënt een passende behandeling.

Wat is de prognose na een elektrische schok?

Hoe iemand zich herstelt na een elektrische schok, hangt weer af van de aard van schok en de verwondingen. Bij het herstel speelt het percentage aan verbrandingen een grote rol. Bij drie tot vijftien procent van de slachtoffers leidt een elektrische schok tot de dood. Meestal is een infectie de meest voorkomende doodsoorzaak.

Wie lopen er meer kans op een elektrische schok?

Jonge kinderen vormen een risicofactor. Ze zijn vaak erg nieuwsgierig en spelen graag. Dit kan natuurlijk geen kwaad, maar niet alles in huis is veilig. Je kind kan een elektrische schok krijgen als hij speelt met een elektrisch apparaat en een stopcontact.

Hoe kun je een elektrische schok voorkomen?

Het is het beste dat je in huis maatregelen treft om een elektrische schok te voorkomen:

• Zorg dat je alle stopcontacten in huis goed beveiligt. Dit geldt ook voor de stopcontacten waar altijd een stekker in zit, zoals het stopcontact bij de televisie, de magnetron of de koelkast. Stopcontactbeveiligingen zijn verkrijgbaar bij een doe-het-zelf-zaak. Deze zijn speciaal bedoeld voor kinderen.
• Zet elektrische apparaten altijd uit als je er niet bij in de buurt bent. Voorbeelden hiervan zijn de hoogtezon, een strijkijzer of een broodrooster.